Przesył gazu musi być zapewniony

Celem nowelizacji ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 755 i 730) jest zapewnienie ciągłości wykonywania obowiązków przedsiębiorstw energetycznych w zakresie przesyłania gazu.

Co przewiduje ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne?

Uregulowanie stosunków prawnych między operatorem systemu przesyłowego gazu w Polsce spółką Gaz-System a właścicielem polskiego odcinka gazociągu jamalskiego spółką EuRoPol Gaz to cel nowelizacji przepisów.

Umowa pomiędzy Gaz-Systemem a EuRoPol Gazem wygasa 31 grudnia 2019 r. Zgodnie z nowelizacją, jeśli spółki na 90 dni przed jej wygaśnięciem nie zawrą nowej, to prezes Urzędu Regulacji Energetyki wyda decyzję, która tę umowę zastąpi do czasu zawarcia przez strony nowej.

Według nowych przepisów, w przypadku wyznaczenia przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki przedsiębiorstwa energetycznego operatorem systemu przesyłowego gazowego na sieci przesyłowej gazowej wchodzącej w skład systemu przesyłowego, który w dniu 3 września 2009 r. należał do przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, oraz wygaśnięcia umowy powierzającej pełnienie obowiązków operatora systemu przesyłowego gazowego z wykorzystaniem tej sieci w trakcie trwania okresu wyznaczenia – właściciel sieci przesyłowej gazowej będzie każdorazowo zawierał z operatorem systemu przesyłowego gazowego albo operatorem systemu połączonego gazowego kolejną umowę powierzającą pełnienie obowiązków operatora systemu przesyłowego gazowego. 

Umowa powinna zostać zawarta w terminie 90 dni przed wygaśnięciem dotychczasowej umowy, na czas oznaczony, nie krótszy niż rok i nie dłuższy niż 3 lata. Powinna określać zasady korzystania przez operatora systemu z majątku właściciela sieci i wynagrodzenie za korzystanie z tego majątku, wynagrodzenie za wykonywanie obowiązków operatora systemu przesyłowego gazowego na sieci przesyłowej gazowej, a także zasady realizacji obowiązków właściciela sieci, określonych w art. 9h ust. 11-12 Prawa energetycznego.

W razie nieotrzymania, w terminie 90 dni przed dniem wygaśnięcia dotychczasowej umowy, informacji o zawarciu kolejnej umowy, Prezes URE, w drodze decyzji, ustali treść umowy powierzającej pełnienie obowiązków operatora systemu przesyłowego gazowego. W przypadku zawarcia przez strony kolejnej umowy powierzającej pełnienie obowiązków operatora systemu przesyłowego gazowego, decyzja Prezesa URE wygaśnie z mocy prawa w części objętej tą umową. Jeżeli strony nie zawrą kolejnej umowy w terminie 90 dni przed dniem wygaśnięcia zastępującej ją decyzji Prezesa URE, Prezes URE zmieni swoją decyzję, w szczególności w celu przedłużenia terminu jej obowiązywania lub dostosowania treści decyzji do, powstałych po jej wydaniu, zmian okoliczności prawnych lub faktycznych mających wpływ na jej treść.

Ustawa przewiduje ponadto, że w przypadku takiego niewykonania decyzji URE, które „zagraża bezpieczeństwu systemu przesyłowego gazowego albo możliwości korzystania z tego systemu”, prezes URE zastosuje środki egzekucyjne w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym.

W ustawie zastrzega się też, że właściciel zachowuje prawo do realizacji umów o świadczenie usług przesyłania paliw gazowych, zawartych przed 3 września 2009 r. do czasu ich wygaśnięcia. Chodzi o 2 umowy, wynikające z polsko-rosyjskiego porozumienia międzyrządowego z 1993 r. Pierwsza, z 1995 r., to umowa między EuRoPol Gazem a Gazprom Exportem na przesył gazociągiem jamalskim gazu do Europy Zachodniej. Kontrakt ten wygasa w maju 2020 r. Druga, to umowa przesyłowa między EuRoPol Gazem a PGNiG, która dotyczy przesyłu gazu odbieranego przez polską spółkę z gazociągu jamalskiego na mocy tzw. kontraktu jamalskiego, i obowiązuje do końca 2022 r.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Nowelizacja wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl