Darowizna mieszkania dla wnuczki a spadek
Pytanie:
"Moja Teściowa była właścicielką mieszkania spółdzielczego własnościowego. Cały czas mieszka tam sama jest tam sama zameldowana. W 2002-gim roku notarialnie zrobiła akt darowizny na moją córkę, a jej wnuczkę. Ponieważ córka wtedy była nieletnia, notariusz sporządził umowę między moją Teściową a nami(jej synem i Synową). Działaliśmy w imieniu i na rzecz małoletniej córki. W tym roku moja córka skończyła 20 lat. Moja teściowa ma teraz 80 lat. Ma w sumie trzech synów (każdy z nich z rodzinami zamieszkuje osobno). W umowie notarialnej nie jest napisane, że darowizna ta (mieszkanie) w przyszłości w razie toczenia się sprawy spadkowej -będzie zwolnione od zaliczenia do spadku - masy spadkowej (po mojej Teściowej). Ponieważ obawiam się, że po śmierci mojej Teściowej dwóch jej synów może nam robić problemy z tym mieszkaniem. Czy według prawa w umowie notarialnej nie powinno być takiego zapisu, że mieszkanie będzie zwolnione w przyszłości od zaliczenia do masy spadkowej? Czy jeżeli musi być taki podpunkt w akcie darowizny musimy zrobić nową umowę spadkową? Czy tylko aneks do tego aktu? W jaki sposób działając zgodnie z literą prawa w powyższej sytuacji mamy się zabezpieczyć, ażeby w przyszłości nie bać się o to mieszkanie ze strony jej 2-óch synów? Czy może akt darowizny na wnuczkę jest wystarczającym dokumentem i wszyscy możemy spać spokojnie?"
Odpowiedź prawnika: Darowizna mieszkania dla wnuczki a spadek
Nie pisze Pani o sporządzeniu testamentu przez teściową, przyjmujemy więc, że testamentu nie ma, a w razie śmierci Pani teściowej nastąpi dziedziczenie ustawowe. W razie śmierci teściowej powołane do dziedziczenia będą dzieci spadkodawcy, czyli synowie oraz mąż. Pani córka, jako wnuczka spadkodawcy nie będzie uprawniona do dziedziczenia ustawowego, a otrzymała umową darowizny mieszkanie. Synowie teściowej mają więc prawo po śmierci matki do domagania się od Pani córki zachowku.
Nie jest możliwe nie zaliczenie mieszkania do masy spadkowej, gdyż to synowie, którzy są w pierwszej grupie spadkobierców ustawowych dziedziczyliby mieszkanie po matce, gdyby nie zostało przekazane Pani córce. Synom teściowej będzie więc należał się zachowek w wysokości połowy wartości udziału, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, a gdyby byli małoletni lub niezdolni do pracy należałoby się im po 2/3 wartości udziału (art. 991 k.c.). Udział w dziedziczeniu każdego z synów teściowej będzie wynosił 1/3, a więc zachowek będzie przypadał im w wysokości 1/6 wartości mieszkania. Należy przy tym wziąć pod uwagę, że wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, (a więc z roku 2002) a według cen z chwili ustalania zachowku.
Dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami lub poprzez orzeczenie sądu. W tym przypadku jest możliwe nie zaliczenie darowizny na schedę spadkową, stosownie do art. 1039 kc:
Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. I taki zapis można, ale nie trzeba, zawrzeć w umowie darowizny.
Powyższe nie dotyczy jednak Państwa córki, nie będzie ona bowiem dziedziczyła po babci.
W zasadzie jedyną możliwością uniknięcia wobec córki roszczeń o zachowek ze strony spadkobierców, jest ich wydziedziczenie, czyli pozbawienie prawa do zachowku.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?