Nowe zasady sprzedaży drewna

Na czym mają polegać nowe zasady sprzedaży drewna od 2025 roku?

Rząd twierdzi, że stawia na proklimatyczną lokalność, a celem zmian jest ograniczenie eksportu drewna poza kraje Unii Europejskiej i wzmocnienie lokalnych przedsiębiorców. To główne zmiany przedstawione przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska i Generalną Dyrekcję Lasów Państwowych.

Od lutego do września 2024 r. odbywała się seria spotkań i konsultacji nt. zasad sprzedaży drewna. Głównym celem zmian było ograniczenie eksportu drewna poza kraje UE, a także wsparcie firm, przerabiających drewno, które dają miejsca pracy i wpływają na PKB. Nowe zasady uwzględniają także postulaty Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczące wsparcia proklimatycznej działalności poprzez wprowadzenie kryterium geografii zakupu.

Nowe zasady przedstawione zostały 3 października 2024 r. przez Ministra Klimatu i Środowiska Paulinę Hennig-Kloskę, Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych Witolda Kossa i Zastępcę Dyrektora Lasów Państwowych Marcina Polaka.

- "Naszym nadrzędnym celem było ograniczenie eksportu nieprzetworzonego drewna szczególnie poza granice Unii Europejskiej. Zaszczepiliśmy w zasadach proklimatyczną lokalność, czyli redukujemy ślad węglowy, poprzez wprowadzenie kryterium geografii zakupu. Chcemy promować lokalnych przedsiębiorców, którzy tworzą miejsca pracy i mają wpływ na polskie PKB" – powiedziała minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska.  

Celem nowych zasad jest wyeliminowanie mankamentów obecnych regulacji, aby lepiej odpowiadać na szeroko pojęte potrzeby gospodarcze przedsiębiorców.

Nowe zasady mają na celu stworzenie sprawiedliwszego i dostosowanego do różnych potrzeb rynku systemu sprzedaży. Wpłyną one pozytywnie na rozwój podmiotów gospodarczych zajmujących się faktycznym przerobem drewna oraz uwzględnią lokalną proklimatyczność prowadzenia ich działalności oraz będą miały korzystny wpływ na środowisko naturalne.

- "Pamiętajmy, że branża drzewna w Polsce wypracowuje 2,56 % naszego PKB, jest to więc, zwłaszcza w dzisiejszych, niespokojnych czasach, zasób o charakterze strategicznym. Chcemy zrobić wszystko co możliwe, żeby nie był on eksportowany poza granice Unii Europejskie. W ramach nowych zasad proponujemy jawność procedur z poszanowaniem tajemnicy przedsiębiorstw" – powiedział Witold Koss, Dyrektor Generalny Lasów Państwowych.

Główne zmiany od 2025 r.:

• sprzedaż dla przedsiębiorców 2 razy w roku;
• zwiększenie udziału drewna w sprzedaży ofertowej (dla stałych odbiorców) do 75%;
• ustalenie możliwości zakupów w sprzedaży ofertowej na 75% - proporcjonalnie do podziału puli ofertowej na główne formy sprzedaży;
• możliwość wydłużania umów o 2 miesiące;
• zachowanie tolerancji realizacji umów na poziomie -10%/+5%;
• zwiększenie udziału kryteriów pozacenowych w ocenie ofert do 25%;
• promocja przerobu drewna w kryterium udziału przerabianego drewna oraz kryterium głębokości przerobu;
• obniżenie wagi kryterium ceny do 75% oraz umożliwienie uzyskania wyższych ocen przy niższym poziomie cen;
• likwidacja puli energetycznej;
• wsparcie proklimatycznej lokalności przez wprowadzenie kryterium geografii zakupu;
• jawność wyników postępowań z poszanowaniem tajemnicy przedsiębiorców;
• publikacja planu sprzedaży na 2025 r. przed uruchomieniem procedur.

W trakcie trwania konsultacji uczestnicy wspólnie zgodzili się, że wprowadzone rozwiązania wpłyną pozytywnie na rozwój podmiotów gospodarczych zajmujących się faktycznym przerobem drewna oraz będą miały korzystny wpływ na klimat.

Moratorium na wycinkę lasów przedłużone

Decyzja minister klimatu i środowiska Pauliny Hennig-Kloski ze stycznia 2024 r., która chroni wybrane lasy w Polsce, została przedłużona do czasu wprowadzenia przez Lasy Państwowe przepisów chroniących tereny objęte moratorium.

Najważniejsze informacje

• Najcenniejsze przyrodniczo lasy objęte moratorium będą nadal chronione. Wprowadzono niewielkie zmiany.
• Moratorium na wycinkę lasów najcenniejszych przyrodniczo to największy projekt ochrony przyrody od czasu wprowadzenia obszarów Natura 2000.
• Moratorium będzie obowiązywać do momentu zagwarantowania trwałej ochrony ujętych w poleceniu lasów, potwierdzonej przez ministra właściwego do spraw środowiska.
• Aktualizacja obszaru obowiązywania moratorium będzie odbywała się w drodze indywidualnych odstępstw na wniosek dyrektorów regionalnych dyrekcji LP.

Zmiana polecenia Ministra Klimatu i Środowiska z 8 stycznia 2024 roku obejmuje wydłużenie terminu trwania polecania oraz wyłączenie z polecenia całej strefy niebieskiej w Nadleśnictwie Bircza. Ochrona tego obszaru będzie realizowana przez Lasy Państwowe.

- "Przedłużam moratorium do czasu, aż Lasy Państwowe wprowadzą systemowe rozwiązania chroniące najcenniejsze przyrodniczo lasy. Przedstawiciele dyrekcji Lasów Państwowych przyszli do mnie z inicjatywą przejęcia odpowiedzialności za realizowanie ochrony zapisanej w moratorium" - mówiła minister Paulina Hennig-Kloska.

Zmiana polecenia w zakresie obszaru obowiązywania

Zgodnie ze zmianą polecenia z moratorium wyłączona zostaje strefa niebieska w Nadleśnictwie Bircza o powierzchni 4003 ha. W zamian Ministra Klimatu i Środowiska poleciła Dyrektorowi Generalnemu LP wskazanie w ciągu 21 dni propozycji drzewostanów, w których modyfikacja sposobu prowadzenia gospodarki leśnej może przyczynić się do wzmocnienia ochrony walorów przyrodniczych oraz pełnionych funkcji ekosystemowych, w szczególności związanych z retencjonowaniem wód oraz przeciwdziałanie erozji wodnej.

Propozycje powinny brać pod uwagę wyniki konsultacji społecznych i pozostawać neutralne dla obowiązujących umów realizowanych przez zakłady usług leśnych. Powinny one obejmować szczególnie cenne przyrodniczo drzewostany istotne m.in. z punktu widzenia realizacji zobowiązań wynikających z unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 roku oraz rozporządzenia (UE) 2024/1991 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 czerwca 2024 r. w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych.

Ochrona lasów to jeden z priorytetów rządu

Styczniowe moratorium było jasnym sygnałem, że nowe kierownictwo MKiŚ jest skoncentrowane na wprowadzeniu głębokich, realnych zmian w zakresie ochrony obszarów leśnych i sposobu prowadzenia gospodarki leśnej. W trakcie obowiązywania moratorium leśnego wypracowano narzędzia, które zapewnią trwałą ochronę najcenniejszych przyrodniczo lasów.

- "Gdybym miała jeszcze raz podjąć decyzję o moratorium, przez wielu tak krytykowaną, zrobiłabym dokładnie to samo. Wyłączyliśmy z wycinki m.in. lasy wodochronne. Wrześniowa powódź pokazała, jak ważną pełnią rolę" – powiedziała minister Paulina Hennig-Kloska.

Zdaniem resortu środowiska, zmiany w ochronie są konieczne z uwagi na oczekiwania społeczeństwa, pilne potrzeby przyrodnicze i regulacje Unii Europejskiej. W trakcie obowiązywania moratorium wypracowywane są narzędzia, które zapewnią trwałą ochronę najcenniejszych przyrodniczo lasów.

Jest to także przedmiotem prac Ogólnopolskiej Narady o Lasach (ONOL). Konkluzje ONOL wskażą dalsze kierunki zmian. Ministerstwo dba, aby zagwarantować ochronę na odpowiednim poziomie i systematycznie zwiększać obszar lasów cennych przyrodniczo wyłączonych z wycinek.

Lasy Państwowe, podczas spotkania 12 września, zadeklarowały gotowość do wzmocnienia ochrony obszarów objętych dotychczas styczniowym moratorium. Na obszarach tych wdrożona zostanie trwała koncepcja ochrony, realizowana w oparciu o zarządzenia regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych.

Podejmowane działania na rzecz ochrony lasów i branży drzewnej

MKiŚ stale i aktywnie monitoruje sytuację przedsiębiorstw w sektorze leśno-drzewnym. Od początku kadencji kładziemy nacisk na dialog ze wszystkimi interesariuszami procesu ochrony polskich lasów.

W marcu 2024 r. przyjęliśmy pakiet dla przemysłu drzewnego, dzięki któremu przedsiębiorcy z tej branży będą mieli:

• zapewnione dostawy surowca w odpowiedniej ilości;
• możliwość kupna surowca w racjonalnych cenach dla lokalnych odbiorców.

W maju 2024 r. do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów trafiła ustawa o zmianie ustawy o lasach oraz ustawy o ochronie przyrody, która służyć ma wypracowaniu kierunkowych wytycznych, które będą wykorzystane do identyfikacji lasów cennych przyrodniczo oraz ważnych społecznie.

W dialogu ze wszystkim interesariuszami procesu – przedstawicielami Lasów Państwowych, Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego, Polskiego Związku Pracodawców Leśnych, Stowarzyszenia Przedsiębiorców Leśnych oraz społeczeństwem - resort środowiska zorganizował Ogólnopolską Naradę o Lasach (ONOL). To pierwsza taka narada w historii naszego kraju.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl