Darowizna dla bratanka

Odpowiedź prawnika: Darowizna dla bratanka

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi temu  podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Niestety w przypadku bratanka nie ma możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku przewidzianego w art. 4a wskazanej wyżej ustawy, ani też ulgi przewidzianej w art. 16 ustawy, stąd też podatek będzie trzeba zapłacić.

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zstępnych rodzeństwa (tj. dzieci rodzeństwa, np. bratanka) zalicza się do II grupy podatkowej (art. 14 ustawy). W przypadku II grupy podatkowej opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 7.276 zł.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy, podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według skal - od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej:

• do 10.278 zł - 7 %

• 10.278 zł - 20.556 zł - 719 zł 50 gr i 9 % od nadwyżki ponad 10.278 zł

• ponad 20.556 zł - 1.644 zł 50 gr i 12 % od nadwyżki ponad 20.556 zł.

Jak stanowi art. 17a wskazanej ustawy, podatnicy podatku są obowiązani złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy, notariusze są płatnikami podatku od darowizny dokonanej w formie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.

Ponieważ umowa darowizny nieruchomości (mieszkania) musi być dokonana w formie aktu notarialnego, notariusz obliczy, pobierze i wpłaci podatek od spadków i darowizn (podatnik nie musi ani obliczać podatku, ani jego wpłacać, ani też składać zeznania podatkowego).

Jak stanowi art. 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Zgodnie natomiast z art. 101 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko. Co do zasady zatem rodzice będą zarządzać majątkiem (mieszkaniem) dziecka do osiągnięcia pełnoletniości), przy czym nie mogą dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu (przykładowo nie mogą sprzedać mieszkania dziecka).

W przypadku sprzedaży mieszkania po osiągnięciu pełnoletniości przez obdarowanego jednak przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, wystąpi konieczność zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej ustawą o PIT). Najprostszym sposobem uniknięcia podatku dochodowego jest zatem wstrzymanie się ze sprzedażą przez okres 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Innym sposobem uniknięcia podatku dochodowego jest zameldowanie się właściciela mieszkania w mieszkaniu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia (art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT), przy czym w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości należy złożyć oświadczenie, że spełnia się warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

Oczywiście ewentualny podatek będzie obliczany zgodnie z przepisami obowiązującymi w momencie sprzedaży, a nie obecnie, nie mniej jednak można zauważyć, iż obecnie od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości podatek dochodowy wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku (art. 30 e. ust. 1 ustawy o PIT). Zgodnie z ustawą o PIT przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, nabytych w drodze m.in. darowizny, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Podatek jest płatny w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Warto przeczytać również następujące porady:

• Ulga mieszkaniowa w podatku od spadków i darowizn

• Jak zachować ulgę mieszkaniową w podatku od spadków i darowizn sprzedając lokal przed upływem 5 lat od nabycia?

• Zbycie nieruchomości mieszkalnych od 2007 r.

• Na czym polega nowa "ulga meldunkowa"?