Darowizna mieszkania spółdzielczego
Pytanie:
"Moi rodzice darowali mojej siostrze poprzez akt notarialny mieszkanie własnościowe którego byli właścicielami. Aktu darowizny dokonali nie uwzględniając mojej osoby ani nie powiadamiając mnie o tym. O fakcie obdarowania wyłącznie mojej siostry dowiedziałem się przypadkowo po pięciu latach od daty dokonania aktu darowizny. W akcie darowizny podpisanej przez dwojga z rodziców oraz moją siostrę widnieje zapis, że mieszkanie wymaga remontu, chociaż zawsze było zadbane i dobrze wyposażone. Cena mieszkania została również mocno zaniżona w stosunku do cen rynkowych. Widnieje również zapis, że rodzice mogą dożywotnio i nieodpłatnie zamieszkiwać w darowanym mieszkaniu. Rodzice mają dwoje dzieci - mnie i siostrę. Siostra zamieszkuje z nimi. Ja posiadam własne mieszkanie. Nigdy nie byłem niewdzięczny w stosunku do rodziców. Nie stwarzałem kłopotów - bardzo szybko usamodzielniłem się. 1. Czy akt darowizny jest prawomocny w świetle nieuwzględnienia w darowiźnie dwojga z dzieci? 2. Co mogę zrobić aby tę darowiznę unieważnić? 3. Czy osoba pominięta w obdarowaniu zwolniona jest z obowiązku alimentacyjnego w stosunku do rodziców, którzy pominęli ją w procedurze obdarowania - jeżeli mam takie obowiązki, to jakie czynności musze wykonać aby takie obowiazki znieść? 4. Czy obowiązki alimentacyjne w stosunku do rodziców obciążają w tej sytuacji wyłącznie siostrę, która została obdarowana? 5. Czy to prawda, że darować mieszkanie można tylko jednej osobie (tak twierdzą rodzice)? 6. Czy ma wpływ na sprawę fakt, że zamieszkując z rodzicami (do 20 -go roku życia - uczący się) pozostawałem w niedostatku z powodu spłacania przez nich rat z tytułu zadłużenia się w celu zakupu mieszkania, a mimo to teraz mój poniesiony koszt nie został uwzględniony w akcie darowizny?"
Odpowiedź prawnika: Darowizna mieszkania spółdzielczego
Zgodnie z podstawową zasadą prawa prywatnego, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może rozporządzać rzeczą. Mieszkanie własnościowe stanowi nieruchomość. Właściciel mieszkania może nim rozporządzać, a tym samym może je darować dowolnie wybranej przez siebie osobie lub osobom. Dla przeniesienia własności nieruchomości istnieje wymóg formy aktu notarialnego, który został zachowany. Właściciel nie musi nikogo informować o fakcie darowizny (chyba, że ważnie zobowiązał się do tego). Istnieje też możliwość zawarcia umowy dożywocia (i jest możliwe, że w tym przypadku właśnie taka umowa została zawarta), zgodnie z którą, jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Jeżeli siostra zobowiązała się do utrzymywania rodziców, na niej w pierwszej kolejności ciąży ten obowiązek. Jeżeli ważnie zobowiązała się do utrzymywania rodziców, a tego nie robi, może to stanowić powód do rozwiązania umowy. Akt darowizny nie może być uznany za nieważny na tej podstawie, że rodzice dwojga dzieci obdarowali jedno, z pominięciem drugiego. Inna byłaby sytuacja, gdyby rodzice zawarli wcześniej z Panem umowę przedwstępną, w której ważnie i skutecznie zobowiązali się w określonym terminie do darowania Panu tego mieszkania. Obowiązek alimentacyjny wynikający z przepisów prawa jest niezależny od tego czy osoba uprawniona dokona określonej darowizny na rzecz osoby zobowiązanej. Nie jest prawdą, że nieruchomość (mieszkanie) można darować tylko jednej osobie. Rodzice mogli też darować je dwóm lub wiecej osobom. Odrębną kwestią są Pana uprawnienia spadkowe. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego jest Pan spadkobiercą ustawowym, a także osobą uprawnioną do zachowku. Wobec uczynienia darowizny na rzecz siostry, sytacja w razie śmierci któregoś rodziców jest inna w przypadku Pana i Pana siostry. Darowizna mieszkania na rzecz siostry może podlegać odpowiedniemu zaliczeniu na należny zachowek, ewntualnie możliwe jest, że będzie Pan miał odpowiednie roszczenie względem siostry o uzupełnienie lub wypłatę zachowku.
Michał Włodarczyk
Radca prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?