Brak zgody pracownika na podwyżkę

Odpowiedź prawnika: Brak zgody pracownika na podwyżkę

W doktrynie przyjmuje się, że wypowiedzenie zmieniające (w oparciu o art. 42 k.p.) może być dokonane przez pracodawcę, tylko gdy zmierza on do pogorszenia statusu prawnego pracownika bez rozwiązywania stosunku pracy. Wypowiedzenie warunków pracy i płacy jest zatem jednostronną czynnością prawną dokonywaną przez pracodawcę, której głównym celem jest zmiana treści stosunku pracy, natomiast celem ewentualnym i ubocznym jest rozwiązanie stosunku pracy. W sytuacji bowiem gdy pracownik nie godzi się na nowe warunki pracy lub płacy - umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia (tak w szczególności Małgorzata Gersdorf, Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2009 rok). Podobnie wypowiada się Stanisław Padło (Piśmiennictwo: Praktyczne wyjaśnienia oraz wzory umów i pism. LexPolonica 2001-2006 rok), który stoi na stanowisku, że: „(...) Trzeba pamiętać, że wypowiedzenie zmieniające nie jest konieczne dla wprowadzenia dla pracownika korzystniejszych niż dotychczasowe warunków pracy i płacy (np. podwyższenia wynagrodzenia). W takich bowiem sytuacjach przyjmuje się, że pracownik, który nie kwestionuje zwiększonego wynagrodzenia i pobiera je w zmienionej wysokości, wyraża w sposób dorozumiany zgodę na zmianę treści umowy o pracę (w takim przypadku zmiana następuje w drodze umowy stron)”. Warto przytoczyć również tezę z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1998 roku, sygn. I PKN 60/98, w zgodzie z którą: „Oświadczenie pracodawcy co do skonkretyzowanej podwyżki wynagrodzenia za pracę jest w świetle powszechnie obowiązujących przepisów płacowych w państwowej sferze budżetowej ofertą zmiany treści stosunku pracy, którą pracownik przyjmuje zazwyczaj w dorozumiany sposób”.

Trudno jednak z powyższych tez wyciągnąć wniosek, że zmiana umowy o pracę polegająca na podwyższeniu wynagrodzenia nie wymaga w ogóle zgody pracownika i jest skuteczna już z chwilą doręczenia. Zgodnie z wyraźną dyspozycją art. 29 par. 4 k.p. każda zmiana warunków umowy o pracę wymaga formy pisemnej. Z kolei wynagrodzenie za pracę jest istotnym składnikiem umowy o pracę, którego zmiana wymaga albo dokonania przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego, albo zgodnej woli obu stron. W nasze opinii każda zmiana warunków płacowych wymaga dla swojej ważności zgody stron, wyrażonej w sposób wyraźny lub dorozumiany. W szczególności tak wyraził się Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 października 2003 roku, sygn. I PK 512/02: „zmiana warunków wynagradzania na korzyść pracownika, polegająca na przyznaniu mu wyższego wynagrodzenia, wymaga dla swej skuteczności jego wyraźnej lub dorozumianej zgody”. Wobec powyższego należy uznać, że w sytuacji, w której jednoznacznie nie godzi się Pani na nowe warunki płacowe (oznajmi to pracodawcy ustnie lub na piśmie), „aneks” do umowy nie wywoła skutków. Warto też podkreślić, że niezaakceptowanie zmiany umowy o pracę w tym kształcie nie skutkuje w żaden sposób rozwiązaniem stosunku pracy i nie powinno wiązać się z żadnymi negatywnymi dla pracownika konsekwencjami, np. karami porządkowymi. W tym wypadku pracodawca dla wprowadzenia zmiana musi sięgnąć do procedury opisanej w art. 42 k.p.. Gdy do tego dojdzie (pracodawca przedstawi na piśmie nowe warunki umowy) pracownik może nie wyrazić na nie zgody (w stosownym okresie uzależnionym od długości wypowiedzenia oraz odpowiedniego pouczenia przez pracodawcę). Skutkiem braku akceptacji zmian przez pracownika będzie rozwiązanie stosunku pracy z upływem okresu wypowiedzenia (art. 42 par. 3 k.p.). Co warto podkreślić z mocy odpowiedniego stosowania przepisów o wypowiedzeniu zmieniającym do wypowiadania umów o pracę – zmiana w warunkach płacowych pracownika zatrudnionego na czas nie określony musi być w sposób należyty uzasadniona (art. 42 par. 1 w zw. z art. 30 par. 4 k.p.).