Ustawa wprowadzająca automatyzację załatwiania spraw przez KAS

Ustawa z podpisem Prezydenta

10 czerwca 2022 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową (KAS). Ustawa umożliwi dwustronną komunikację organów KAS z klientami przez e-Urząd Skarbowy (e-US). Podatnicy będą mogli w sposób kompleksowy załatwić swoje sprawy on-line. Nie będą też wnosić opłaty skarbowej za wydawanie zaświadczeń jeśli wnioski złożą przez e-US.

- "Zmiany w przepisach pozwolą na uproszczenie załatwiania spraw oraz szybką wymianę informacji z klientami KAS. Komunikacja za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego, poprzez serwis e-US lub aplikację mobilną, będzie równoważna pod względem prawnym z wykonywaniem czynności w formie tradycyjnej. W praktyce oznacza to wygodę i oszczędność czasu naszych klientów. Wejście w życie tej ustawy będzie miało również wpływ na automatyzację pracochłonnych i czasochłonnych procesów realizowanych dotychczas manualnie w urzędach skarbowych, co zwiększy komfort pracy w KAS" – mówił szef KAS Bartosz Zbaraszczuk.

- "System teleinformatyczny e-Urząd Skarbowy docelowo  zastąpi Portal Podatkowy. Od momentu uruchomienia e-US w lutym 2021 r. jego popularność cały czas rośnie. Użytkownicy logowali się już do niego około 74,5 mln razy, korzystając z różnych e-usług, które są dostępne w serwisie np. Twój e-PIT. Zmiana przepisów pozwoli na szersze niż dotychczas wykorzystanie usług online i zdalną obsługę naszych klientów np. w procesie wydania zaświadczeń" – dodał zastępca szefa KAS Anna Chałupa.

Najważniejsze rozwiązania

e-US będzie serwisem informacyjno-transakcyjnym dla pięciu grup klientów KAS:

• podatników,
• płatników,
• pełnomocników,
• komorników sądowych,
• notariuszy.

e-US zapewni dostęp do informacji związanych z podatkami. Będzie też gwarantować pełną transakcyjność – umożliwi załatwienie w sposób kompleksowy spraw podatkowych online, głównie z zakresu VAT, PIT i CIT.

Osoby korzystające z e-US nie będą ponosić kosztów opłaty skarbowej od wydawanych zaświadczeń. Wprowadzimy również system teleinformatyczny „e-Koncesje”, który pozwoli na elektroniczną obsługę i usprawnienie wydawania koncesji oraz zezwoleń.

Nowe przepisy zaczną obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.

Co dokładnie przewiduje ustawa z dnia 8 czerwca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową? 

Celem nowelizacji jest automatyzacja załatwiania niektórych spraw obsługiwanych przez Krajową Administrację Skarbową (KAS), przy wykorzystaniu systemów teleinformatycznych KAS. Ustawa wprowadza do systemu prawa definicję systemu teleinformatycznego pn. „e-Urząd Skarbowy”, który zastąpi dotychczasowe narzędzie administracji skarbowej – Portal Podatkowy. E-Urząd Skarbowy będzie serwisem informacyjno-transakcyjnym dla pięciu grup interesariuszy: podatników, płatników, pełnomocników, komorników sądowych i notariuszy, za pośrednictwem którego będą mieli dostęp do informacji z obszaru podatków. E-Urząd Skarbowy ma zapewnić obywatelom i przedsiębiorcom pakiet spójnych i komplementarnych usług online do kompleksowego załatwiania spraw, głównie z zakresu VAT, PIT i CIT.

Ustawa zmienia 21 ustaw, przy czym podstawowe znaczenie ma nowelizacja:

1. ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego;
2. ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego;
3. ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
4. ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników;
5. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa;
6. ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy;
7. ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej;
8. ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej;
9. ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych. 

Zmiany wprowadzone w ww. ustawach obejmują:

1. wskazanie w przepisach ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego możliwości doręczenia pisma na konto w systemie teleinformatycznym a także możliwości złożenia pisma utrwalonego w postaci elektronicznej nie tylko na adres do doręczeń elektronicznych, ale również za pośrednictwem konta w systemie teleinformatycznym organu administracji publicznej (np. e-Urząd Skarbowy);
2. wskazanie w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, że doręczenia pomiędzy komornikiem sądowym a organem egzekucyjnym będącym naczelnikiem urzędu skarbowego w sprawie zbiegów sądowo-administracyjnych będą się odbywały wyłącznie za pomocą e–Urzędu Skarbowego. Określono także minimum identyfikacyjne zobowiązanego, jakie powinno zawierać zawiadomienie o zajęciu wierzytelności i wniosek o udzielenie informacji - komornik sądowy będzie obowiązany podać dane niezbędne do identyfikacji tożsamości dłużnika, w tym jego numer PESEL, NIP lub REGON, jeżeli te numery zostały mu nadane. Nałożono na komorników sądowych obowiązek uchylania dokonanego zajęcia niezwłocznie po umorzeniu postępowania egzekucyjnego. W ustawie przewidziano także zniesienie rocznego okresu skuteczności zajęcia wierzytelności na rzecz obowiązywania zajęcia do momentu uchylenia zajęcia przez komornika oraz zniesienie konieczności wskazywania rodzaju nadpłaty i zwrotu podatku, które mają być przedmiotem zajęcia, na rzecz objęcia zajęciem wszystkich wierzytelności z tytułu nadpłat i zwrotów podatku powstałych w okresie obowiązywania zajęcia;
3. wyeliminowanie, w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, obowiązku wysyłania upomnień poprzedzających wszczęcie egzekucji administracyjnej w przypadku braku dobrowolnej wpłaty opłaty dodatkowej, o której mowa w ustawie z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym. Zmiany wprowadzone do tej ustawy nie przewidują jednak obowiązku wprowadzenia korzystania z e-Urzędu Skarbowego, jako kanału komunikacji pomiędzy naczelnikiem urzędu skarbowego a administracyjnymi organami egzekucyjnymi;
4. doprecyzowanie, w ustawie z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, obowiązków grupy VAT na etapie rejestracji teg grupy jako podatnika VAT. Grupa VAT na podstawie obecnie obowiązujących przepisów jest obowiązana w zgłoszeniu identyfikacyjnym podać dane takie jak: nazwę, formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, po wprowadzeniu zmiany będzie obowiązana podać również dane dotyczące członków grupy. Ponadto zmienione przepisy umożliwią Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej i naczelnikom urzędów skarbowych aktualizowanie niektórych danych w CRP KEP na podstawie danych ujawnionych w CEIDG;
5. w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, poza zmianami o charakterze dostosowawczym polegającymi na zmianie odesłania do portalu podatkowego, odesłaniem do e-Urzędu Skarbowego, także zmiany mające na celu doprecyzowanie zakresu podmiotowego instytucji przedłużenia terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego poprzez zastąpienie wyrazów „grupy podatników” wyrazami „grupy obowiązanych”. Przez obowiązanych należy bowiem rozumieć wszystkich adresatów przepisów podatkowych, na których przepisy te nakładają określone obowiązki (podatnicy, płatnicy, inkasenci, osoby trzecie, następcy prawni, jak również inne podmioty obowiązane do przekazywania informacji). W ustawie przewidziano także, że zaliczeniu na poczet zaległości podatkowej nie podlegają wpłaty dokonane na poczet ryczałtu od przychodów zagranicznych osób przenoszących miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów.    
6. w ustawie z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy, możliwość przesłania zawiadomienia tzw. czynnego żalu za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego. Dodano także przepis, zgodnie z którym w postepowaniu przygotowawczym prowadzonym przez finansowe organy postępowania przygotowawczego wezwania, zawiadomienia oraz inne pisma mogą być doręczane także na konto w e-Urzędzie Skarbowym a pisma kierowane do tych organów mogą być także wnoszone za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym;
7. w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej dodano przepis, zgodnie z którym wydanie przez organ KAS zaświadczenia na wniosek złożony za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym nie podlega opłacie skarbowej;
8. w ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej uregulowanie zagadnień związanych z upoważnianiem przez organy KAS pracowników i funkcjonariuszy urzędów obsługujących te organy oraz upoważnianiem przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych innych organów KAS do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. W ustawie dodawane są także przepisy regulujące najistotniejsze zagadnienia związane z funkcjonowaniem PUESC (Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo – Celnych) i e-Urzędu Skarbowego. PUESC służy załatwianiu spraw związanych z różnymi zadaniami realizowanymi przez KAS z zakresu prawa celnego, podatku akcyzowego, podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów, podatku od towarów i usług w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych, podatku od wydobycia niektórych kopalin, opłaty paliwowej, opłaty emisyjnej i opłaty od gier hazardowych. W sprawach załatwianych przez PUESC przesyłanie wniosków, składanie zgłoszeń i deklaracji przez użytkowników do organów KAS oraz doręczanie korespondencji w tych sprawach przez organy KAS następuje poprzez PUESC. Wyjątek stanowić będę pisma składane i doręczane w sprawach dotyczących wydawania przez organy KAS interpretacji ogólnych i interpretacji indywidulanych, gdyż pisma te będą składane i doręczane za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego. Warunkiem dostępu do konta na PUESC będzie uwierzytelnienie się użytkownika. Sposoby uwierzytelnienia określi Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, na analogicznych zasadach jakie obowiązują dotychczas w odniesieniu do portalu podatkowego. Kolejnym systemem teleinformatycznym wykorzystywanym przez organy KAS do realizacji zadań KAS będzie e-Urząd Skarbowy. W e-Urzędzie Skarbowym będą mogły być załatwiane wszelkiego rodzaju sprawy, które pozostają we właściwości KAS, z wyjątkiem spraw zarezerwowanych na podstawie innych przepisów do wykonywania za pośrednictwem innych systemów teleinformatycznych KAS (tj. PUESC, KSeF czy e-TOLL);
9. w ustawie z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych nałożenie obowiązku na Krajową Radę Komorniczą zapewnienia Szefowi KAS dostępu do list oraz wykazu komorników, zastępców komorników, asesorów i aplikantów, o których mowa w art. 217–220. Listy i wykaz mają być udostępniane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego;
10. w ustawie z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, przedłużenie terminów na złożenie informacji o cenach transferowych („informacja TPR”) oraz oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych. Dla informacji TPR, których termin złożenia upływa w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 30 czerwca 2022 r., przedłużono termin do dnia 30 września 2022 r. Dla informacji TPR, których termin złożenia upływa w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., termin przedłużono o 3 miesiące. Ponadto w ustawie przedłużono także terminy na złożenie oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych za rok 2021, które jest składane na podstawie art. 23y ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o PIT i art. 11m ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o CIT w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r. Podobnie jak w przypadku informacji TPR, dla oświadczeń, których termin złożenia upływa w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 30 czerwca 2022 r., termin przedłużono do dnia 30 września 2022 r. Natomiast dla oświadczeń, których termin złożenia upływa w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r., przedłużono termin o 3 miesiące.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Wyjątek stanowią:

• zmiany przewidujące przedłużenie terminów z zakresu cen transferowych (art. 18), które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia 31 grudnia 2021 r. w zakresie pkt 1 tego artykułu, oraz z mocą od dnia 1 stycznia 2022 r. w zakresie pkt 2 tego artykułu,
• zmiany art. 77b § 1 Ordynacji podatkowej, które wchodzą w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy,
• zmiany art. 15 pkt 5-8 oraz art. 20, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2022r.,
• zmiany w zakresie wprowadzenia e-Urzędu Skarbowego jako nowego kanału komunikacji pomiędzy organami KAS a komornikami sądowymi wejdą w życie z dniem 1 września 2022 r.,
• zmiany dotyczące udostępniania danych z Rejestru Należności Publicznoprawnych, które wchodzą w życie z dniem 31 października 2022 r.;
• zmiany dotyczące obowiązku grup VAT na etapie rejestracji tej grupy, jako podatnika VAT (art. 6 pkt 1 lit. b ustawy), które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl