Reforma sądownictwa do podpisu Prezydenta

Sejm będzie ich wybierał większością 3/5 głosów, głosując na ustaloną przez sejmową komisję listę 15 kandydatów, na której musi być co najmniej 1 kandydat wskazany przez każdy klub.

W wypadku niemożności wyboru większością 3/5 głosowano by na tę samą listę, ale o wyborze decydowałaby bezwzględna większość głosów.

Marszałek Sejmu – nie wcześniej niż na 120 i nie później niż na 90 dni przed upływem kadencji członków KRS wybranych spośród sędziów – ma obwieszczać w „Monitorze Polskim” rozpoczęcie procedury zgłaszania kandydatów. Prawo do zgłoszenia kandydata będą mieć grupy 25 sędziów i grupa co najmniej 2 tys. obywateli.

Ustawa przewiduje wprowadzenie transmisji obrad KRS za pośrednictwem internetu, co ma przyczynić się do zwiększenia zaufania obywateli do prac tego organu.

Nowelizacja ma również poprawić reprezentatywność KRS dzięki zwiększeniu udziału w niej sędziów niższych szczebli instancyjnych, a także zapewnić większą transparentność jej prac.

Co przewiduje ustawa o Sądzie Najwyższym?

Ustawa wprowadza reformę struktury i zakresu kompetencji SN. Wprowadza nowe rozwiązanie, umożliwiające składanie do SN skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki polskich sądów, w tym z ostatnich 20 lat. Można będzie ją wnosić w 5 lat od uprawomocnienia się skarżonego orzeczenia. Przez 3 lata skargi będzie można wnosić od orzeczeń, które uprawomocniły się po 17 października 1997 r.

Skargi można będzie wnosić, jeśli orzeczenie narusza zasady albo wolności i prawa człowieka lub obywatela zapisane w konstytucji, albo „w sposób rażący” narusza prawo lub gdy jest „oczywista sprzeczność” ustaleń sądu z materiałem dowodowym.

Ustawa przewiduje też, że oprócz funkcjonujących obecnie w SN izb: Cywilnej, Karnej oraz zmodyfikowanej Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, powstaną 2 nowe izby: Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych (rozpatrywanie skarg nadzwyczajnych, protestów wyborczych i spraw koncesji wydawanych przez KRRiT) oraz Dyscyplinarna (badanie spraw dyscyplinarnych sędziów SN, sądów powszechnych i wojskowych; odwołań od uchwał KRS, od orzeczeń I instancji sędziowskich sądów dyscyplinarnych i sądów innych zawodów prawniczych).

W obu izbach, po raz pierwszy w SN, oprócz sędziów mają orzekać ławnicy, wybierani na 4-letnią kadencję przez Senat w głosowaniu tajnym. Kandydatów będą zgłaszać stowarzyszenia, organizacje społeczne i zawodowe oraz grupy 100 obywateli.

Zlikwidowana będzie Izba Wojskowa, której sprawy przejmie Izba Karna.

I prezesa SN będzie powoływał prezydent RP na 6-letnią kadencję spośród 5 kandydatów wybranych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN. Będzie on zajmować to stanowisko tylko do czasu przejścia w stan spoczynku, przeniesienia w stan spoczynku albo wygaśnięcia stosunku służbowego sędziego SN. Może zostać ponownie powołany tylko raz.

Ustawa przewiduje przechodzenie sędziów SN w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia, z możliwością przedłużania tego przez prezydenta.

Prezydent będzie określał regulamin SN po zasięgnięciu opinii Kolegium SN, ale nie przy wydawaniu pierwszego regulaminu.

Ustawa wprowadza nowy, przyspieszony tryb uchylenia immunitetu w wypadku popełnienia „najpoważniejszych przestępstw” przez wszystkich sędziów oraz prokuratorów.