Zażalenie na wyrok kasatoryjny w postępowaniu uproszczonym

​Postanowieniem z 12 lutego 2024 r. Sąd Najwyższy oddalił jako niezasadne zażalenie pozwanego na wyrok Sądu Okręgowego w Bydgoszczy, którym uchylono wydany w postępowaniu uproszczonym wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji. 

Czego dotyczyła sprawa?

Zagadnieniem wstępnym, poprzedzającym ocenę meritum zażalenia, była kwestia dopuszczalności wniesienia tego środka zaskarżenia. W razie uznania, że zażalenie, o którym mowa w art. 394¹ § 1¹ k.p.c., nie przysługuje na wyrok kasatoryjny wydany w postępowaniu uproszczonym, konieczne byłoby bowiem odrzucenie zażalenia wniesionego przez pozwanego, bez badania jego merytorycznej zasadności.

Wyjaśnienia SN

Odnosząc się do ww. kwestii, Sąd Najwyższy wskazał (sygn. akt III CZ 271/23) na wykształcenie się trzech poglądów dotyczących tego, czy wyrok kasatoryjny wydany w postępowaniu uproszczonym może być zaskarżony zażaleniem. Zgodnie z pierwszym z nich w postępowaniu uproszczonym wspomniane zażalenie jest dopuszczalne, tyle że – wobec specyfiki tego postępowania – w toku kontroli zaskarżonego orzeczenia Sąd Najwyższy ocenia, czy uwzględniono art. 505¹² § 1 k.p.c., a nie tylko to, czy uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania było uzasadnione na gruncie art. 386 § 2 lub 4 k.p.c. Stosownie do drugiego stanowiska, przeważającego w orzecznictwie, wniesienie zażalenia na wyrok kasatoryjny zapadły w postępowaniu uproszczonym nie jest dopuszczalne. Z kolei trzeci pogląd zakłada, że zażalenie na wyrok kasatoryjny wydany w postępowaniu uproszczonym jest dopuszczalne, tyle że w zakresie kognicji Sądu Najwyższego pozostaje jedynie zbadanie, czy sąd drugiej instancji prawidłowo zastosował art. 386 § 2 k.p.c., a zatem weryfikacji podlega wyłącznie kwestia tego, że przed sądem pierwszej instancji doszło do nieważności postępowania.

Rozstrzygając sprawę Sąd Najwyższy przychylił się do pierwszego z opisanych wyżej poglądów. Wyjaśnił przy tym, iż na skutek zmiany przepisów normujących postępowanie uproszczone zdezaktualizowały się argumenty przemawiające za niedopuszczalnością wniesienia zażalenia na wyrok kasatoryjny wydany w postępowaniu uproszczonym.

W uzasadnieniu stwierdzono ponadto, że wyniki wykładni funkcjonalnej nie powinny przeważać nad jednoznacznym brzmieniem przepisu w sytuacji, w której rozważana jest możliwość wniesienia środka zaskarżenia, stanowiąca element prawa do sądu.

Zob. postanowienie SN z dnia 12 lutego 2024 r. z uzasadnieniem (sygn. akt III CZ 271/23)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl