Sprawca może się bronić przed zakładem psychiatrycznym...

Ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego służy dostosowaniu systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 marca 2017 r. (SK 13/14).

W jaki sposób wprowadzone przepisy realizują wyrok TK?

Celem ustawy jest dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 marca 2017 r. (sygn. akt SK 13/14), stwierdzającego niezgodność art. 204 § 1 i 2 w związku z art. 22 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy z Konstytucją.

Trybunał orzekł, że zaskarżony przepis w zakresie, w jakim nie przewiduje prawa do osobistego udziału sprawcy, wobec którego stosowany jest środek zabezpieczający polegający na umieszczeniu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, w posiedzeniu sądu w sprawie dalszego stosowania tego środka zabezpieczającego – jest niezgodny z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 41 ust. 1 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Uwzględnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego polega na wprowadzeniu w art. 204 k.k.w. nowego paragrafu 2a, który wyposaża sprawcę w prawo udziału w posiedzeniu sądu w przedmiocie dalszego stosowania wobec niego środka polegającego na umieszczeniu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Nowelizacja wyznacza sprawcy termin, w jakim może zgłosić wniosek o doprowadzenie go na posiedzenie sądu (7 dni od daty zawiadomienia o posiedzeniu sądu w jego sprawie). Możliwe będzie złożenie wniosku za pośrednictwem kierownika zakładu psychiatrycznego, w którym sprawca został umieszczony. Udział sprawcy w posiedzeniu sądu będzie uzależniony od opinii biegłych na temat tego, czy stan zdrowia sprawcy nie stanowi przeszkody w przeprowadzeniu czynności z jego udziałem.

Sprawca nie weźmie udziału w posiedzeniu sądu, jeżeli z opinii biegłych będzie wynikało, ze byłoby to niewskazane, chyba że sąd uzna jego udział za konieczny.

Nowelizacja powierza orzekanie w sprawach wykonania środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym sądowi, w którego okręgu sprawca przebywa. Konieczne jest jednak, aby był to sąd tego samego rzędu co sąd, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji. Dotychczas właściwym do orzekania w przedmiocie środków zabezpieczających był jedynie sąd, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji.

W art. 2 ustawy zawarto przepisy nowelizujące ustawę – Kodeks postępowania karnego. Zmiana polega na dodaniu nowego art. 618fa. Unormowanie to pozwoli organowi procesowemu, w wyjątkowych wypadkach, na podjęcie decyzji (w formie postanowienia) o wypłacie biegłemu zaliczkowo, na poczet przyszłego wynagrodzenia określonej kwoty pieniężnej. Podjęcie takiego postanowienia winno być uzasadnione szczególną czasochłonnością czynności niezbędnych do wydania opinii lub innymi szczególnymi okolicznościami. Dotychczas biegłemu i specjaliście niebędącemu funkcjonariuszem organów procesowych powołanym przez sąd lub organ prowadzący postępowanie przygotowawcze przysługuje wynagrodzenie jedynie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez nich wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Kiedy zmiany zaczynają obowiązywać?

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl