Program Profilaktyka 40 Plus

Program Profilaktyka 40 Plus obejmie blisko 11 mln Polaków od 40 do 65 roku życia w ciągu 5 lat. Jest to pierwszy tak szeroko zakrojony program badań profilaktycznych w Polsce.

RzÄ…d wprowadza Program Profilaktyka 40 Plus

W ramach Program Profilaktyka 40 Plus lekarz oceni indywidualne czynniki ryzyka zachorowania na najbardziej rozpowszechnione  choroby, w tym celu wykona badania krwi, w tym morfologiÄ™, glukozÄ™ oraz cholesterol, czyli parametry Å›wiadczÄ…ce o stanie zdrowia. JeÅ›li w wyniku oceny stwierdzone zostanÄ… czynniki ryzyka lub wyniki badaÅ„ bÄ™dÄ… niepokojÄ…ce, lekarz wykona bardziej szczegółowe badania laboratoryjne, EKG, USG lub skieruje na konsultacjÄ™ m.in. u kardiologa, diabetologa czy onkologa.

Program zostaÅ‚ przygotowany zgodnie z wytycznymi klinicznymi w obszarze kardiologii i onkologii oraz w oparciu o rozwiÄ…zania organizacyjne przyjÄ™te m.in. w Wielkiej Brytanii (NHS Health Check - Narodowy program skierowany do pacjentów w wieku 40-74 lat. Zaproszenie na badania wysyÅ‚ane jest co 5 lat przez lekarza pierwszego kontaktu lub lokalne wÅ‚adze. Pakiet profilaktyczny obejmuje wywiad z pacjentem przy użyciu odpowiednich skal oceny ryzyka, pomiar ciÅ›nienia tÄ™tniczego,  pomiar poziomu cholesterolu, wyliczenie BMI. Po ocenie czynników ryzyka udzielane sÄ…  porady edukacyjne lub nastÄ™puje przekierowanie do lekarza pierwszego kontaktu (GP)).

- "Program badaÅ„ profilaktycznych skierowany jest do Polaków w wieku od 40 do 65 roku życia" – powiedziaÅ‚ Janusz CieszyÅ„ski, wiceminister zdrowia. -  "Skorzystać z nich bÄ™dÄ… mogÅ‚y wszystkie osoby, zarówno pracujÄ…ce, jak i te, które prowadzÄ… dziaÅ‚alność gospodarczÄ… lub sÄ… bez pracy, ale posiadajÄ… ubezpieczenie zdrowotne. Do tej pory nigdy nie byÅ‚o w Polsce badaÅ„ profilaktycznych przeprowadzanych na takÄ… skalÄ™. WprowadzajÄ…c pakiet badaÅ„ 40 Plus chcemy na wczesnym etapie wykryć choroby cywilizacyjne - zdiagnozować je, gdy nie dajÄ… jeszcze żadnych niepokojÄ…cych objawów".

Program Profilaktyka 40 Plus nakierowany jest na wczesne rozpoznanie chorób układu krążenia, onkologicznych i cukrzycy. Wiele chorób, zwłaszcza w swoim początkowym stadium rozwoju, nie daje prawie żadnych niepokojących oznak. Nowotwór w pierwszym okresie nie boli. Gdy pojawi się ból może być już za późno na całkowite wyleczenie. Dzięki badaniom profilaktycznym można wykryć chorobę bardzo wcześnie i uniknąć długotrwałego, czasami już nieskutecznego leczenia, które jest konsekwencją zbyt późnej diagnozy.

Pacjent będzie mógł skorzystać z Pakietu 40 Plus:

• jeżeli ma od 40 do 65 lat,
• bezpÅ‚atnie,
• bez skierowania,
• co 5 lat.

Badania bÄ™dzie można wykonać w ramach medycyny pracy (w przypadku pracowników) lub w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) dla osób, które nie podlegajÄ… badaniom pracowniczym. 

Specjaliści medycyny pracy będą mogli przeprowadzić badania w ramach Profilaktyki 40 Plus w ramach obowiązkowych badań profilaktycznych: wstępnych, okresowych oraz kontrolnych. Pracownik kwalifikujący się do programu badań profilaktycznych otrzyma od pracodawcy wraz ze skierowaniem do lekarza medycyny pracy informację o możliwości udziału w Program Profilaktyka 40 Plus.

- "Wykorzystanie potencjału medycyny pracy gwarantuje wysoką zgłaszalność" - podkreślił dr Paweł Wdówik, konsultant krajowy ds. medycyny pracy. - "Ponieważ badania lekarskie przeprowadzane w ramach medycyny pracy są obowiązkowe, dlatego obejmują często osoby niekorzystające na co dzień z opieki zdrowotnej. Dziś w ramach medycyny pracy u niemal 12,5 mln pracowników co roku wykonuje się ponad 4,5 miliona badań. Lekarz medycyny pracy ma unikalną możliwość wykrycia zaburzeń w stanie zdrowia pracownika na ich wczesnym etapie".

Pakiety badań

Podstawowy pakiet badaÅ„ obejmie:

• morfologiÄ™;
• stężenie cholesterolu caÅ‚kowitego i poziomu glukozy;
• pomiar tÄ™tna i ciÅ›nienia tÄ™tniczego;
• okreÅ›lenie współczynnika masy ciaÅ‚a (Body Mass Index - BMI);
• zbadanie pacjenta przez lekarza;
• ocenÄ™ czynników wystÄ…pienia u pacjenta chorób ukÅ‚adu krążenia, onkologicznych lub cukrzycy.

W ramach pakietu podstawowego każdy Polak w wieku od 40 do 65 roku życia ma mieć wykonane badania krwi: w tym morfologię, cholesterol oraz glukozę. Eksperci od lat zabiegali o włączenie morfologii do pakietu badań medycyny pracy. Podkreślali, że krew odzwierciedla to, co się dzieje w organizmie. Wykryte zaburzenia krwinek mogą być spowodowane przez choroby układu krwiotwórczego, w tym choroby nowotworowe. Obniżone pewne wartości mogą świadczyć o anemii.

Wprowadzenie do podstawowego pakietu badań profilaktycznych stężenia glukozy, pozwoli wcześniej wykryć cukrzycę i wdrożyć odpowiednie leczenie. Teraz w wielu przypadkach cukrzyca wykrywana jest za późno, bo na wstępnym etapie przebiega bezobjawowo, podobnie jak choroby układu krążenia.

Jeśli wyniki podstawowych badań będą niepokojące, lekarz medycyny pracy i lekarz rodzinny będzie mógł wykonać u pacjenta diagnostykę poszerzoną lub skierować go na konsultację innych lekarzy specjalistów np.: onkologa, diabetologa czy kardiologa.

Pakiet pogłębiony, w zależności od zidentyfikowanego ryzyka, obejmie:

• kontrolne badania biochemiczne krwi (diagnostyka chorób ukÅ‚adu krążenia): stężenie cholesterolu caÅ‚kowitego, LDL-cholesterol, HDL-cholesterolu,  trójglicerydów,
• kontrolnie poziom glukozy na czczo lub hemoglobiny glikowanej HbA1c lub doustny test obciążenia glukozÄ… (diagnostyka cukrzycy),
• badanie EKG (diagnostyka chorób ukÅ‚adu krążenia),
• USG jamy brzusznej w kierunku tÄ™tniaka aorty,
• test na obecność krwi utajonej w kale (diagnostyka onkologiczna w kierunku raka jelita grubego),
• poziom PSA (diagnostyka onkologiczna w kierunku raka prostaty  u mężczyzn),
• konsultacjÄ™ lekarza specjalisty np.: onkologa, kardiologa, diabetologa.

Pacjenci będą mogli skorzystać także z badań przesiewowych realizowanych w ramach ogólnopolskich programów zdrowotnych, regionalnych programów zdrowotnych oraz Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych (NPZChN), w szczególności:

• mammografia – diagnostyka raka piersi,
• cytologia - diagnostyka raka szyjki macicy,
• kolonoskopia - diagnostyka raka jelita grubego,
• niskodawkowa tomografia komputerowa – diagnostyka raka pÅ‚uca,
• badanie dermoskopowe, badanie wideoskopowe – diagnostyka raka skóry,
• badania w ramach programów profilaktyki wykrywania nowotworów gÅ‚owy i szyi,
• badania w ramach programu opieki nad rodzinami wysokiego, dziedzicznie  uwarunkowanego ryzyka zachorowania na nowotwory zÅ‚oÅ›liwe.

Przygotowania do wdrożenia programu

Program będzie finansowany w całości przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Szacowane koszty to ok. 1,8 mld w ciągu pięciu lat, przy czym koszty zależne będą od liczby osób, u których wystąpią wskazania do pakietu rozszerzonego. Badania będą możliwe do przeprowadzenia od 1 stycznia 2021 r. Związane jest to z koniecznością przeprowadzenia procesu legislacyjnego i wprowadzenia zmian organizacyjnych przez podmioty, które będą realizowały program.

Do zrealizowania Programu 40 Plus konieczne sÄ… zmiany m.in.: w Kodeksie pracy oraz rozporzÄ…dzeniu dotyczÄ…cym przeprowadzania badaÅ„ lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeÅ„ lekarskich wydawanych do celów przewidzianych, ustawie o sÅ‚użbie medycyny pracy wraz z wydaniem odpowiednich rozporzÄ…dzeÅ„, ustawie o Å›wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze Å›rodków publicznych oraz rozporzÄ…dzeniu Ministra Zdrowia w sprawie Å›wiadczeÅ„ gwarantowanych tzw. koszykowym. 

W zwiÄ…zku z wprowadzeniem Programu Profilaktyka 40 Plus trzeba także okreÅ›lić odpowiednio dÅ‚ugie vacatio legis stwarzajÄ…ce możliwość przygotowania siÄ™ do realizacji projektu przychodniom medycyny pracy, POZ oraz pracodawcom, gdyż to oni bÄ™dÄ… informować pracowników o możliwoÅ›ci wykonania dodatkowych badaÅ„ (pracownik otrzyma informacjÄ™ o możliwoÅ›ci wykonania takich badaÅ„ razem ze skierowaniem na badania profilaktyczne w zakresie medycyny pracy). 

MateriaÅ‚y: Profilaktyka 40 Plus

A.J.
Zespół e-prawnik.pl