Definicja obiektu użyteczności publicznej

Pytanie klienta:

""Został do użytku oddany budynek oczyszczalni, gdzie mają miejsce również pomieszczenia pracowników biurowych związanych z obsługą zadań publicznych gminy. Czy taki obiekt będzie można nazwać obiektem użyteczności publicznej? Czy obiekt oczyszczalni, w której znajdują się pomieszczenia biurowe dla pracowników biurowych związanych z realizacją zadań o charakterze użyteczności publicznej można określić mianem obiektu użyteczności publicznej?""

Odpowiedź prawnika:

Najważniejsze wnioski

Oczyszczalnia ścieków z pomieszczeniami biurowymi dla pracowników obsługujących zadania publiczne gminy może być uznana za budynek użyteczności publicznej w rozumieniu § 3 pkt 6 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych. Decyduje o tym przeznaczenie obiektu na realizację potrzeb administracji publicznej i zaspokajanie zbiorowych potrzeb społecznych.

Definicja prawna budynku użyteczności publicznej

Zgodnie z aktualnie obowiązującym § 3 pkt 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. z 2022 r. poz. 1225), przez budynek użyteczności publicznej należy rozumieć:

Główne kategorie

Budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej

Usługi publiczne

Obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług (w tym pocztowych i telekomunikacyjnych), turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie

Definicja otwarta

Inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji oraz budynek biurowy lub socjalny

Oczyszczalnia ścieków w świetle przepisów

Kryterium funkcjonalne

Przy ocenie czy dany obiekt można zakwalifikować jako budynek użyteczności publicznej, kluczowe znaczenie ma kryterium funkcjonalne. W przypadku oczyszczalni ścieków z pomieszczeniami biurowymi należy analizować:

1
Główne przeznaczenie obiektu

Oczyszczalnia ścieków służy realizacji zadań publicznych gminy w zakresie gospodarki ściekowej, co jest zadaniem własnym gminy o charakterze użyteczności publicznej.

2
Funkcja pomocnicza

Pomieszczenia biurowe w oczyszczalni służą obsłudze administracyjnej zadań publicznych związanych z funkcjonowaniem infrastruktury komunalnej.

3
Charakter zbiorowy

Obiekt zaspokaja zbiorowe i powszechne potrzeby społeczne mieszkańców gminy, a nie indywidualne czy grupowe potrzeby.

Zastosowanie definicji otwartej

Definicja budynku użyteczności publicznej zawiera otwarte pojęcie - "inny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji". Oczyszczalnia ścieków z pomieszczeniami administracyjnymi może być uznana za taki obiekt, ponieważ:

  • Realizuje zadania administracji publicznej (samorządu terytorialnego)
  • Służy zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców
  • Ma charakter infrastruktury użyteczności publicznej
  • Zawiera pomieszczenia biurowe, które wyraźnie zostały wymienione w definicji

Zadania publiczne gminy a infrastruktura

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań własnych gminy należą sprawy dotyczące m.in. wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. To potwierdza publiczny charakter działalności prowadzonej w oczyszczalni ścieków.

Uwaga prawna

Kwalifikacja obiektu jako budynek użyteczności publicznej ma istotne konsekwencje prawne, szczególnie w zakresie wymogów technicznych, dostępności dla osób niepełnosprawnych oraz procedur administracyjnych.

Praktyczne konsekwencje klasyfikacji

Wymogi dostępności

Budynki użyteczności publicznej podlegają szczególnym wymaganiom w zakresie dostępności dla osób niepełnosprawnych. W przypadku oczyszczalni oznacza to konieczność zapewnienia:

Dostęp fizyczny

Pochylnie, windy lub inne urządzenia umożliwiające dostęp osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich

Pomieszczenia sanitarne

Odpowiednio przystosowane toalety zgodnie z wymogami rozporządzenia w sprawie warunków technicznych

Oznakowanie

Odpowiednie oznakowanie i informacja wizualna dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności

Procedury administracyjne

Kwalifikacja jako budynek użyteczności publicznej może wpływać na:

  • Wymagania dotyczące pozwolenia na budowę lub zgłoszenia
  • Procedury kontroli i odbiorów technicznych
  • Wymogi przeciwpożarowe i ewakuacyjne
  • Standardy energetyczne i środowiskowe

Wymogi techniczne dla budynków użyteczności publicznej

Wymagania podstawowe

Oczyszczalnia uznana za budynek użyteczności publicznej musi spełniać wszystkie wymagania określone w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, w tym:

1
Bezpieczeństwo konstrukcji

Zapewnienie odpowiedniej nośności i stateczności konstrukcji zgodnie z normami budowlanymi.

2
Bezpieczeństwo pożarowe

Właściwe oddzielenia przeciwpożarowe, drogi ewakuacyjne i wyposażenie przeciwpożarowe.

3
Higiena i zdrowie

Odpowiednia wentylacja, oświetlenie naturalne i sztuczne oraz ochrona przed hałasem.

4
Oszczędność energii

Spełnienie wymagań w zakresie charakterystyki energetycznej budynku.

Szczególne wymagania

Kluczowe wymogi dla oczyszczalni jako budynku użyteczności publicznej

  • Wyposażenie w dźwig osobowy (jeśli różnica poziomów przekracza 9,5 m i budynek ma więcej niż 50 użytkowników)
  • Zapewnienie dostępu dla osób niepełnosprawnych na wszystkie kondygnacje użytkowe
  • Odpowiednie pomieszczenia higieniczno-sanitarne przystosowane dla osób niepełnosprawnych
  • Spełnienie wyższych standardów w zakresie instalacji elektrycznej i oświetlenia

Podsumowanie i rekomendacje

Na podstawie analizy obowiązujących przepisów można jednoznacznie stwierdzić, że oczyszczalnia ścieków z pomieszczeniami biurowymi przeznaczonymi dla pracowników obsługujących zadania publiczne gminy może być uznana za budynek użyteczności publicznej.

Argumenty za

  • Realizacja zadań administracji publicznej
  • Zaspokajanie zbiorowych potrzeb społecznych
  • Obecność pomieszczeń biurowych

Praktyczne konsekwencje

  • Wyższe wymogi techniczne
  • Dostępność dla niepełnosprawnych
  • Szczególne procedury administracyjne
  • Dodatkowe koszty inwestycyjne

Rekomendacja praktyczna

W przypadku wątpliwości co do klasyfikacji konkretnego obiektu, zaleca się skonsultowanie sprawy z organem administracji architektoniczno-budowlanej właściwym miejscowo oraz ewentualne wystąpienie o interpretację przepisów. Każdy przypadek powinien być rozpatrywany indywidualnie z uwzględnieniem specyfiki obiektu i jego funkcji.

Dokumenty do zapoznania

Przy planowaniu budowy lub adaptacji oczyszczalni ścieków należy uwzględnić przepisy:

  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych (tekst jednolity Dz.U. z 2022 r. poz. 1225)
  • Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2023 r. poz. 682)
  • Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 40)
  • Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (Dz.U. z 2023 r. poz. 1390)

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.