Wyniki kontroli inspektorów pracy. Oto jak pracodawcy łamią prawo

Nieprawidłowości te dotyczyły ogółem 33 tys. obywateli polskich. Przypadki nielegalnego zatrudnienia i nielegalnej innej pracy zarobkowej stwierdzano najczęściej w sekcjach gospodarki:transport i gospodarka magazynowa oraz zakwaterowanie i usługi gastronomiczne. Do znaczących efektów kontroli legalności zatrudnienia obywateli polskich, przeprowadzonych przez Państwową Inspekcję Pracy w latach 2010 – 2012, należy wyeliminowanie przez pracodawców różnego rodzaju nieprawidłowości z zakresu legalności zatrudnienia oraz przestrzegania przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, dotyczących 357,1 tys. pracujących, wpłacenie zaległych składek na ubezpieczenie społeczne za 19,5 tys. pracowników na łączną kwotę 16,3 mln zł i na Fundusz Pracy za 104,3 tys. pracowników na łączną kwotę 12,5 mln zł.

W 2012 r. inspektorzy pracy przeprowadzili 1496 kontroli dotyczących czasu pracy w zakładach różnych branż oraz 131 kontroli w podmiotach prowadzących działalność w sektorze bankowym. Najwięcej nieprawidłowości dotyczyło obowiązku określenia w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub obwieszczeniu systemów czasu pracy, rozkładów czasu pracy i okresów rozliczeniowych oraz prowadzenia ewidencji czasu pracy. Częściej niż w innych branżach, uchybienia przy rozliczaniu pracy w godzinach nadliczbowych stwierdzano w sektorze bankowym. Co trzeci kontrolowany pracodawca nie rekompensował pracy w godzinach nadliczbowych zgodnie z przepisami - czasem wolnym lub wynagrodzeniem powiększonym o odpowiedni dodatek. Uwagę jednak zwraca znikoma liczba przypadków niewypłacenia wynagrodzenia w skontrolowanych placówkach bankowych (u pracodawców należących do sektora bankowego nieprawidłowość tę stwierdzono jedynie w odniesieniu do 0,2% pracowników, w porównaniu z 20% pracowników skontrolowanych w tym zakresie u pracodawców spoza sektora bankowego).

Inspektorzy pracy przeprowadzili 680 kontroli w zakresie przestrzegania przepisów o czasie pracy w budownictwie, które objęły 673 pracodawców. Najwięcej uchybień dotyczyło prowadzenia ewidencji czasu pracy, niewłaściwego określenia w źródłach prawa wewnątrzzakładowego systemów i rozkładów czasu pracy oraz długości okresów rozliczeniowych. Są to uchybienia formalne, mają one jednak znaczący wpływ na realizację funkcji ochronnej przepisów o czasie pracy oraz na naliczanie i wypłatę należnych pracownikom świadczeń, pracy w dniu wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (na ogół w sobotę), niezrekompensowanej przez pracodawcę innym dniem wolnym od pracy.

Kompleksowe kontrole przestrzegania przepisów prawa pracy przy wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy u 721 pracodawców działających w branży budowlanej, wykazały, że najwięcej nieprawidłowości dotyczyło niewypłacenia lub nieterminowej wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, podobnie jak podczas kontroli przeprowadzonych w zakładach różnych branż.