Podstawa zadośćuczynienia za niesłuszne umieszczenie nieletniego w schronisku
Uchwała SN
W dniu 11 stycznia br. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 92/17, podjął uchwałę następującej treści:Podstawę prawną zadośćuczynienia za niesłuszne umieszczenie nieletniego w schronisku dla nieletnich stanowią przepisy Kodeksu cywilnego o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wydaniem niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia, interpretowane w zgodzie z Konstytucją i Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
Czego dotyczyły wątpliwości prawne?
Powyższa uchwała została podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne przedstawione Sąd Apelacyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 28 marca 2017 r., sygn. akt VI ACa 27/16:
„Czy wobec braku stosownej regulacji w ustawie z dnia 26 października 1982 roku o postępowaniu w sprawach nieletnich (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1654), podstawę do zadośćuczynienia za niesłuszne umieszczenie nieletniego w schronisku dla nieletnich może stanowić art. 552 § 4 k.p.k. odpowiednio stosowany przez sąd cywilny?”.
Sąd Apelacyjny przedstawiający zagadnienie prawne wskazał, że zgodnie z art. 552 § 4 k.p.k. odszkodowanie za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę przysługuje każdemu podsądnemu w wypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania, natomiast ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich nie zawiera przepisów regulujących tę kwestię ani odesłania do kodeksu postępowania karnego. Podkreślił, że w obu przypadkach dochodzi do naruszenia wolności człowieka, zagwarantowanej przez Konstytucję także wobec osoby nieletniej (art. 41 ust. 5).
Jak rozstrzygnął SN?
Sąd Najwyższy dostrzegł podobieństwo niesłusznego tymczasowego aresztowania i niesłusznego umieszczenia w ośrodku dla nieletnich.
Wskazał, że art. 552 § 4 k.p.k., jest uznawany za zgodny z art. 77 ust. 1 Konstytucji, według którego każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Ta regulacja harmonizuje także z art. 5 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Dlatego jest zapewniony odpowiedni standard ochrony. Sąd Najwyższy stwierdził, że przepisy kodeksu cywilnego, które są właściwe w kwestiach zadośćuczynienia, zapewnią taką samą ochronę, jeśli będą interpretowane w zgodzie z Konstytucją i wskazaną Konwencją.
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?