Pomoc dla poszkodowanych rolników

Rada Ministrów podjęła kierunkowo decyzję w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników i producentów rolnych, którzy ponieśli szkody w gospodarstwach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi.

Program pomocy dla rolników poszkodowanych w wyniku suszy

Uchwała Rady Ministrów dotycząca łącznej wysokości środków finansowych przeznaczonych na walkę z suszą zostanie przyjęta przez rząd w najbliższych dniach, po przekazaniu bardziej szczegółowych informacji od wojewodów w zakresie szacunkowych strat w poszczególnych gminach.

Rząd pomoże rolnikom, którzy ponieśli szkody w uprawach rolnych spowodowane wystąpieniem w 2019 r. suszy, huraganu, gradu, deszczu nawalnego, przymrozków wiosennych lub powodzi.

Dotacje dla rolników będą przysługiwały do powierzchni upraw, na których szkody objęły co najmniej 30 proc. uprawy.

Rolnicy, którzy ponieśli największe straty (ponad 70 proc.) otrzymają 1000 zł na hektar.

Wypłata pierwszych środków rozpocznie się we wrześniu br.

Wsparcie będzie iloczynem powierzchni uprawy, w której powstały szkody oraz stawki pomocy. Wysokość stawki określi minister rolnictwa w obwieszczeniu.

Przewidziano możliwość zróżnicowania stawki pomocy od wysokości szkód w danej uprawie lub od obsady posiadanych przez rolnika zwierząt (z gatunku bydło, owce, kozy lub konie) na powierzchnię wieloletnich użytków zielonych w gospodarstwie rolnym.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie udzielać pomocy w formie dopłat do oprocentowania kredytów bankowych oraz poręczeń i gwarancji spłaty kredytów bankowych udzielonych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i gospodarstwach rybackich.

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – na wniosek rolnika, który poniósł szkody spowodowane w 2019 r. przez suszę, huragan, grad, deszcz nawalny, przymrozki wiosenne lub powódź – będzie m.in. udzielał pomocy w opłacaniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne oraz regulowaniu zaległości z tego tytułu w formie odraczania terminu płatności składek i rozkładania ich na dogodne raty.

Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa będzie stosował m.in. odroczenia w płatnościach dotyczących umów sprzedaży i dzierżawy bez stosowania opłat i odsetek za okres odroczenia oraz ulg w opłatach czynszu dzierżawnego wnoszonego przez producentów rolnych, którzy ponieśli szkody.

Założono, że pomocą zostanie objętych 2 855 tys. ha powierzchni użytków rolnych.

Według Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa susza rolnicza występuje na obszarze całej Polski. Jednocześnie susza dotyczy wszystkich upraw objętych monitoringiem, np. rzepaku i rzepiku (31,57 proc. powierzchni upraw), zbóż jarych (47,47 proc. powierzchni upraw), roślin strączkowych (56,53 proc. powierzchni upraw), czy krzewów owocowych (61,80 proc. powierzchni upraw).

Ponadto w 2019 r. wystąpiły – głównie w uprawach sadowniczych – szkody spowodowane przymrozkami wiosennymi, a następnie, na południu kraju – powodzie. Jednocześnie w całej Polsce odnotowano gwałtowne zjawiska atmosferyczne takie jak grad, deszcz nawalny czy huragan.   

Jakie straty w rolnictwie spowodowane zostały wystąpieniem suszy w 2019 roku?

Wcześniej Rada Ministrów zapoznała się z informacją o stratach w rolnictwie spowodowanych wystąpieniem suszy w 2019 roku, przedłożoną przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

W Polsce wystąpiła susza rolnicza.

• Według  stanu na 31 lipca 2019 r. susza rolnicza w Polsce występuje we wszystkich monitorowanych uprawach. Dotyczy upraw: zbóż jarych, zbóż ozimych, krzewów owocowych, truskawek, roślin strączkowych, kukurydzy na ziarno, kukurydzy na kiszonkę, drzew owocowych, warzyw gruntowych, tytoniu, buraka cukrowego, ziemniaka i chmielu. 
• Straty w uprawach rolnych szacowane są przez 1298 komisji powołanych przez wojewodów, które działają w 1250 gminach. Według danych z początku sierpnia br. w 134 289 gospodarstwach rolnych – na powierzchni 1 805,5 tys. ha upraw straty spowodowane przez suszę oszacowano na 1 mld 87 mln 955 tys. zł. Komisje nadal pracują.
• Aktualnie producenci rolni, po oszacowaniu strat spowodowanych przez suszę, poza odszkodowaniami wypłacanymi przez zakłady ubezpieczeń – mogą ubiegać się o:

1. Kredyty preferencyjne na wznowienie produkcji rolnej.

Producenci rolni poszkodowani w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, w tym suszy, mogą ubiegać się w bankach współpracujących z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o preferencyjne kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.

Warunkiem uruchomienia linii kredytów jest oszacowanie strat – przez komisję powołaną przez wojewodę – w ciągu 2 miesięcy od stwierdzenia skutków niekorzystnego zjawiska atmosferycznego. Kredyt obrotowy może zostać przeznaczony na zakup rzeczowych środków do produkcji rolnej (kwalifikowanego materiału siewnego, nawozów mineralnych, środków ochrony roślin, paliwa na cele rolnicze, inwentarza żywego). W przypadku kredytów obrotowych kredytobiorca jest obowiązany udokumentować 50 proc. poniesionych wydatków.

2. Poręczenia i gwarancje spłaty kredytów bankowych udzielonych na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej, znajdujących się na obszarach, gdzie szkody powstały w związku z suszą.

3. Udzielenie przez prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, na indywidualny wniosek rolnika, który poniósł szkody spowodowane przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne, w tym suszę – pomocy w opłaceniu bieżących składek na ubezpieczenie społeczne oraz pomocy w regulowaniu zaległości z tego tytułu w formie odroczenia terminu płatności składek i rozłożenia ich na dogodne raty, a także umorzenia w całości lub w części bieżących składek.

4. Zastosowanie przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa odroczenia i rozłożenia na raty płatności z tytułu umów sprzedaży i dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz przyznanie ulg w opłatach czynszu, a także umorzenie raty płatności czynszu z tytułu umów dzierżawy, na indywidualny wniosek producenta rolnego, w którego gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej powstały szkody.

5. Udzielenie przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast ulg w podatku rolnym, na indywidualny wniosek producenta rolnego.

Minister Rolnictwa zapowiedział wcześniej program pomocowy

Straty w rolnictwie spowodowane tegoroczną suszą są obecnie szacowane w 1586 gminach. Suszą jest dotkniętych ok. 175 tys. gospodarstw na obszarze 2,5 mln ha.

Minister informował wcześniej, że przedstawi na posiedzeniu Rady Ministrów specjalny program, który po przyjęciu przez Radę Ministrów pozwoli Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji rolnictwa na przyjmowanie od rolników wniosków o pomoc.

Szef resortu rolnictwa podkreślił, że formy pomocy będą różne, jak np.:

• prolongata spłaty kredytów;
• możliwość zaciągnięcia niskooprocentowanych kredytów klęskowych na odtworzenie produkcji rolnej;
• odroczenie składek KRUS lub rozłożenie ich na raty;
• ulgi w podatku rolnym udzielane przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast.

− "Będzie również pomoc w formie dopłat do hektara" – poinformował minister i dodał, że zasady przyznawania pomocy rolnikom będą takie same, jak w zeszłym roku.

− "Od szybkości prac komisji i zatwierdzania protokołów przez wojewodów zależy jak szybko wsparcie trafi do rolników. Na początek rząd przeznacza na ten cel pół miliarda zł. Jeśli skala strat będzie się zwiększała to  na wsparcie będą przeznaczane kolejne środki" – zapewnił szef resortu rolnictwa.

Minister poinformował też, że wystąpił do Komisji Europejskiej o pomoc w ramach funduszu solidarności. Jednak podkreślał, że „młyny europejskie mielą wolno” i na decyzję w tej sprawie trzeba będzie długo czekać.

− "Trzeba przede wszystkim liczyć na siebie. Dlatego główny ciężar pomocy bierze na siebie państwo" – zaznaczył minister Ardanowski.

Szef resortu rolnictwa przypomniał, że w ubiegłym roku polskim rolnikom udzielona została rekordowa, największa wśród unijnych  krajów, pomoc suszowa w wysokości ok. 2,2 mld zł. Zapewnił, że w tym roku rolnicy także nie zostaną bez pomocy.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl