Czas spędzony w delegacji a dodatkowe wynagrodzenie

Odpowiedź prawnika: Czas spędzony w delegacji a dodatkowe wynagrodzenie

Wobec powyższych tez pracownikowi odbywającemu podróż służbową przysługuje w
zasadzie wynagrodzenie tylko za ten czas podróży, który odpowiada czasowi jego pracy (np. jeśli pracuje 8 godzin dziennie to tylko za te 8 godzin otrzyma wynagrodzenie, choćby podróż
trwała 10 godzin). Jeżeli jednak po zużyciu na podróż służbową całego swojego "czasu
pracy" pracownik wykonuje jeszcze ponadto jakąś konkretną pracę, przysługuje mu za tę
pracę oprócz normalnego wynagrodzenia również dodatek za pracę w godzinach
nadliczbowych, o jakim mowa w art. 151¹ k.p. Dodatek ten będzie przysługiwał za czas
w ciągu, którego ta praca była wykonywana. Zgodnie z tym artykułem za pracę w godzinach
nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje w zasadzie dodatek w wysokości:

1. 100 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
a) w nocy,
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,

2. 50 % wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony powyżej.

Wynagrodzenie stanowiące podstawę obliczania dodatku obejmuje wynagrodzenie pracownika
wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a
jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków
wynagradzania - 60 % wynagrodzenia. Przepisy przewidują jednak również inny sposób
rekompensowania nadgodzin. Mianowicie zgodnie z art. 151² k.p. w zamian za czas
przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika,
może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy. Udzielenie czasu wolnego
w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych, może nastąpić także bez
wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy,
najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba
przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia
wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy. W razie
takiej rekompensaty godzin nadliczbowych, pracownikowi nie przysługuje również dodatek
za pracę w godzinach nadliczbowych.

W opisanym przypadku wynagrodzenie będzie przysługiwało za dojazd do miejsca
wykonania pracy w ramach dziennego rozkładu czasu pracy oraz za wykonaną pracę niezależnie
od tego czy świadczenia będzie miało miejsce również po upływie 8 godzinnego czasu pracy. Za
owo przekroczenie przysługuje Panu wynagrodzenie plus świadczenia związane z nadgodzinami.
Natomiast za okres powrotu już poza dziennym rozkładem czasu pracy, nie przysługuje żadne
wynagrodzenie. Zatem odbywanie podróży służbowej poza normalnym czasem pracy jest
dodatkową i nieodpłatną niedogodnością dla pracownika. Dlatego też niekiedy pracodawcy,
pod wpływem pracowników, wprowadzają w układach zbiorowych pracy lub regulaminach
wynagradzania dodatkowe wynagrodzenie za czas spędzony w podróży służbowej odbywanej
poza godzinami ustalonymi jako czas pracy. Wynagrodzenie takie nie wynika z przedstawionej
umowy, może być natomiast ujęte w regulaminie pracy. Natomiast Rozporządzenie przewiduje w
par. 7, że z tytułu okresowego zwiększenia zakresu obowiązków służbowych lub powierzenia
dodatkowych zadań albo ze względu na charakter pracy lub warunki wykonywania pracy
pracodawca może przyznać pracownikowi dodatek specjalny. Dodatek specjalny przyznaje się
na czas określony, a w uzasadnionych przypadkach na czas nieokreślony. Dodatek specjalny jest
wypłacany w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia, w kwocie nieprzekraczającej 40 %
łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego pracownika. Z samej jednak redakcji
tego przepisu wynika, że przyznanie dodatku leży tylko w gestii pracodawcy. Niezależnie od tego,
czy podróż służbowa wliczana jest czy pomijana w czasie pracy, pracownikowi przysługuje zwrot
kosztów zgodnie z art. 77 z ⁵ k.p. oraz Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności
przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. 2002.236.1990 ze zm.).