Ochrona tożsamości dzieci

Dzięki Ministerstwu Sprawiedliwości Unia Europejska chroni tożsamość dzieci

1 sierpnia br. weszły w życie przepisy rozporządzenia Bruksela II b, dzięki którym we wszystkich krajach Unii Europejskiej obowiązywać będzie jednolita zasada poszanowania tożsamości kulturowej, religijnej i językowej dziecka, gdy trafia ono do rodziny zastępczej. To efekt starań prowadzonych na forum UE przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

- "Przyjęcie rozporządzenia, które reguluje transgraniczną współpracę w sprawach rodzinnych i małżeńskich, zwiększa ochronę dzieci i zapewnia realizację gwarancji zawartych w Konwencji ONZ o Prawach Dziecka. Kluczowy zapis tego rozporządzenia powstał w resorcie sprawiedliwości. To wielki sukces ministra Zbigniewa Ziobro" – powiedział podczas konferencji prasowej Minister - członek Rady Ministrów Michał Wójcik, który był przez pięć lat wiceministrem sprawiedliwości.

- "Dobro dzieci jest ważniejsze niż doraźne korzyści polityczne. Nie można przehandlować praw dzieci za ustępstwa w innych dziedzinach" – podkreślił.

Skuteczna ochrona praw dzieci

Zmienione dzięki polskim staraniom rozporządzenie zobowiązuje państwa UE, by zachowywały prawa dziecka do tożsamości  kulturowej, religijnej i językowej w postępowaniach o ustanowienie pieczy zastępczej. Dzieci mają trafiać do rodzin z podobnego kręgu kulturowego, a najlepiej do krewnych z kraju swego pochodzenia. Do tej pory zasada ta nie była w praktyce respektowana. Zdarzały się przypadki oddawania dzieci, których rodzice są chrześcijanami, do rodzin muzułmańskich.

- "Teraz, gdy polskie dziecko przebywające w innym kraju UE miałoby trafić do pieczy zastępczej, władze tego państwa muszą się najpierw zwrócić do polskiego konsula, a ten – do Ministerstwa Sprawiedliwości. To my będziemy szukać opiekunów dla takich dzieci" – mówił minister Michał Wójcik.

Ochrona praw dzieci jest niezwykle ważne dla polskich rodzin żyjących w krajach UE. W samych Niemczech mieszka około 800 tys. Polaków mających wyłącznie obywatelstwo polskie. A osób, które mają podwójne obywatelstwo, polskie i niemieckie - około 1,5 miliona. Ministerstwo Sprawiedliwości udziela pomocy polskim obywatelom, gdy za granicą są pozbawiani praw do wychowywania własnych dzieci, a dziecko trafia często do rodziny, w której nie mówi się po polsku. Pomoc ta była przez lata utrudniona, bo prośby o interwencję docierały do Ministerstwa Sprawiedliwości zazwyczaj, gdy dziecko umieszczono już w rodzinie zastępczej.

Ważne ustawy na rzecz dzieci

- "Od 2015 roku, od kiedy władzę sprawuje rząd Zjednoczonej prawicy przygotowaliśmy wiele ustaw skutecznie chroniących prawa i interesy dzieci" – przypomniał biorący udział w konferencji wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł.

Wśród nich wymienił  m.in. zakaz odbierania rodzinie dzieci z powodu biedy i wprowadzony już w 2016 roku rejestr pedofilów. – Wprowadziliśmy obligatoryjny zakaz pracy z dziećmi dla osób, które popełniły takie przestępstwa – zaznaczył.

Inne ważne przepisy, jakie przygotowano w Ministerstwie Sprawiedliwości, to m.in. zasady umożliwiające skuteczne ściąganie alimentów oraz zredukowanie traumatycznych przeżyć dzieci – ofiar przestępstw przesłuchiwanych w postępowaniu karnym. To również ukrócenie handlu dziećmi czy nielegalnych adopcji.

- "W Senacie są już przepisy zaostrzające kary za przestępstwa wobec dzieci. Przestępstwa pedofilskie nie będą się przedawniać, a za zgwałcenie dziecka sprawcy grozić będzie minimum pięć lat więzienia" – dodał Marcin Warchoł.

Droga do sukcesu

Za naruszenie przepisów rozporządzenia Bruksela II b grozi odpowiedzialność przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Skargę do trybunału może wnieść Komisja Europejska oraz każde z państw członkowskich.

Sukces wymagał wielu starań. Sprawie ochrony tożsamości dzieci poświęcone były liczne wizyty zagraniczne ówczesnego Sekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Michała Wójcika. Do inicjatywy przyłączyła się Grupa Wyszehradzka, a potem kolejne państwa.

Polską propozycję poparły m.in. Litwa, Łotwa, Portugalia i Rumunia. Na początku grudnia 2018 r. została jednomyślnie zaaprobowana przez Radę UE ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.

Szansą na wprowadzenie tego prawa do przepisów respektowanych w UE była nowelizacja rozporządzenia Bruksela II b. To podstawowy instrument współpracy w sprawach rodzinnych i małżeńskich. Na nim skupiły się więc wysiłki Polski. Ostatecznie przyjęto je w maju 2019 roku. To jego przepisy weszły w życie 1 sierpnia 2022 r.

Źródło: gov.pl/web/sprawiedliwosc

Reforma prawa karnego

Celem zmian wprowadzonych ustawą o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw jest wzmocnienie ochrony przed najcięższymi kategoriami przestępstw m.in. poprzez zaostrzenie niektórych kar. Wśród przyjętych przepisów znalazło się m.in. wprowadzenie zakazu warunkowego zwolnienia (tzw. bezwzględne dożywocie). Sąd będzie mógł orzec taki zakaz w przypadku skazania na karę dożywotniego pozbawienia wolności albo karę pozbawienia wolności na okres nie krótszy niż 20 lat, gdy sprawca był już wcześniej skazany za najpoważniejsze przestępstwa (tj. przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu) lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym. Zakaz warunkowego zwolnienia będzie mógł zostać orzeczony także jeżeli pozostawanie na wolności osoby skazanej na karę dożywotniego pozbawienia wolności będzie stanowić trwałe zagrożenie dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób. Do 30 lat wzrośnie górna granica terminowej kary pozbawienia wolności. Obecnie kara taka może być orzeczona na okres do 15 lat bądź na 25 lat. Zbrodnia zabójstwa przedawni się po 40, a nie jak obecnie po 30 latach.

Sąd będzie orzekał przepadek pojazdu bądź jego równowartości w przypadkach, gdy kierowca m.in. prowadzi pojazd mając co najmniej 1,5 promila lub jeśli spowodowuje wypadek przy zawartości co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi lub też w sytuacji recydywy. Wrośnie też górna granica zagrożenia karą pozbawienia wolności za spowodowanie ciężkich obrażeń lub śmierci przez nietrzeźwego sprawcę wypadku.

Zmiana w ustawie – Kodeks wykroczeń przewiduje m.in., że kradzież, przywłaszczenie lub umyślne zniszczenie rzeczy o wartości nie przekraczającej 800 zł rzeczy traktowane będzie jako wykroczenie, a nie przestępstwo (obecnie granica ta wynosi 500 zł).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl