Przeciw okrucieństwu wobec zwierząt

Czego dotyczą propozycje resortu sprawiedliwości dla ochrony zwierząt?

W reakcji na liczne przypadki znęcania się nad zwierzętami oraz szokujące przykłady bestialskiego uśmiercania zwierząt Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało pakiet zmian, które mają przeciwdziałać takim zdarzeniom. Projektowana zmiana przepisów uzasadniona jest brakiem spadku liczby popełnianych przestępstw w postaci zabijania i znęcania się nad zwierzętami, a także wzrostem przypadków dokonywania tych czynów ze szczególnym okrucieństwem, w związku z czym istnieje potrzeba efektywniejszej reakcji na przypadki tego typu zachowań.

Celem przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacji jest zaostrzenie kar grożących osobom, które znęcają się nad zwierzętami lub zabijają je wbrew obowiązującym przepisom oraz robią to ze szczególnym okrucieństwem. Jest to odpowiedź na kolejne szokujące przypadki bestialskiego traktowania zwierząt domowych ujawniane przez media. Poza podniesieniem wysokości kary pozbawienia wolności, nowelizacja przewiduje także oddziaływanie poprzez świadomość nieuchronności kary. W przypadku stwierdzenia przestępstwa znęcania się nad zwierzęciem sąd będzie zobowiązany (a nie jak dotychczas będzie miał taką możliwość) do orzekania nawiązki od sprawcy czynu, ale nie dotyczy to przypadków uboju bez zgłoszenia. 

Jakie zmiany zaplanowano?

W projekcie znajdują się następujące propozycje:

• zwiększenie kar za zabijanie zwierząt i znęcanie się nad nimi z 2 do 3 lat pozbawienia wolności. W przypadku dokonania tego ze szczególnym okrucieństwem kara wzrośnie do 5 lat;
• wprowadzenie obligatoryjnego, a zatem nieuchronnego dla sprawcy orzekania przez sąd nawiązki, w wysokości od 1.000 zł do 100.000 zł, na cel związany z ochroną zwierząt;
• zmiany dotyczące zakazu wykonywania zawodów związanych z kontaktem ze zwierzętami. Fakultatywne będzie orzeczenie takiego zakazu przy podstawowym typie czynów karalnych popełnianych na zwierzętach. Natomiast obligatoryjne - przy znęcaniu się ze szczególnym okrucieństwem;
• zmiany w zakresie środka karnego w postaci „zakazu posiadania zwierząt” – podobnie jak w przypadku zakazu „wykonywania zawodu” – fakultatywne będzie orzeczenie takiego zakazu przy podstawowym typie czynów karalnych popełnianych na zwierzętach. Natomiast obligatoryjne przy znęcaniu się ze szczególnym okrucieństwem. 

Przewidziano również zmiany w Kodeksie karnym. Zgodnie z projektem, jeśli ktoś nie będzie przestrzegał zakazów orzeczonych na podstawie ustawy o ochronie zwierząt, to będzie mógł zostać skazany za przestępstwo określone w art. 244 k.k., które jest zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności. Do tej pory uchylanie się od wykonywania tych zakazów nie było objęte regulacją z Kodeksu karnego. 

Zmianom ustawowym będzie towarzyszyć akcja społeczna skupiona wokół cyklicznego, ogólnopolskiego konkursu. Chcąc wykorzystać potencjał tkwiący w organizacjach pozarządowych zajmujących się ochroną zwierząt, ministerstwo zaprosi je do skonstruowania cyklu szkoleń i warsztatów dla pracowników szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości. 

Zwiększenie sankcji karnej za znęcanie się nad zwierzętami ma za zadanie odstraszanie potencjalnych sprawców. Wobec dużej liczby tego typu przestępstw, konieczne jest wysłanie czytelnego sygnału ze strony państwa, że nie ma na to przyzwolenia. Podniesienie górnej granicy kary do 5 lat za czyn dokonany ze szczególnym okrucieństwem ujednolica także systematykę kar w ochronie zwierząt, gdyż w ustawie - Prawo łowieckie już od 1995 r. kara za różne formy kłusownictwa i polowania niezgodnie z przepisami (np. w okresie ochronnym) wynosi do 5 lat pozbawienia wolności. 

Ważnym uzupełnieniem tych propozycji jest zwiększenie dolegliwości kary finansowej nakładanej na sprawcę. Ma być ona nieuchronna i bolesna. Dlatego, w myśl projektowanych zmian, sądy - w przypadku stwierdzenia popełnienia przestępstwa - będą obligatoryjnie zasądzać nawiązkę. Dodatkową korzyścią z tego przepisu będzie wzmocnienie pozycji organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną zwierząt, bo nawiązki będą wpływać właśnie na konta tych organizacji. Środki te zostaną dobrze spożytkowane i przyczynią się do zwiększenia aktywności obywatelskiej w ochronie zwierząt. 

Ubój świni bez zezwolenia

W związku z opublikowaniem w dniu 4 marca 2017 roku na portalu internetowym fakt.pl materiału prasowego zatytułowanego „Więzienie za niezgłoszony ubój świni? Rolnicy oburzeni!”,  zawierającego nieprawdziwe informacje i sugestie dotyczące Ministerstwa Sprawiedliwości, które rzekomo chce zaostrzenia kar za niezgłoszony ubój świń resort udzielił wyjaśnień. Ministerstwo Sprawiedliwości nie wprowadza żadnych zmian w obowiązkach związanych z ubojem zwierząt przy produkcji mięsa przeznaczonego na użytek własny. Zmiany, które przewiduje ministerialny projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt oraz ustawy – Kodeks karny, polegają zasadniczo na podniesieniu kar do 3 lub 5 lat pozbawienia wolności w dokładnie tych samych sytuacjach (za te same czyny), w których obecnie przewidziane jest zagrożenie karne w wysokości 2 i 3 lat pozbawienia wolności.

Nie jest prawdą, że Ministerstwo Sprawiedliwości chce wprowadzić karę 3 lat pozbawienia wolności za „ubicie świni bez zezwolenia”. Przepisy karne z ustawy o ochronie zwierząt nie mają zastosowania w takich sytuacjach i Ministerstwo Sprawiedliwości nie planuje żadnej zmiany przepisów w tym zakresie. Przepisy karne zmieniane przez Ministerstwo Sprawiedliwości nie mają zastosowania do braku zgłoszenia uboju.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl