Projekt ustawy zabezpieczający kredyty kupieckie dla przedsiębiorców

Możliwość ubezpieczania przez polskie firmy należności z kredytu kupieckiego w większym niż dotychczas zakresie w dobie pandemii koronawirusa – to kluczowe rozwiązanie zawarte w przygotowanym w Ministerstwie Rozwoju rządowym projekcie ustawy o zasadach udzielania wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności handlowych w związku z przeciwdziałaniem skutkom gospodarczym COVID-19.

Co dalej z projektem?

Teraz projektem ustawy o zasadach udzielania wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności handlowych w związku z przeciwdziałaniem skutkom gospodarczym COVID-19 zajmuje się Sejm.  

Równolegle trwają prace nad rządowym programem wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności handlowych, który zawierać będzie szczegółowe warunki realizacji instrumentów wsparcia.

Działające w Polsce zakłady ubezpieczeń dokonują właśnie przeglądu swoich ofert. W ich wyniku już wkrótce mogą znacznie obniżyć limity lub zlikwidować swoje propozycje ubezpieczeń adresowane do kontrahentów, wybranych branż, a nawet całych rynków.

- "Wskutek takich decyzji polscy przedsiębiorcy mieliby ograniczony dostęp do zabezpieczenia swoich transakcji, równocześnie obniżeniu mogłyby również ulec ich obroty handlowe. Aby temu przeciwdziałać i zabezpieczyć płynność finansową polskich firm, wyciągamy do nich rękę w postaci konkretnego instrumentu wsparcia, jaki proponuje im Program. Dlatego dążymy do jak najszybszego zakończenia prac rządowych i parlamentarnych nad tym projektem" – dodała wiceszefowa resortu rozwoju.

Nowy instrument wsparcia dla rynku ubezpieczeń

Rząd proponuje konkretne rozwiązanie, które już teraz będą wychodzić naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom właścicieli firm.

• Nowy instrument wsparcia umożliwia zakładom ubezpieczeń, uprawnionym do ubezpieczenia kredytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej scedowanie (zreasekurowanie) części ryzyka na Skarb Państwa - reprezentowany przez ministra właściwego do spraw gospodarki - w zamian za przekazanie części składki ubezpieczeniowej;
• W ten sposób komercyjni ubezpieczyciele należności będą mogli ograniczyć swoje ryzyko związane z możliwością wzrostu liczby i wartości wypłacanych odszkodowań w okresie pogorszenia koniunktury gospodarczej;
• Natomiast Skarb Państwa - poprzez odpowiednie zapisy umów reasekuracyjnych - będzie miał możliwość wpływania na politykę oceny ryzyka zakładów ubezpieczeń;
• Dzięki temu reasekuracja ubezpieczeń należności handlowych będzie uzależniona od utrzymania przyznawanych przedsiębiorcom limitów kredytowych na poziomie zbliżonym do okresu sprzed wybuchu pandemii COVID-19;
• Zgodnie z proponowanymi zapisami ustawy, reasekuracja dotyczyć będzie krajowych i eksportowych należności handlowych podmiotów ubezpieczonych przez zakłady ubezpieczeń w okresie 1 kwietnia-31 grudnia 2020 r.;
• Skarb Państwa pokryje 80% szkód wypłaconych przez zakłady ubezpieczeń dot. ww. należności handlowych w zamian za 80% składki brutto. Po przekroczeniu kwoty odszkodowań wypłaconych przez zakład ubezpieczeń z tytułu objęcia ochroną ubezpieczeniową należności handlowych, pomniejszonej o kwoty uzyskane przez zakład ubezpieczeń w wyniku postępowań regresowych dotyczących tych należności handlowych, równej 243,75% składki przypisanej brutto z ubezpieczenia należności handlowych w 2019 r., Skarb Państwa pokryje 100% kwoty odszkodowań;
• Jednocześnie odpowiedzialność Skarbu Państwa z tytułu wypłat odszkodowań nie przekroczy kwoty stanowiącej równowartość 375% składki brutto zakładu ubezpieczeń pochodzących z ubezpieczenia należności handlowych w 2019 r.

Postulowane zmiany legislacyjne – mają na celu uchwalenie rządowego programu wsparcia dla komercyjnego rynku ubezpieczeń należności handlowych.

Proponowane rozwiązania służą docelowo ograniczeniu ryzyka odmowy funkcjonującym w Polsce firmom ubezpieczania należności z transakcji handlowych, co przełożyłoby się na pogorszenie ich sytuacji finansowej, a w dalszej konsekwencji na spadek wpływów do budżetu państwa, co jest szczególnie istotne w dobie pandemii koronawirusa.

Europejskie wzorce

• Obecnie już w co najmniej kilku państwach UE trwają intensywne prace nad implementacją rozwiązań, dzięki którym rządy krajów Wspólnoty zamierzają zapobiec obniżaniu przez ubezpieczycieli należności limitów kredytowych i dostępności ubezpieczeń. Do tej pory Komisja Europejska notyfikowała analogiczne programy pomocowe.
• Niemcy wprowadziły program wsparcia bazujący np. na gwarantowaniu/reasekuracji ryzyk zakładom ubezpieczeń. Gwarancja rządu niemieckiego dla ubezpieczycieli jest ograniczona do pokrycia kredytu kupieckiego zaciągniętego do końca 2020 roku, program jest dostępny dla wszystkich zakładów oferujących tego typu ochronę w Niemczech, obejmując również kredyty kupieckie dla nabywców towarów i usług w krajach trzecich.

Polskie rozwiązanie jest wzorowane na niemieckim modelu wsparcia dla przedsiębiorców.

Kto ma skorzystać z programu wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności handlowych?

Możemy wyróżnić cztery rodzaje podmiotów, do których adresowane są instrumenty wsparcia zawarte w projekcie ustawy o zasadach udzielania wsparcia dla rynku ubezpieczeń należności handlowych w związku z przeciwdziałaniem skutkom gospodarczym COVID-19. Wśród nich wymienić należy:

1. Przedsiębiorców, w tym osoby wykonujące działalność zawodową, prowadzący w Polsce sprzedaż towarów i usług z odroczonym terminem płatności (ok. 8 tys. firm)
2. Polskich i zagranicznych kontrahentów dokonujących zakupu towarów i usług z odroczonym terminem płatności od przedsiębiorców z grupy pierwszej (ok. 200 tys. firm).
3. Zakłady ubezpieczeń oferujące ubezpieczenia należności (8 firm).
4. Firmy faktoringowe/banki oferujące faktoring pełny (ok. 20 podmiotów).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl