Zmiany w działach administracji rządowej

Celem ustawy z dnia 23 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw jest dostosowanie struktury administracji rządowej do nowych zadań, przede wszystkim w dziedzinie polityki klimatycznej oraz gospodarowania majątkiem państwowym. Nowelizacja zakłada m.in. wyodrębnienie 2 nowych działów administracji rządowej – „aktywa państwowe” i „klimat”. Ponadto przesuwa kompetencje odnośnie działań promocyjnych do Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Co przewidują nowe przepisy?

 Ustawa nowelizuje ustawę z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej oraz 96 innych ustaw.

Ustawa z dnia 23 stycznia 2020 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw wyodrębnia dwa nowe działy administracji rządowej: klimat i aktywa państwowe. Wyodrębnienie działu „klimat” dokonano w celu skutecznego prowadzenia polityki ekologicznej, klimatycznej i energetycznej. Jak podkreślono w uzasadnieniu projektu ustawy, dział administracji „klimat” stanowi „odpowiedź na wzrastające znaczenie problemów klimatycznych w polityce międzynarodowej, unijnej i krajowej oraz służy pełniejszej realizacji konstytucyjnej zasady zrównoważonego rozwoju”. Natomiast wyodrębnienie działu aktywa państwowe podyktowane jest potrzebą zapewnienia racjonalnego i efektywnego wykorzystania mienia państwowego, zwiększenia jego wartości oraz realizacji polityki gospodarczej państwa.

Do zadań resortu klimatu zaliczono m.in.: wdrażanie polityki klimatycznej UE, ochronę i kształtowanie środowiska, racjonalne wykorzystywanie jego zasobów, kontrolę przestrzegania wymagań ochrony środowiska i badania stanu środowiska, zarządzanie emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji oraz handel uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, gospodarkę odpadami, efektywność energetyczną oraz rozwój i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Ustawa wprowadza także zmiany w zakresie spraw objętych działem „członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej”.

Konsekwencją wyodrębnienia działu administracji „klimat” jest dokonanie zmian w zakresie spraw objętych działami „energia” i „środowisko” oraz instytucji nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw środowiska.

Minister aktywów państwowych będzie mieć kompetencje inicjowania polityki państwa w zakresie gospodarowania mieniem państwowym, wykonywania praw majątkowych i osobistych przysługujących Skarbowi Państwa, a także ochrony interesów Skarbu Państwa. Otrzyma też kompetencje inicjowania polityki państwa w zakresie wykorzystania mienia państwowego, będzie miał też możliwość zgłoszenia sprzeciwu do decyzji o likwidacji przedsiębiorstwa państwowego.

Ustawodawca dokonuje również zmian w zakresie spraw objętych działem administracji rządowej „członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej”, doprecyzowując zakres poszczególnych spraw objętych kompetencją ministra kierującego tym działem oraz przenosząc z tego działu do działu „sprawy zagraniczne” problematykę działalności informacyjnej i edukacyjnej służącej rozpowszechnianiu wiedzy o integracji europejskiej i zasadach funkcjonowania Unii Europejskiej oraz polityce Rady Ministrów w tej dziedzinie.

Nowelizacja wprowadza również zmiany dotyczące Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania. Dotychczas Pełnomocnik znajdował się w strukturze Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a w wyniku dokonanych zmian będzie Sekretarzem Stanu w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw rodziny.

W zakresie działu administracji rządowej „gospodarka” dodano regulację przewidującą, że minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych będzie mógł tworzyć samodzielne stanowiska radców handlowych, wydziały lub zespoły zadaniowe, działające w strukturze placówek zagranicznych (dyplomacja ekonomiczna). Osoby wykonujące zadania z zakresu dyplomacji ekonomicznej wchodzić będą w skład służby zagranicznej, przy czym podlegać one będą ministrowi właściwemu do spraw gospodarki.

Ustawa dokonuje zmian w ustawie z dnia 26 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Zmiana polega na wskazaniu, że opiekę nad Polonią i Polakami za granicą, w zakresie zadania publicznego – pomoc Polonii i Polakom za granicą, sprawuje, poza Senatem, również Prezes Rady Ministrów. Opieka, sprawowana w szczególności poprzez współpracę z organizacjami pozarządowymi i wskazanymi podmiotami, ma polegać na zlecaniu realizacji zadań publicznych finansowanych z części budżetu państwa dotyczących kancelarii: Senatu, Prezesa Rady Ministrów albo właściwego ministra.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Nowelizacja wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dostosowujących dotyczących informowania pracowników przez dotychczasowego pracodawcę o zmianach będących następstwem ustawy - przepisy te wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. 

A.J.
Zespół e-prawnik.pl