Prawo do głosowania jednym z podstawowych praw

Choć zgodnie z obowiązującymi traktatami UE w kompetencji państw członkowskich leży określenie, kto jest uprawniony do głosowania w wyborach krajowych, takie praktyki, polegające na pozbawianiu praw wyborczych, mogą źle wpływać na korzystanie z prawa do swobodnego przemieszczania się. Pozbawianie praw wyborczych kłóci się również z podstawowym założeniem obywatelstwa UE, zgodnie z którym obywatelom ma z zasady przysługiwać więcej praw, a nie tych praw ubywać.

- Prawo do głosowania jest jednym z podstawowych politycznych praw obywatelskich. Jest częścią samej istoty demokracji. Pozbawianie praw wyborczych obywateli, którzy zmienili miejsce zamieszkania na inne państwo członkowskie, jest właściwie równoznaczne z karaniem ich za skorzystanie z przysługującego im prawa do swobodnego przemieszczania się. Takie działania stwarzają ryzyko, że staną się oni obywatelami drugiej kategorii - stwierdziła wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości.

- W swoich pismach, petycjach i w ramach dialogu obywatelskiego obywatele dali nam jasno do zrozumienia, jak bardzo istotna jest dla nich ta kwestia. Dlatego też w sprawozdaniu na temat obywatelstwa Unii za rok 2013 Komisja obiecała się nią zająć. Dziś dotrzymujemy swojej obietnicy. Wzywamy państwa członkowskie do wykazania większej elastyczności, a pięciu państwom przekażemy stosowne wytyczne, aby ich obywatele mogli ponownie znaleźć się na listach wyborców w swoich krajach pochodzenia. Mam nadzieję, że państwa członkowskie będą gotowe odnieść się do tych bardzo konkretnych obaw, ponieważ pozbawianie praw wyborczych stanowi poważny problem dla tych, których dotyczy - dodała.

W pięciu państwach UE obowiązują obecnie przepisy, które powodują utratę praw do głosowania w wyborach krajowych w wyniku posiadania przez pewien czas miejsca zamieszkania za granicą (Dania, Irlandia, Cypr, Malta i Wielka Brytania). Przepisy te znacznie się różnią: na Cyprze obywatele tracą prawo do głosowania, jeśli w ciągu sześciu miesięcy poprzedzających datę wyborów ich miejscem zamieszkania nie był Cypr, natomiast obywatele brytyjscy muszą być zarejestrowani jako uprawnieni do głosowania pod adresem w W. Brytanii przez 15 lat poprzedzających wybory.

Inne państwa członkowskie pozwalają obywatelom UE zachować prawo do głosowania pod pewnymi warunkami: obywatele Austrii mieszkający za granicą muszą okresowo odnawiać swoją rejestrację na liście wyborców, a obywatele niemieccy muszą znać sytuację polityczną w kraju i być nią zainteresowani lub mieszkać przez co najmniej trzy miesiące w ciągu ostatnich 25 lat w Niemczech.