Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.
Jak stanowi art. 5 ustawy, obowiązek podatkowy w wypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy. Przy nabyciu w drodze darowizny - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy).
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podlega tylko nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej (np. rodzic). Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.
Zatem jeśli darowizny następują od dwóch córek – odrębnie dla każdej z nich ustala się kwotę darowizny w okresie 5 lat rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie i oblicza się podatek od darowizny. Podatek od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej oblicza się według następujących skal (art. 15 ust. 1 ustawy): do 10.278 – 3%, 10.278-20.556 - 308 zł 30 gr i 5 % nadwyżki ponad 10.278 zł, ponad 20.556 - 822 zł 20 gr i 7 % nadwyżki ponad 20.556 zł.
Dodatkowo sposobem uniknięcia zapłaty podatku od darowizn pieniężnych od córek mogłoby być skorzystanie ze zwolnienia przewidzianego w art. 4 ust.
1 pkt 5 ustawy, zgodnie z którym zwalnia się od podatku nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9.637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19.274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę lokalu w małym domu mieszkalnym, budowę domu jednorodzinnego albo nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.Jak stanowi Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 maja 2001 r. w sprawie obowiązku składania zeznań podatkowych przez podatników podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku od spadków i darowizn są zobowiązani do składania zeznań podatkowych o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny. Zeznania podatkowe należy składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Zgodnie z projektowanymi zmianami powyższe zasady opodatkowania zmienią się gruntownie po 1 stycznia 2007 r. i prawdopodobnie darowizny córek dla ojca w ogóle nie będą opodatkowane. Nie mnie jednak do darowizn otrzymanych do końca tego roku stosuje się obecne przepisy. Warto więc wstrzymać się obecnie z darowiznami i np. dać większą kwotę w styczniu 2007 r.