Zwolnienie Rzecznika MŚP z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania w sprawie ze skargi nadzwyczajnej

​Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów podjął uchwałę, w której przyjął, że w razie wniesienia skargi nadzwyczajnej przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców koszty postępowania przed Sądem Najwyższym podlegają wzajemnemu zniesieniu.

Czego dotyczyła sprawa?

Przedmiotowa uchwała (sygv. akt ​I NZP 1/23) została podjęta 19 października 2023 r. wskutek wniosku Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, będącego odpowiedzią na dostrzeżone rozbieżności w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego.

Stanowisko SN

Uzasadniając przedmiotową uchwałę Sąd Najwyższy podkreślił, że choć mające zastosowanie w postępowaniu w sprawie ze skargi nadzwyczajnej przepisy kodeksu postępowania cywilnego, normujące postępowanie w sprawie ze skargi kasacyjnej, nie wymieniają Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców jako podmiotu z mocy prawa zwolnionego z konieczności ponoszenia kosztów postępowania przed Sądem Najwyższym, to jednak jest to konsekwencją odmiennego katalogu podmiotów uprawnionych do złożenia tego środka zaskarżenia.

Fakt zwolnienia – w postępowaniu ze skargi kasacyjnej – wyłącznie Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka oraz Prokuratora Generalnego należy wiązać z tym, że wywiedzenie przez którykolwiek z nich skargi kasacyjnej nie jest działaniem w interesie własnym, bądź jednej ze stron, lecz w aktywnością podejmowaną w interesie publicznym. Na tej podstawie Sąd Najwyższy uznał, że fakt ten ma decydujące znaczenie dla wykładni przepisów k.p.c., w odniesieniu do postępowania ze skargi nadzwyczajnej. W postępowaniu tym zasada działania w interesie publicznym jest stawiana bezwzględnie na pierwszym miejscu. Wyrazem tego jest m.in. pozbawienie stron postępowania prawa do samodzielnego złożenia skargi nadzwyczajnej, jak i sam cel tego postępowania, jakim jest przywrócenie na kanwie danej sprawy zasady demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Biorąc to pod uwagę, w postępowaniu ze skargi nadzwyczajnej konieczna jest wykładnia przepisów dotyczących zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania, uwzględniająca fakt, że wszystkie podmioty je inicjujące działają w interesie publicznym. W kontekście zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców oznaczać to będzie zwolnienie tego podmiotu z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania ze skargi nadzwyczajnej.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl