Projekt ustawy o wytwarzaniu i obrocie bronią i amunicją

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Wprowadzenie nowych uregulowań wynika z konieczności dostosowania polskiego prawa do wymogów unijnych. W projekcie wprowadzono również zalecenia Najwyższej Izby Kontroli.

Jakie zmiany przewiduje rządowy projekt ustawy o wytwarzaniu i obrocie bronią i amunicją?

Projekt ustawy dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej w obszarze wykonywania działalności gospodarczej dotyczącej wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Zaproponowane rozwiązania umożliwią pełną realizację obowiązków państwa związanych z kontrolą obrotu bronią przeznaczoną na rynek cywilny przez wdrożenie przepisów umożliwiających wydawanie zezwoleń na wywóz broni i amunicji do krajów trzecich (poza obszar UE). 

Proponowane przepisy nie przewidują wymiany dotychczas udzielonych koncesji. Wynika to z faktu, że nie zmienia się obszar objęty reglamentacją. Przyjęcie projektu ustawy pozwoli na pełną realizację obowiązków państwa związanych z kontrolą obrotu bronią przeznaczoną na rynek cywilny.

Projektowana ustawa nie tworzy nowego stanu prawnego w stosunku do aktualnie obowiązującej ustawy z 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym. Istniejące rozwiązania uzupełniono o przepisy wynikające ze zmian  prawa UE oraz doświadczenia i uwagi zebrane w czasie funkcjonowania obowiązującej ustawy.

Wejście w życie przygotowanej ustawy pozwoli na wznowienie działalności polegającej na pozbawianiu broni palnej cech użytkowych, która to broń cieszy się dużym zainteresowaniem. Działania takie ze względu na brak właściwych przepisów nie były podejmowane od kwietnia 2016 r.

Nowa ustawa ułatwi stosowanie prawa przez przedsiębiorców oraz organy administracji. To efekt doprecyzowania istniejących pojęć i definicji oraz wprowadzenia rozporządzeń służących realizacji obowiązków ustawowych.

Zgodnie z wymogami prawa europejskiego obowiązkiem uzyskania koncesji zostaną objęci rusznikarze, którym powierzana będzie broń do naprawy lub remontu. Dotychczas ci, których działania nie dotyczyły istotnych części broni, byli zwolnieni z obowiązku posiadania koncesji.

Nowością jest też wprowadzenie Systemu Rejestracji Broni (SRB). W SRB rejestrowana będzie broń posiadana na podstawie indywidualnych pozwoleń na broń, jak również broń wyprodukowana i oferowana do sprzedaży przez przedsiębiorców. SRB pozwoli przedsiębiorcom na prowadzenie ewidencji wytworzonej i sprzedanej broni palnej. W systemie automatyczne generowane będzie zawiadomienie o sprzedaży takiej broni.

Odpowiadając na postulaty przedsiębiorców, MSWiA przygotowało oczekiwane ułatwienia. Przepisy projektowanej ustawy nie przewidują już konieczności odstrzeliwania 3 nabojów z broni wprowadzanej do obrotu. Wynika to z braku uzasadnienia dla utrzymywania w Polsce tego obowiązku, który praktycznie nie istnieje w innych krajach UE. 

W nowych przepisach wprowadzono mniej restrykcyjne wymogi dla przedsiębiorców wytwarzających i obracających reprodukcjami broni czarnoprochowej oraz dla rusznikarzy. Taka działalność wykonywana jest przez rzemieślników prowadzących warsztaty rusznikarskie, a więc przedsiębiorców indywidualnych. Z założenia rusznikarze oraz wytwórcy i sprzedawcy reprodukcji broni czarnoprochowej są drobnymi przedsiębiorcami, gdyż jest to działalność rękodzielnicza, wymagająca dużych nakładów czasu. Działalność rusznikarska oraz wytwarzanie reprodukcji broni czarnoprochowej i obrót nią, nie jest prowadzony na masową skalę. Dlatego przedsiębiorcy wykonujący taką działalność będą zwolnieni z obowiązku uzyskania przedstawiania szeregu opinii oraz zaświadczeń dotyczących obiektu, w którym prowadzą działalność.

Kolejnym uwzględnionym postulatem zgłoszonym przez przedsiębiorców jest zmiana wymaganego wieku dla zatrudnianych pracowników. Obniżono go z 21 do 18 lat. Obniżono również wymagany wiek dla przedsiębiorców ubiegających się o udzielenie koncesji z 25 do 21 lat.

Z obowiązku uzyskania koncesji ma zostać uwolniony obrót bronią palną rozdzielnego ładowania przystosowaną do strzelania przy użyciu prochu czarnego, wytworzoną przed 1900 rokiem. Zakresem regulacji nie zostanie też objęta broń wpisana na Listę Skarbów Dziedzictwa Narodowego, do rejestru zabytków, wojewódzkiej ewidencji zabytków i inwentarza muzealiów.

Nowe regulacje zawarte w przepisach projektowanej ustawy, odnoszące się do wdrożenia do polskiego prawa rozporządzenia UE 258/2012, ułatwią polskim przedsiębiorcom wywóz cywilnej broni i amunicji oraz ich komponentów do krajów trzecich – poza obszar UE. Łatwiejszy będzie również przywóz do Polski broni cywilnej i amunicji, dzięki możliwości wydania przedsiębiorcy certyfikatu importowego. Dokument potwierdzi wiarygodność polskiego nabywcy i uprawnienie do dokonywania zakupu w krajach trzecich.

Dostosowanie polskiego prawa do przepisów Unii Europejskiej dotyczy:

• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z  14 marca 2012 r. przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją, uzupełniającego Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (protokół NZ w sprawie broni palnej) oraz ustanawiającego zezwolenia na wywóz i środki dotyczące przywozu i tranzytu dla broni palnej, jej części i komponentów oraz amunicji;
• dyrektywy Rady z 18 czerwca 1991 r. w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 maja 2008 r. oraz dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 maja 2017 r., jeśli chodzi o obowiązek „śledzenia historii” broni palnej oraz istotnych komponentów od producenta do ich nabywcy w celu ograniczenia „nielegalnego wytwarzania”  lub „nielegalnego obrotu” nimi (w zakresie dotyczącym odpowiedzialności ministra spraw wewnętrznych i administracji);
• rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej ustanawiającego wspólne wytyczne dotyczące norm i technik pozbawiania broni cech użytkowych w celu zagwarantowania, że broń pozbawiona cech użytkowych trwale nie nadaje się do użytku (w zakresie dotyczącym odpowiedzialności ministra spraw wewnętrznych i administracji).

Ponadto uwzględniono zalecenia zawarte w informacji z 22 kwietnia 2015 r. o wynikach kontroli Najwyższej Izby KontroliZapewnienie bezpieczeństwa obywateli w związku z wytwarzaniem, transportem, przechowywaniem i stosowaniem materiałów wybuchowych do użytku cywilnego.

Kiedy nowe przepisy mają wejść w życie?

Nowe przepisy wejdą w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem przepisów dotyczących Systemu Rejestracji Broni, które zaczną obowiązywać 14 grudnia 2019 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl