Nowe przepisy winiarskie

Nowe regulacje

7 marca 2022 roku weszła w życie ustawa z 2 grudnia 2021 roku o wyrobach winiarskich (Dz.U. z 2022 r. poz. 24). Zastąpiła ona ustawę z 12 maja 2011 roku o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. z 2020 r. poz. 1891).

Dodatkowo w obrocie prawnym będzie ustawa o oznaczeniach geograficznych win oraz aromatyzowanych produktów sektora wina, której bazą jest ustawa z 12 maja 2011 r. 

Nowe przepisy są odpowiedzią na wiele zmian dotyczących rynku wina wprowadzonych na poziomie Unii Europejskiej oraz krajowym, wprowadzeniem nowego podziału kompetencji organów kontrolnych a także innym zakresem nowej regulacji.

Co się zmieniło?

Nowa ustawa o wyrobach winiarskich m.in.:

• upraszcza i ujednolica zasady wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich;
• w przypadku producentów niewielkich ilości win owocowych jakościowych, cydru i perry (jakościowego, lodowego) oraz miodu pitnego jakościowego  umożliwia wykorzystywanie owoców lub miodu pochodzących z zakupu oraz zwiększa maksymalny limit produkcji ze 100 hl do 1000 hl;
• wprowadza zasady znakowania fermentowanych napojów winiarskich w zakresie ich nazw;
• wprowadza nowe kategorie (np. cydr i perry lodowe) oraz zwiększa wymagania stawiane niektórym fermentowanym napojom winiarskim.

Dodatkowo reguluje organizację rynku wina nieuregulowanych w przepisach wspólnotowych, w tym m.in.:

• określa właściwości organów;
• precyzuje obowiązki producentów wina;
• określa zasady ewidencjonowania upraw winorośli położonych na terytorium RP;
• ujednolica zasady certyfikacji wina rocznikowego i odmianowego;
• wskazuje Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa jako organu prowadzącego rejestr przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich oraz ewidencję winnic;
• wskazuje Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako organ wyznaczony do kontaktów z Komisją Europejską w zakresie funkcjonowania rynku wina.

Założenia ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich

Celem ustawy z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich jest kompleksowa regulacja zagadnień związanych z produkcją i rynkiem wyrobów winiarskich.

Ustawa z dnia 2 grudnia 2021 r. o wyrobach winiarskich wprowadza rozwiązania polegające na:

• dostosowaniu polskich regulacji do aktualnie obowiązujących przepisów unijnych odnoszących się do wyrobów i rynku wyrobów winiarskich, w szczególności zmienionych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 671, z późn. zm.) oraz rozporządzeń wydanych na podstawie tego rozporządzenia;
• harmonizacji przepisów dotyczących wymogów produkcyjnych i znakowania fermentowanych napojów winiarskich;
• poprawie czytelności przepisów obecnie zawartych w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2020 r. poz. 1891) - zwanej dalej „ustawą winiarską z 2011 r.”, w celu ich dostosowania do potrzeb rynku (z uwagi na szeroki zakres niezbędnych zmian w organizacji rynku wina przyjętych w Unii Europejskiej ustawodawca nie zdecydował o nowelizacji ustawy winiarskiej z 2011 r. Ustawa ta pozostanie jednak w systemie prawnym, otrzymując tytuł: „o oznaczeniach geograficznych win oraz aromatyzowanych produktów sektora wina”, obejmując swoim zakresem jedynie zasady i tryb rejestracji nazw pochodzenia oraz oznaczeń geograficznych wyrobów winiarskich pozyskanych z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej);
• powiązaniu nazw kategorii fermentowanych napojów winiarskich z przepisami horyzontalnymi dotyczącymi znakowania środków spożywczych w celu uproszczenia struktury przepisów w prawodawstwie krajowym (obecnie informacje dotyczące znakowania fermentowanych napojów winiarskich są uregulowane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi);
• wprowadzeniu kategorii napojów, które pozwolą na lepsze dostosowanie się producentów do wymagań rynku, w szczególności utworzenie kategorii cydrów aromatyzowanych i perry aromatyzowanych;
• zwiększeniu konkurencyjności wyrabianych przez drobnych producentów cydru, cydru jakościowego, cydru lodowego, perry, perry jakościowego, perry lodowego, wina owocowego jakościowego oraz miodu pitnego jakościowego z surowców uzyskanych głównie we własnym gospodarstwie przez:
  • zwiększenie limitu produkcji z maksymalnie 100 hektolitrów w skali roku do maksymalnie 1000 hektolitrów w skali roku,
  • umożliwienie produkcji takich napojów proporcjonalnie do wielkości posiadanych hektarów sadów lub liczby pni pszczelich,
  • umożliwienie zakupu, do 50% wagowo, surowców do wyrobu takich napojów w województwie, w którym jest prowadzony wyrób tych napojów lub powiatach sąsiadujących z tym województwem,
  • umożliwienie wyrobu takich napojów poza składem podatkowym;
• wprowadzeniu uproszeń i zniesieniu niektórych obciążeń administracyjnych w stosunku do obecnie obowiązujących uregulowań związanych z gromadzeniem danych statystycznych w zakresie rynku wina;
• zniesieniu wymogu posiadania przez przedsiębiorcę wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wyrobu fermentowanych napojów winiarskich z surowców uzyskanych głównie we własnym gospodarstwie planu obiektów budowlanych przeznaczonych do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich;
• doprecyzowaniu, że obowiązek uzyskania wpisu do rejestru działalności regulowanej w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich nie dotyczy podmiotów prowadzących działalność w zakresie rozlewu wyrobów winiarskich wprowadzonych do obrotu w opakowaniach zbiorczych, takich jak kegi lub beczki, w miejscu prowadzenia sprzedaży detalicznej tych wyrobów;
• uproszczeniu systemu certyfikacji wina odmianowego i wina rocznikowego;
• utworzeniu systemu elektronicznego obiegu dokumentów między organami kontrolnymi w ramach sektora wina w celu przyspieszenia wymiany informacji oraz zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla producentów wina;
• uproszczeniu i ujednoliceniu zasad wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich przez wprowadzenie przepisów obligujących do umieszczenia wzoru wniosku o wpis do tego rejestru na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (obecnie przedsiębiorcy są zobligowani do opracowywania takich wniosków na podstawie przepisów ustawy winiarskiej z 2011 r., co generuje problemy interpretacyjne);
• przekazaniu prowadzenia rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich (rejestr działalności regulowanej) Dyrektorowi Generalnemu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (obecnie rejestr ten jest prowadzony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi).

Przepisów ustawy nie stosuje się do wyrobów winiarskich, które zostały wyrobione domowym sposobem na użytek własny i które nie są przeznaczone do wprowadzenia do obrotu.

Ustawa weszła w życie po upływie 60 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 39, który wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia (art. 39 ustawy reguluje kwestie związane z dostępem do danych zawartych w rejestrze, ewidencji winnic oraz innych danych zgromadzonych na podstawie przepisów rozdziału czwartego ustawy „organizacja rynku wina”, które będą gromadzone w systemie teleinformatycznym).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl