Brak umocowania a nieważność postępowania
Pytanie:
"W pierwszej sprawie, którą prowadzę, przeciwnik był reprezentowany przez jakiś czas przez osobę nie mogącą być pełnomocnikiem. Sąd w końcu zabronił "pełnomocnikowi" udziału w sprawie. Przeciwnik zatwierdził czynności tej osoby i sprawę prowadzi dalej sam. W drugiej sprawie pełnomocnik pozwanej nie przedstawił na rozprawie właściwego dokumentu. Został tymczasowo dopuszczony do rozprawy a następnie dostarczył brakujący dokument. Ostatnio przeczytałem o uchwale SN III CZP 154/07. W czasopiśmie artykuł kończył się słowami "Sąd Najwyższy uchwalił, że konwalidowanie przez mocodawcę czynności procesowych dokonanych przez osobę występującą w charakterze pełnomocnika procesowego, jeśli podmiot ten nie był do tego uprawniony, nie jest możliwe. Czy to może coś w praktyce oznaczać w w/w przypadkach, czy też niedopuszczalność konwalidacji czynności "pełnomocnika" dotyczy jedynie już zakończonego postępowania (np. w niższej instancji)?"
Odpowiedź prawnika: Brak umocowania a nieważność postępowania
Zapewne chodzi Pani/Panu o Uchwałę Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 8 sierpnia 2008 roku, sygn. III CZP 154/07. Zgodnie z treścią sentencji w/w orzeczenia występowanie w charakterze pełnomocnika procesowego osoby, która nie może być pełnomocnikiem, oznacza brak należytego umocowania powodujący nieważność postępowania (art. 379 pkt 2 kpc).
Jeżeli w świetle powyższego, osoba występująca jako pełnomocnik w sprawie nie mogła być w ogóle pełnomocnikiem procesowym, czynności dokonane przez tę osobę nie mogą być konwalidowane przez mocodawcę a okoliczność taka jest podstawą do wniesienia apelacji - ze względu na nieważność postępowania.
Możliwość potwierdzenia czynności osoby nieumocowanej, dopuszczonej tymczasowo przez sąd do reprezentowania strony w postępowaniu występuje jedynie wówczas, gdy osoba występująca jako pełnomocnik mogła w ogóle pełnić taką funkcję. W wyznaczonym przez sąd terminie, pełnomocnik dostarcza dokument pełnomocnictwa, bądź też mocodawca potwierdza dokonane czynności. Jeśli dokument nie zostanie dostarczony bądź czynności nie zostaną potwierdzone, sąd pominie czynności procesowe tej osoby (art. 97 kpc).
Takie czynności nie mogą być jednak podejmowane wobec osoby nie mogącej w ogóle występować w charakterze pełnomocnika.
O ile druga sprawa nie budzi wątpliwości - pełnomocnik dostarczył dokument pełnomocnictwa do sądu w wyznaczonym terminie (przyjmując, że osoba ta może być pełnomocnikiem), o tyle w pierwszej sprawie najprawdopodobniej zachodzi podstawa do wniesienia apelacji, ze względu na nieważność postępowania. Niedopuszczalność potwierdzenia czynności nie jest zależna od tego czy sprawa toczy się w sądzie pierwszej czy też drugiej instancji - zależy od tego czy pełnomocnik mógł pełnić tę funkcję mino nie doręczenia dokumentu pełnomocnictwa, czy też w ogóle nie mógł reprezentować strony w postępowaniu. Nieważność postępowania może być również podstawą skargi kasacyjnej. Natomiast dyskusyjna jest w takim przypadku dopuszczalność wznowienia postępowania.
Grzegorz Pawelec
Adwokat
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?