Projekt zmian dotyczących m.in. pobytu w Polsce obywateli Wielkiej Brytanii

Wdrożenie umowy brexitowej, nowe uprawnienia Straży Granicznej w przypadku podejrzenia fikcyjnego małżeństwa oraz dostosowanie polskiego prawa do przepisów UE – to najważniejsze zmiany w ustawie o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin zaakceptowane we wtorek (1 grudnia br.) przez Radę Ministrów.

Rząd przyjął projekt

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin  oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Co przewiduje projekt ustawy o zmianie ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin oraz niektórych innych ustaw?

Projekt dostosowuje polskie prawo do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o prawa obywateli UE i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich. Wprowadza także instytucję cofnięcia i unieważnienia wizy wydanej członkowi rodziny obywatela UE oraz uregulowano nowe podstawy prawne dotyczące odmowy prawa pobytu i prawa stałego pobytu. Zapewnia także stosowanie przez Polskę umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z UE w przypadku praw pobytowych obywateli brytyjskich i członków ich rodzin.

Straż Graniczna (komendant oddziału lub komendant placówki) otrzyma również możliwość wydawania decyzji w sprawie wydalenia z Polski obywateli UE oraz członków rodziny niebędących obywatelami UE. Obecnie decyzje o wydaleniu obywatela UE lub członka rodziny obywatela UE wydaje wojewoda.

Projekt wprowadza m.in. nowe przesłanki odmowy wydania wizy dla członka rodziny obywatela UE: z uwagi na złożenie fałszywych zeznań, przedstawienie w postępowaniu wizowym podrobionych dokumentów lub ubieganie się o wydanie wizy w celu obejścia przepisów prawa.

Ponadto nowelizacja ujednolici format dokumentów wydawanych obywatelom UE oraz członkom ich rodzin, którzy korzystają ze swobody przemieszczania się. Przewiduje też m.in. wydawanie zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE w formacie zbliżonym do karty pobytu – dotychczas zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE były wydawane w formie papierowej, jako niezabezpieczone dokumenty bez zdjęcia. Nowe przepisy pozwalają też na zamieszczanie obrazu linii papilarnych w karcie pobytowej i w karcie stałego pobytu, a także w dokumentach, które będą wydawane obywatelom Zjednoczonego Królestwa oraz członkom ich rodzin.

Rozwiązania dotyczące przemieszczania się i pobytu w UE

Przewidziano przepisy, które w pełniejszy sposób dostosowują polskie prawo do unijnej dyrektywy, w szczególności w kwestii ograniczenia prawa do swobody przepływu osób ze względu na zagrożenie dla bezpieczeństwa oraz nadużycie prawa. Zaproponowane rozwiązania uwzględnią również aktualne orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE.

Projekt wprowadza instytucję cofnięcia i unieważnienia wizy wydanej członkowi rodziny obywatela UE oraz uregulowano nowe podstawy prawne odmowy prawa pobytu i prawa stałego pobytu.

Przewidziano zmiany nazw dokumentów wydawanych członkom rodziny obywateli UE niebędących unijnymi obywatelami.

Zaproponowano rozwiązania pozwalające na pobieranie odcisków linii papilarnych od członków rodziny obywateli UE, a także zamieszczanie ich w kartach pobytowych oraz kartach stałego pobytu wydawanych członkom rodziny obywateli UE.

Projekt wprowadza przepisy dotyczące zwrotu dokumentów wydawanych obywatelom UE oraz członkom ich rodzin, zgłaszania ich utraty lub uszkodzenia oraz procedury ich anulowania.

Rozwiązania dotyczące uprawnień Straży Granicznej

Aby poprawić jakość prowadzonych postępowań administracyjnych, projekt wprowadza przepisy, które pozwolą Straży Granicznej na przeprowadzanie wywiadu środowiskowego oraz sprawdzenia w miejscu pobytu obywatela UE w przypadku podejrzenia zawarcia fikcyjnego małżeństwa.

Straż Graniczna zyska kompetencje związane z wydawaniem decyzji w sprawie wydalenia obywateli UE oraz członków rodziny niebędących obywatelami UE.

Projekt wprowadza przepisy dotyczące postępowania w sprawie zatrzymania obywatela UE albo członka rodziny niebędącego obywatelem UE, umieszczenia go w strzeżonym ośrodku lub zastosowania wobec niego aresztu dla cudzoziemców.

Stosowanie umowy o wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE

Projekt wprowadza przepisy dotyczące zapewnienia stosowania przez Polskę „Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej”. Chodzi o zasady wjazdu i pobytu obywateli brytyjskich, członków ich rodzin oraz innych osób objętych zakresem stosowania tej umowy na terytorium Polski – po okresie przejściowym, który kończy się 31 grudnia 2020 r.

Kiedy nowelizacja ma wejść w życie?

Nowe rozwiązania mają wejść w życie 1 stycznia 2021 r. Wyjątkiem będą przepisy dotyczące nowych zasad wydawania zaświadczeń o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE, kart pobytowych, dokumentów potwierdzających prawo stałego pobytu oraz kart stałego pobytu, które zaczną obowiązywać 2 sierpnia 2021 r. Takie rozwianie pozwoli na dostosowanie systemu teleinformatycznego do nowego sposobu personalizacji karty pobytowej i karty stałego pobytu, a także na przygotowanie się do wydawania zaświadczenia o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE w nowym formacie, tj. dokumentu zabezpieczonego ze zdjęciem.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl