Ograniczenie zanieczyszczeń z przemysłu i dużych gospodarstw hodowlanych

Zmiana dyrektywy o emisjach przemysłowych

Najbardziej rygorystyczne, ale osiągalne poziomy emisji staną się obowiązkowe dla objętych nimi sektorów. Przepisy mające na celu zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby w założeniu przyniosą obywatelom znaczne korzyści zdrowotne i środowiskowe. Społeczeństwo będzie miało lepszy dostęp do pozwoleń UE oraz informacji o lokalnej działalności prowadzącej do zanieczyszczeń dzięki nowemu portalowi UE poświęconemu emisjom przemysłowym. W 2026 roku Komisja dokona przeglądu co do rozszerzenia przepisów na hodowlę bydła.

Nowe przepisy ograniczą szkodliwe emisje z instalacji przemysłowych oraz dużych gospodarstw trzody chlewnej i drobiu w celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska.

Parlament przyjął porozumienie z państwami członkowskimi w sprawie przeglądu dyrektywy o emisjach przemysłowych (IED) 393 głosami do 173, przy 49 wstrzymujących się oraz nowe rozporządzenie w sprawie portalu emisji przemysłowych 506 głosami za, 82 przeciw, przy 25 wstrzymujących się.

Instalacje przemysłowe

Nowe przepisy wprowadzą obowiązek ustalenia najwyższych osiągalnych poziomów ograniczenia emisji dla objętych nimi sektorów. Aby walczyć z niedoborem wody, cele w zakresie efektywności środowiskowej staną się obowiązkowe w odniesieniu do zużycia wody. W przypadku odpadów, efektywnego gospodarowania zasobami, efektywności energetycznej i wykorzystania surowców, cele będą mieściły się w określonych przedziałach, a w przypadku nowych technik będą miały charakter orientacyjny.

Zmieniona dyrektywa IED obejmie teraz również instalacje przemysłu wydobywczego (kopalnie) i duże instalacje produkujące baterie.

Gospodarstwa hodowlane

Współprawodawcy zgodzili się rozszerzyć zakres dyrektywy IED na gospodarstwa trzody chlewnej z ponad 350 jednostkami żywego inwentarza (LSU). Gospodarstwa hodujące świnie w sposób ekstensywny lub ekologiczny oraz na zewnątrz przez znaczną cześć roku są wyłączone. W przypadku drobiu dyrektywa ma zastosowanie do gospodarstw z kurami nioskami posiadającymi ponad 300 LSU oraz do gospodarstw z brojlerami posiadającymi ponad 280 LSU. W przypadku gospodarstw hodujących zarówno świnie, jak i drób, limit będzie wynosił 380 LSU.

Do 31 grudnia 2026 roku, Komisja Europejska oceni, czy istnieje potrzeba dalszego zajęcia się emisjami z hodowli zwierząt gospodarskich, w tym bydła, oraz klauzulą wzajemności, aby zapewnić, że producenci spoza UE spełniają wymogi podobne do przepisów UE przy eksporcie do UE.

Udział społeczeństwa, kary i odszkodowania

Przejrzystość i udział społeczeństwa w odniesieniu do licencjonowania, eksploatacji i kontroli instalacji regulowanych zostaną poprawione, ponieważ Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń zostanie przekształcony w unijny portal emisji przemysłowych, w którym obywatele będą mieli dostęp do danych dotyczących wszystkich zezwoleń UE i lokalnej działalności powodującej zanieczyszczenia.

Przedsiębiorstwom, które nie zastosują się do przepisów, mogą grozić kary w wysokości co najmniej 3% rocznego obrotu w UE, w przypadku najpoważniejszych naruszeń. Kraje UE przyznają obywatelom dotkniętym nieprzestrzeganiem przepisów prawo do ubiegania się o odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu.

Po głosowaniu sprawozdawca Radan Kanev (EPL, BG) powiedział: "Dzisiejsze głosowanie pokazuje zaangażowanie Parlamentu w realizację celów Zielonego Ładu dotyczących zerowego poziomu zanieczyszczeń i zdrowia Europejczyków. Pokazuje również, że cele te można osiągnąć bez nakładania dodatkowych obciążeń administracyjnych na przedsiębiorstwa, a zwłaszcza na europejskich rolników. Głosowanie podkreśla, że eurodeputowani rozumieją powody protestów rolników".

Kolejne kroki

Przepisy muszą teraz zostać przyjęte przez Radę UE, zanim zostaną opublikowana w Dzienniku Urzędowym UE i wejdą w życie 20 dni później. Państwa członkowskie będą miały 22 miesiące na dostosowanie się do tej dyrektywy.

Kontekst przyjęcia dyrektywy

Dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych określa zasady zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby pochodzących z dużych instalacji rolno-przemysłowych. Zanieczyszczenia te mogą prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak astma, zapalenie oskrzeli i rak. Dyrektywa reguluje również wytwarzanie odpadów, wykorzystanie surowców, efektywność energetyczną, hałas i zapobieganie wypadkom.

Przepisy te są dotyczą zasady "zanieczyszczający płaci", przyspieszenia zielonej transformacji i wspierania bardziej ekologicznych procesów produkcyjnych, jak wyrażono w propozycjach 2(2), 3(1), 11(1) i 12(5) konkluzji Konferencji w sprawie przyszłości Europy.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl