PE: Wzmocnić Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa, pogłębiać współpracę z NATO

Raport zwraca uwagę na fakt, że budżet WPZiB jest zbyt niski. Aby WPZiB mogła być wiarygodna i odpowiadać oczekiwaniom obywateli UE, musi otrzymać środki współmierne do swoich zadań, podkreślił sprawozdawca, Jacek Saryusz-Wolski (EPP-ED, PL).

Poseł sprawozdawca zwrócił uwagę, że raport Rady różni się znacznie od rezolucji przyjętej przez Parlament. Rada nie angażuje się w pełni w dialog z Parlamentem i nie odnosi się do rezolucji przyjmowanych przez PE w swoich dokumentach roboczych. Dlatego celem parlamentarnego sprawozdania jest m.in. poprawa wzajemnego dialogu Parlamentu i państw członkowskich w dziedzinie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Uwzględnianie i wzajemna konsultacja stanowisk jest istotna, ponieważ - jak podkreślił Saryusz-Wolski - Unia Europejska musi mówić jednym głosem i musi dysponować odpowiednimi instrumentami przewidzianymi w Traktacie z Lizbony oraz większym budżetem. Działania UE będą skuteczne tylko wtedy, kiedy cieszą się one legitymizacją Parlamentu Europejskiego.

Interesy europejczyków priorytetem

WPZiB musi kierować się wartościami UE i państw członkowskich: wartości demokracji, praworządności i poszanowania dla godności osoby ludzkiej, praw człowieka i podstawowych wolności oraz wspieranie pokoju i skutecznego multilateralizmu, czytamy w raporcie.

Parlament Europejski podkreśla, że wspólne interesy obywateli UE są priorytetem, dlatego Unia powinna wykorzystywać WPZiB w walce o ich prawa, w tym prawa do życia w pokoju i bezpieczeństwie w czystym środowisku ze zróżnicowanym dostępem do kluczowych zasobów, takich jak energia.

W odniesieniu do porwań i zabójstw zakładników przez islamskich terrorystów, Parlament podkreśla potrzebę ściślejszej współpracy i koordynacji w zakresie polityki antyterrorystycznej między państwami członkowskimi UE, USA i NATO, mającej na celu poprawę skuteczności akcji ratunkowych podejmowanych w celu ocalenia życia zakładników.

Prawa człowieka oraz pokój

W sprawozdaniu posłowie poruszają także kwestie praw człowieka i ich ochrony. Jak czytamy, WPZiB powinna nadal koncentrować się na promowaniu pokoju i bezpieczeństwa w sąsiedztwie Europy i na poziomie globalnym. Dodatkowo, polityka ta powinna wspierać prawo międzynarodowe, walkę z terroryzmem. Nierozprzestrzenianie broni masowego rażenia i rozbrojenie, zmiany klimatyczne i bezpieczeństwo energetyczne, powinny znaleźć się w agendzie WPZiB, gdyż jak podkreślił sprawozdawca, te problemy stanowią największe wyzwania stojące przed naszą planetą, i jako takie, budzą bezpośrednie obawy obywateli Europy.

Stosunki gospodarcze między UE i Chinami stale się nasilają, a bezpośrednie kontakty międzyludzkie są głębsze i na szerszą skalę. Parlament pozostaje jednak głęboko zaniepokojony brakiem chęci ze strony chińskich władz, aby zająć się licznymi przypadkami łamania praw człowieka i zapewnić społeczeństwu korzystanie z podstawowych praw i swobód. Posłowie wyrazili głębokie rozczarowanie powodami, dla których chińskie władze postanowiły odroczyć szczyt UE-Chiny. Ubolewają również nad decyzją chińskich władz o zakończeniu rozmów z przedstawicielami Dalaj Lamy.

Wojna w Gruzji potwierdza potrzebę dalszego rozwijania dyplomacji prewencyjnej UE, połączonej z odpowiednimi narzędziami zapobiegania kryzysom, stwierdzili członkowie Komisji Spraw Zagranicznych. Długotrwałe finansowanie oraz pełne wykorzystanie możliwości i doświadczenia UE w zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi i katastrofami, powinny być częścią WPZiB.

Stosunki transatlantyckie

Posłowie zwrócili uwagę, że nowa administracja USA, stworzyła wyjątkową możliwość wypracowania nowej agendy transatlantyckiej, obejmującej zagadnienia strategiczne: kryzys finansowy, powstanie euroatlantyckich instytucji oraz całościowego rynku transatlantyckiego, zmiany klimatyczne, bezpieczeństwo energetyczne, pokój na Bliskim Wschodzie, sytuacja w Iranie, Iraku i Afganistanie, walka z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną, nierozprzestrzenianie broni jądrowej i rozbrojenie, a także milenijne cele rozwoju.

Bezpieczeństwo UE

Posłowie przypomnieli, że konsolidacja po ostatecznym ustaleniu statusu Kosowa jest sprawą zasadniczą dla osiągnięcia stabilizacji na Bałkanach Zachodnich. Posłowie wezwali także Radę do osiągnięcia, we współpracy z misją Narodów Zjednoczonych w Kosowie, jasnej sytuacji w zakresie współpracy i sprawnego przekazania zadań między oboma misjami w dziedzinie praworządności, w związku z rozmieszczeniem na terenie Kosowa misji EULEX.

Posłowie uważają, że kryzys w regionie Południowego Kaukazu wyraźnie pokazał potrzebę silniejszej obecności UE w jej wschodnim sąsiedztwie. Podkreślono, że Partnerstwo Wschodnie powinno być połączone podwojeniem pomocy finansowej UE oraz silnym wymiarem politycznym, którego nieodłączną częścią powinno być EURONEST, wspólne zgromadzenie parlamentarne z udziałem posłów do Parlamentu Europejskiego i posłów do parlamentów krajów sąsiednich na wschodzie.

W kontekście Gruzji, posłowie wzywają Radę, do położenia nacisku na wdrożenie układu o zawieszeniu broni i do zapewnienia, by unijni obserwatorzy mieli pełny dostęp do wszystkich terenów dotkniętych konfliktem zgodnie z mandatem Misji Obserwacyjnej Unii Europejskiej.

Posłowie wezwali także Radę do wykorzystania wszelkich środków w celu promowania trwałego pokoju na Bliskim Wschodzie, w tym rozmieszczenia misji EPBiO (europejska polityka bezpieczeństwa i obrony).

Sprawozdanie zostanie poddane pod głosowanie na najbliższym posiedzeniu plenarnym PE w Brukseli.

W ramach tej samej debaty poświęconej polityce zagranicznej i bezpieczeństwa posłowie omówili i przyjęli w głosowaniu sprawozdania Ari VATANENA (EPP-ED, FR) o roli NATO w architekturze bezpieczeństwa UE oraz Karla VON WOGAU (EPP-ED, DE) poświęcone Europejskiej Strategii Bezpieczeństwa oraz EPBiO.

Przyszłość relacji UE-NATO

Zdaniem posłów, w niespokojnym, wstrząsanym terroryzmem świecie, gdzie niestabilne państwa sieją zagrożenie dla swych sąsiadów, a ambicje atomowe totalitarnych reżimów zagrażają katastrofą na skalę globalną, UE i NATO powinny zacieśniać i pogłębiać swoje relacje. Obie strony powinny unikać konkurencji i pogłębiać współpracę przy operacjach zarządzania kryzysowego. Posłowie wzywają też UE do pracy nad własnym bezpieczeństwem i poprawą zdolności obronnych. Jednak część deputowanych jest bardziej krytyczna wobec zaangażowania UE w NATO.

Sprawozdanie mówi, że NATO ma podstawowe znaczenie dla architektury bezpieczeństwa w Europie. Urodzony w Finlandii poseł Ari Vatanen zanim został politykiem czterokrotnie zwyciężał w rajdzie Paryż-Dakar, teraz prowadzi sprawozdanie przez wszystkie szczeble decyzji w Parlamencie. "NATO stanowi nie tylko trzon europejskiego bezpieczeństwa, również 94% ludności UE mieszka w krajach członkowskich, które są członkami Sojuszu", tłumaczy deputowany. Vatanen, który zasiada w poselskich ławach jako przedstawiciel Francji dodaje: "racją bytu Unii Europejskiej jest budowanie pokoju, a jej przypominający mozaikę kształt nadaje jej niepowtarzalny potencjał do interwencji w różnych częściach świata, aby zmniejszyć ludzkie cierpienie. Jednakże, by w pełni wykorzystać swój potencjał, UE musi postawić na wzmacnianie więzi transatlantyckich i komplementarne stosunki z NATO.

Największy na świecie sojusz militarny będzie w kwietniu świętował swoje sześćdziesiąte urodziny.

Procedura: Inicjatywa własna

Debata:18.02.2009

Głosowanie: 19.02.2009 

Źródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polska, 19.02.2009