Zalecenia dla przyszłej polityki energetycznej UE

Plany działania na wypadek przerw w dostawach gazu

W świetle niedawnego kryzysu gazowego między Ukrainą i Rosją, który pozbawił ogrzewania wielu mieszkańców UE, posłowie wzywają Komisję do nowelizacji dyrektywy z 2004 roku dotyczącej środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego przed końcem 2009 roku.

Posłowie chcą, aby przegląd objął krajowe i unijne plany działania w sytuacjach awaryjnych, które m.in. określą wspólne oświadczenie o sytuacji awaryjnej, użyczanie poszkodowanym krajom dostępnych zasobów i infrastruktury, dystrybucję skoordynowaną, zastosowanie środków nadzwyczajnych w krajach nieposzkodowanych lub poszkodowanych w mniejszym stopniu w celu zwiększenia ilości gazu dla dotkniętych rynków. Posłowie uważają, że należy zwiększyć dostępność gazu na rynku, dlatego wzywają do państwa członkowskie do rozwoju rezerw gazu umożliwiających szybkie jego udostępniani  W tym celu należy rozważyć stworzenie operatora europejskiego systemu przesyłowego i jednolitej europejskiej sieci gazu.

Umowa trójstronna UE z Rosją i Ukrainą

Unia Europejska, nawet mimo pomocy ambitnych i rygorystycznie wdrażanych planów dotyczących wydajności energetycznej i oszczędności energii, w perspektywie średnioterminowej wciąż będzie uzależniona od dostaw energii z paliw kopalnych z krajów trzecich. Unia importuje obecnie 50% zużywanej przez nią energii, a proporcje te mogą osiągnąć 70% w 2030 roku. Dlatego PE wzywa do zawarcia umowy trójstronnej między UE, Rosją i Ukrainą dotyczącej tranzytu gazu z Rosji do UE w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw w nadchodzących latach.

Posłowie proponują włączanie tzw. „klauzuli bezpieczeństwa energetycznego" do umów handlowych, stowarzyszeniowych oraz umów o partnerstwie i współpracy zawieranych z krajami będącymi producentami energii i krajami jej tranzytu. Klauzule te stanowiłyby kodeks postępowania i wprowadzały zakaz przerw w dostawach wynikających ze sporów handlowych i wyraźnie wskazywałyby środki, jakie należy przyjąć w razie jednostronnej przerwy w dostawach.

Parlament popiera również zamiar negocjowania nowej, szerokiej umowy zastępującej umowę o partnerstwie i współpracy z 1997 r. z Rosją. Posłowie podkreślają, że stosunki między UE a Rosją są stosunkami wzajemnej zależności i powinny być zgodne z zasadami traktatu karty energetycznej i jego protokołami tranzytowymi.

Rozbudowa infrastruktury sieciowej, terminali LNG i pojemności magazynowych

Parlament podkreśla znaczenie rozbudowy wzajemnych połączeń gazowych i elektrycznych, przebiegających przez Europę Środkową oraz Południowo-Wschodnią na osi Północ-Południe, i przypomina, że sieci w regionie Morza Bałtyckiego powinny być rozbudowywane i integrowane z siecią zachodnioeuropejską. Posłowie uważają, że w 2009 roku powinny zostać opracowane plany bałtyckich połączeń międzysieciowych. Zgodnie z zasadą europejskiej solidarności energetycznej, Parlament konsekwentnie dąży do zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw oraz bezpieczeństwa energetycznego regionu Morza Bałtyckiego w warunkach recesji gospodarczej.

PE popiera dywersyfikację źródeł i szlaków zaopatrzenia, w szczególności utworzenie południowego korytarza gazowego obejmującego projekty Nabucco, przyłącza gazu Turcja-Grecja-Włochy (TGI) i South Stream. UE powinna współpracować z zainteresowanymi krajami, zwłaszcza w regionie Morza Kaspijskiego. W perspektywie długoterminowej dostawy z innych krajów z tego regionu, takich jak Uzbekistan i Iran, powinny stanowić dodatkowe poważne źródło zaopatrzenia dla Unii Europejskiej, o ile umożliwi to sytuacja polityczna.

Parlament uważa, że wszystkie państwa członkowskie powinny mieć zapewnione, bezpośrednio lub za pośrednictwem innych państw członkowskich na podstawie mechanizmu solidarnościowego, dostateczne zdolności w zakresie skroplonego gazu ziemnego (LNG), obejmujące zakłady skraplania gazu zlokalizowane w państwach producentach, czy zlokalizowane w UE terminale LNG i instalacje regazyfikacji na statkach transportowych. Nowe terminale LNG należy uważać za projekty o znaczeniu europejskim z uwagi na ich podstawowy wkład w dywersyfikację dróg przesyłowych.

Nowe cele klimatyczne do 2050 roku

Parlament wzywa państwa członkowskie do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych przynajmniej o 80% do 2050 roku i zwiększenia o 35% efektywności energetycznej oraz zapewnienia 60% udziału energii ze źródeł odnawialnych.

Oszczędzanie energii jest najskuteczniejszym i najtańszym środkiem zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego, dlatego posłowie wzywają Komisję i państwa członkowskie, aby niezwłocznie przyjęły prawnie wiążący cel w zakresie efektywności energetycznej w wysokości przynajmniej 20% do 2020 r. Pozostałe dwa cele, które również powinny zostać osiągnięte do 2020 roku - zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 20% i zwiększenie udziału energii z OZE do 20% zostały już zatwierdzone w przepisach przyjętych w grudniu 2008 (pakiet klimatyczny).

Energia jądrowa

Posłowie chcą bezzwłocznego wprowadzenia ujednoliconych ram regulacyjnych i gospodarczych ułatwiających decyzje o niezbędnych inwestycjach w energetykę jądrową i wzywają Komisję do sporządzenia konkretnego planu działań dla inwestycji jądrowych. Energia jądrowa jest wytwarzana w 15 z 27 państw członkowskich i zaspokaja około jednej trzeciej popytu na energię elektryczną w Unii Europejskiej. W budowie znajduje się sześć nowych bloków reaktorów w czterech państwach członkowskich UE. Poprawka zawierająca propozycję stworzenia i wdrożenia planu stopniowego odejścia od energii jądrowej została odrzucona.

Dlatego Parlament uważa za konieczne otwarcie debaty społecznej na temat bezpiecznego wykorzystania energii jądrowej i wzywa do jej promowania, jako nieodłącznej części europejskiej polityki sąsiedztwa. Państwa ościenne powinny kierować się standardami UE w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego za każdym razem, gdy w państwach tych planuje się uruchomienie nowej elektrowni jądrowej lub zmodernizowanie starej.

PE uważa, że należy zapewnić obywateli Unii, że energię jądrową wykorzystuje się w Unii w sposób bezpieczny i przejrzysty oraz na najwyższym, technologicznie możliwym poziomie bezpieczeństwa. Posłowie wzywają Komisję i Radę do utworzenia wspólnie z MAEA modeli i procedur niedopuszczających do tego, aby pokojowe wykorzystanie energii jądrowej prowadziło do rozprzestrzeniania broni jądrowej.

Anne LAPERROUZE (ALDE, FR)

Drugi strategiczny przegląd sytuacji energetycznej

Procedura: Inicjatywa własna

Debata: 02.02.2009

Głosowanie: 03.02.2009 

Źródło: Serwis prasowy Parlamentu Europejskiego, redakcja polska