Nowy system wymagań technicznych w drogownictwie

15.9.2020

14 września 2020 r. Ministerstwo Infrastruktury podpisało umowę ze Stowarzyszeniem Polski Kongres Drogowy na realizację dziesięciu bezpłatnych webinariów, podczas których zaprezentowane zostaną założenia nowego systemu wymagań technicznych w drogownictwie oraz wytyczne techniczne w ramach wzorców i standardów. Celem webinariów jest wspomaganie projektantów, zarządców dróg i administracji drogowej, organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego oraz wykonawców w ich codziennej pracy, poprzez zapewnienie dostępu do najnowszej wiedzy technicznej w drogownictwie.

Wsparcie zarządców dróg samorządowych

- "Ministerstwo Infrastruktury kompleksowo wspiera zarządców dróg samorządowych. Na drogi lokalne kierujemy środki na niespotykaną wcześniej skalę z Funduszu Dróg Samorządowych. Ponadto wspieramy samorządy dostarczając im wiedzę techniczną. W nowych wytycznych zawarto katalogi typowych rozwiązań, zasady i przykłady projektowania oraz wytyczne utrzymania dróg i drogowych obiektów inżynierskich. Rozwiązania te pozwalają na optymalizację kosztów na każdym etapie inwestycji, przy zachowaniu najwyższych standardów jakościowych i bezpieczeństwa. Dzięki temu samorządy uzyskają cenną wiedzę o zasadach projektowania, realizacji i utrzymania infrastruktury drogowej" – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

Podpisana umowa to kolejny krok na drodze do wprowadzenia nowoczesnego systemu wymagań technicznych w drogownictwie, którego podstawowym założeniem jest odejście od szczegółowych warunków technicznych w formie przepisów techniczno-budowlanych, na rzecz szeregu specjalistycznych opracowań, rekomendowanych do stosowania przez Ministra właściwego do spraw transportu.

W latach 2016-2020, na zlecenie MI, zespoły najlepszych specjalistów z zakresu drogownictwa pracowały nad 25 wytycznymi dotyczącymi projektowania, realizacji i utrzymania dróg, 14 wytycznymi dotyczącymi drogowych obiektów inżynierskich oraz 2 opracowaniami dotyczącymi modelowania informacji o budowaniu (BIM).

Rozwiązania opracowane przez specjalistów m.in. z Politechniki Warszawskiej, Politechniki Krakowskiej, Politechniki Gdańskiej, Politechniki Rzeszowskiej, Politechniki Wrocławskiej, Instytutu Badawczego Dróg i Mostów oraz firm projektowych wymagają jeszcze konsultacji z przedstawicielami środowiska branżowego, do których są adresowane.

Pierwsze webinarium odbędzie się 29 września 2020 r. Szczegółowe informacje na temat konsultacji i sposobu zgłaszania uwag będzie można znaleźć na stronie internetowej Polskiego Kongresu Drogowego.

O wzorcach i standardach

Więcej informacji na temat obowiązujących i planowanych przepisów techniczno-budowlanych, wzorców i standardów oraz procesu konsultacji można znaleźć na stronie MI.

Czym są WiS?

Na podstawie art. 17 ust. 3 ustawy o drogach publicznych minister właściwy do spraw transportu (obecnie jest to Minister Infrastruktury) może wydawać, rozpowszechniać lub rekomendować wzorce i standardy (WiS) dotyczące przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania lub ochrony tych dróg.

WiS są przeznaczone do dobrowolnego stosowania. Oznacza to, że nie stanowią one obligatoryjnych przepisów techniczno-budowlanych (PTB) w rozumieniu ustawy – Prawo budowlane oraz że nie zwalniają osób wykonujących samodzielne funkcje techniczne w budownictwie z odpowiedzialności zawodowej.

Tym samym zaprojektowanie drogi lub mostu zgodnie z wytycznymi określonymi w WiS nie powoduje automatycznie spełnienia obowiązków wynikających z ustawy – Prawo budowlane. Natomiast w WiS można będzie znaleźć rekomendowaną metodę spełnienia obligatoryjnych wymagań funkcjonalno-technicznych określonych w PTB. Nie będzie to jednak jedyne możliwe do zastosowania rozwiązanie. Jeśli projektant uzna, że inne rozwiązanie gwarantuje spełnienie wymagań określonych w PTB, będzie mógł je zastosować. Bowiem, zarówno w pierwszym jak i w drugim przypadku, odpowiedzialność za przyjęte rozwiązania ponosi projektant.

WiS stanowią więc część szeroko rozumianej wiedzy technicznej w drogownictwie, tzn. stanowią zbiór zasad, wytycznych, wzorów i standardów, opracowanych przez najlepszych specjalistów z danej dziedziny, zalecanych do stosowania przy projektowaniu, wykonywaniu i utrzymywaniu dróg publicznych.

Miejsce WiS w systemie wymagań technicznych w drogownictwie (PDF, 0.08 MB)

Polskie Normy a WiS

WiS nie zastępują ani nie konkurują z Polskimi Normami (PN). Stanowią natomiast uzupełnienie zasobów wiedzy technicznej, w szczególności w obszarach dotychczas nieobjętych normalizacją. W przeciwieństwie do PN, dostęp do WiS jest bezpłatny. Za WiS odpowiada minister właściwy do spraw transportu, natomiast krajową jednostką normalizacyjną odpowiadającą za opracowywanie i dystrybucję PN jest Polski Komitet Normalizacyjny (PKN), niezależny od ministra właściwego do spraw transportu. Podobnie jak w przypadku WiS, stosowanie PN jest dobrowolne, o ile obowiązek taki nie został nałożony poprzez powołanie normy w przepisach prawa. Jednocześnie nie przewiduje się powoływania WiS w przepisach prawa.

Po co powstają WiS?

Celem WiS jest wspomaganie projektantów, zarządców dróg i całej administracji drogowej, organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego oraz wykonawców w ich codziennej pracy, poprzez zapewnienie dostępu do najnowszej, aktualnej, sprawdzonej i jednoznacznie sformułowanej wiedzy technicznej w drogownictwie.

Wymagania zawarte w WiS formułowane są przy nadrzędnym założeniu konieczności dążenia do standaryzacji, ujednolicania i zwiększania czytelności dróg publicznych pod względem parametrów funkcjonalno-technicznych oraz zachowaniu zasad projektowania uniwersalnego tj. projektowania w sposób pozwalający na użytkowanie dróg przez wszystkich ludzi, w możliwie szerokim zakresie, bez potrzeby adaptacji lub specjalnego projektowania.

Co składa się na WiS?

Proces powstawania WiS jest ciągły. WiS składają się z serii opracowań, które podzielono na trzy podstawowe grupy:

WR-D – wytyczne rekomendowane dotyczące dróg (tzw. drogowe),
WR-M – wytyczne rekomendowane dotyczące drogowych obiektów inżynierskich (tzw. mostowe lub obiektowe),
BIM – wzorce i standardy dotyczące modelowania informacji o budowaniu (Building Information Modeling) dotyczące dróg (BIM-D) i drogowych obiektów inżynierskich (BIM-M).

Planuje się również stworzenie i rozwijanie cyfrowych narzędzi (CN), usprawniających korzystanie z WiS, np. ułatwiających dokonywanie obliczeń lub wyboru rozwiązania, zarówno w części drogowej (CN-D) jak i wczęści dotyczącej drogowych obiektów inżynierskich (CN-M).

Jak korzystać z WiS?

WiS udostępniane są w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Infrastruktury w formacie PDF lub w formie narzędzi cyfrowych. Dostęp do WiS jest bezpłatny i powszechny.

Opracowania w ramach WR-D i WR-M są oznaczane w sposób pozwalający na ich jednoznaczną identyfikację.

Sposób oznaczenia opracowań w ramach WR-D i WR-M na przykładzie WR-D-42-2

Poszczególne opracowania podzielone są na kolejno numerowane rozdziały („1.”) i podrozdziały („1.1.” lub „1.1.1”). W każdym rozdziale lub podrozdziale wyróżnia się: akapity („(1)”), litery („a”) i tirety („–”). Powołując się na dany fragment wytycznych najpierw podajemy oznaczenie wytycznych (np. „WR-D-42-2”), później numer kolejny rozdziału lub podrozdziału bez kropki na końcu („1”), dalej bez używania przecinka numer kolejny akapitu w nawiasie („(1)”), dalej bez używania przecinka kolejną literę w danym akapicie („a”), a po spacji słowo „tiret” oraz słowny zapis jego kolejności w danej literze („pierwszy”). Przykłady prawidłowych zapisów przedstawiono poniżej:

„zgodnie z WR-D-42-2 1(1)a tiret pierwszy” – oznacza: zgodnie z akapitem pierwszym literą a tiret pierwszym w rozdziale 1 „Wytycznych projektowania infrastruktury dla rowerów. Część 2: Projektowanie dróg dla rowerów, dróg dla pieszych i rowerów oraz pasów i kontrapasów ruchu dla rowerów”,
„na podstawie WR-D-42-2 1.1(2)b tiret trzeci” – oznacza: zgodnie z akapitem drugim literą b tiret trzecim w podrozdziale 1.1 „Wytycznych projektowania infrastruktury dla rowerów. Część 2: Projektowanie dróg dla rowerów, dróg dla pieszych i rowerów oraz pasów i kontrapasów ruchu dla rowerów”.

Podobnie oznaczane będą opracowania w ramach BIM-D i BIM-M.

Oprócz oznaczeń literowych i liczbowych, w celu łatwiejszej identyfikacji WiS, wprowadzono zróżnicowanie kolorystyki opracowań, zgodnie z którym WiS w części drogowej oznaczane są kolorem zielonym, a WiS w części obiektowej oznaczane są kolorem niebieskim.

Opracowania w ramach WR-D i WR-M nie mają numerowanych stron, a każdy nowy rozdział („1.”) zaczyna się na stronie nieparzystej. Taki system pozwala na sprawne zastępowanie poszczególnych rozdziałów ich nowymi wersjami, bez konieczności zmiany całego opracowania.

Trzy pierwsze rozdziały WR-D i WR-M wyglądają zawsze tak samo i są to:
1. Przedmiot i zakres opracowania,
2. Wykaz opracowań powołanych,
3. Definicje i objaśnienia skrótów.

Wszystkie tabele („tab.”) i rysunki („rys.”) numerowane są kolejno w każdym rozdziale lub podrozdziale. Kolejny numer tabeli lub rysunku poprzedzony jest numerem rozdziału lub podrozdziału. Na przykład zapis „w tab. 4.2.1.1” oznacza pierwszą tabelę w podrozdziale 4.2.1.

Czy mogę kopiować i rozpowszechniać WiS?

Prawa wyłączne do wszystkich opracowań w ramach WiS posiada Skarb Państwa – Minister Infrastruktury. Nie oznacza to jednak, że nie możesz drukować, kopiować i udostępniać WiS. Nie wolno Ci jednak wydawać ani odpłatnie rozpowszechniać WiS. Wykorzystując WiS w swojej pracy, prosimy o wskazanie źródła, szczególnie przy powoływaniu się na zapisy WiS.

Przewodnik po WiS

Spis wszystkich WiS, z podziałem na grupy, części i działy, oraz informacje o kolejnych wersjach i datach ich obowiązywania, zawarte będą w WR-P-02 Przewodnik po wzorcach i standardach w drogownictwie, który jest w trakcie opracowywania.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl