Lepsza kontrola przewozu drogowego

Lepszy nadzór nad rynkiem usług przewozowych w Polsce, eliminacja nieuczciwej konkurencji między przewoźnikami i większa ochrona rynku wewnętrznego przed nieuczciwą konkurencją ze strony przewoźników spoza UE - to cele nowelizacji dostosowującej polskie prawo do przepisów unijnych. 

Nowelizacja doprecyzowuje ponadto przepisy dotyczące kontroli przestrzegania obowiązków i warunków przewozu drogowego. Dokonuje m.in. kategoryzacji tzw. poważnych naruszeń obowiązków i warunków przewozu drogowego, co pozwoli na zautomatyzowanie wymiany informacji między Polską a pozostałymi państwami członkowskimi UE o poważnych naruszeniach przepisów unijnych, skutkujących utratą dobrej reputacji przez przewoźnika drogowego.

Czemu ma służyć ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw?

Celem nowelizacji jest harmonizacja polskiego porządku prawnego z prawem Unii Europejskiej. Ustawa ma służyć stosowaniu rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403 z dnia 18 marca 2016 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 w odniesieniu do klasyfikacji poważnych naruszeń przepisów unijnych, które mogą prowadzić do utraty dobrej reputacji przez przewoźnika drogowego, oraz zmieniającemu załącznik III do dyrektywy 2006/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Ponadto w zakresie swojej regulacji ustawa wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/719 z dnia 29 kwietnia 2015 r. zmieniającą dyrektywę Rady 96/53 ustanawiającą dla niektórych pojazdów drogowych poruszających się na terytorium Wspólnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu krajowym i międzynarodowym oraz maksymalne dopuszczalne obciążenia w ruchu międzynarodowym.

Przepisy rozporządzenia (UE) 2016/403 są bowiem stosowane bezpośrednio w państwach członkowskich UE od dnia 1 stycznia 2017 r.

Jakie zmiany wprowadza nowelizacja?

W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym wprowadzono zmiany polegające na:

1. dodaniu definicji „operacji transportu intermodalnego” oraz definicji „wysyłającego”;
2. obowiązków wysyłającego i przewoźnika drogowego w przypadku wykonywania operacji transportu intermodalnego oraz sankcji w przypadku niewykonania tych obowiązków;
3. uzupełnieniu i doprecyzowaniu przepisów dotyczących funkcjonowania krajowego rejestru elektronicznego przedsiębiorców transportu drogowego;
4. wprowadzeniu przepisów dotyczących kontroli masy pojazdu, przekazywania przez uprawnione organy danych o przeprowadzanych kontrolach mas pojazdów oraz przekazywania przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego do Komisji Europejskiej danych o przeprowadzonych kontrolach mas pojazdów;
5. wprowadzeniu do załączników do ustawy nowych unormowań dotyczących kwalifikacji poszczególnych naruszeń w przewozie drogowym (PN – poważne naruszenie, BPN – bardzo poważne naruszenie, NN – najpoważniejsze naruszenie).

W ustawie dokonano m.in. kategoryzacji tzw. poważnych naruszeń obowiązków i warunków przewozu drogowego. Wyszczególniono: najpoważniejsze naruszenia (NN), bardzo poważne naruszenia (BPN) i poważne naruszenia (PN). Ma to pozwolić na zautomatyzowanie wymiany informacji między Polską a pozostałymi państwami członkowskimi UE, jeśli pojawią się poważne naruszenia przepisów unijnych, które mogą spowodować utratę dobrej reputacji przez przewoźnika drogowego, niezbędnej do wykonywania zawodu przewoźnika drogowego. Zgodnie z nowelą PN, BPN lub NN może się nie dopuścić nie tylko przewoźnik drogowy i zarządzający transportem, ale również kierowca. Wszczęcie postępowania w sprawie spełnienia wymogu dobrej reputacji uzależnione będzie od częstotliwości występowania naruszeń.

W wypadku wykonywania usług przewozu ładunków wykorzystującego więcej niż 1 rodzaj transportu wysyłający będzie musiał sporządzić i przekazać przewoźnikowi drogowemu deklarację, w której prawidłowo określi masę kontenera lub nadwozia wymiennego. Przewoźnik drogowy natomiast będzie musiał okazać deklarację na żądanie uprawnionego organu kontroli, np. Inspekcji Transportu Drogowego.

Nowelizacja wprowadziła też zmiany wykraczające poza zakres implementacji prawa Unii Europejskiej. Są to przede wszystkim zmiany wprowadzone w art. 92a ustawy polegające na uchyleniu odpowiedzialności wykroczeniowej osoby zarządzającej transportem drogowym lub osoby wykonującej inne czynności związane z transportem drogowym i zastąpieniu tej odpowiedzialności, odpowiedzialnością administracyjną oraz na zwiększeniu wysokości kar pieniężnych związanych z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego.

Ustawa wprowadza również zmiany do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postepowania w sprawach o wykroczenia oraz do ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych. 

Kiedy nowe przepisy zaczynają obowiązywać?

Ustawa, co do zasady, weszła w życie 3 września br., z wyjątkiem:                                         

• art. 1 pkt 7, który obowiązuje od 18 sierpnia 2018 r.;
• art. 1 pkt 8–10, które wchodzą w życie z dniem 4 listopada 2018 r.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl