Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Oczywiście pracodawca może sfinansować całość lub część opłaty wnoszonej pracownika – aplikanta radcowskiego. Zależy to przede wszystkim od woli pracodawcy, a także od posiadanych przez niego funduszy i charakteru tych funduszy (przykładowo jednostka gospodarująca funduszami publicznymi musi dysponować posiadanymi środkami wedle określonych zasad i nie zawsze będzie możliwe udzielenie takiego wsparcia pracownikowi takiej jednostki). Jeśli pracodawca ma zatem po temu możliwości może zawrzeć umowę z pracownikiem – aplikantem radcowskim co do finansowania opłaty za aplikację. Umowa taka nie podlega jednak rygorom powołanym w wymienionym w pytaniu rozporządzeniu. Przede wszystkim, zgodnie z § 1 ust. 2, przepisy rozporządzenia nie znajdują zastosowania wobec pracowników naukowych oraz badawczo-technicznych jednostek badawczo-rozwojowych, a także do innych osób w zakresie unormowanym odrębnie w przepisach dotyczących podnoszenia kwalifikacji i wykształcenia ogólnego tych osób albo w układach zbiorowych pracy lub przepisach o wynagradzaniu pracowników. Ponadto ww. rozporządzenie „zawiera enumeratywne wyliczenie pozaszkolnych form dokształcania pracowników. Wyliczenie to nie obejmuje aplikacji radcowskiej. Zasady odbywania aplikacji radcowskiej uregulowane zostały wyczerpująco w rozdziale 4 („Aplikacja radcowska”) ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145). Skoro powołane rozporządzenie nie uwzględnia aplikacji radcowskiej jako formy podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników, to do obywania aplikacji radcowskiej nie stosuje się przepisów tego rozporządzenia.” (wyrok Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 28 lipca 1999 r., I PKN 180/99)
Należy zatem przyjąć że pracodawca, chcący sfinansować część opłaty za aplikację radcowską powinien zawrzeć z pracownikiem stosowną umowę, która wszelako nie będzie poddana rygorom ww. rozporządzenia. Ze względu na ochronę swojego interesu pracodawca powinien zawrzeć jednak w takiej umowie klauzule dotyczące ewentualnego zwrotu kosztów przez pracownika.
Pracownikowi w przedstawionej sytuacji nie będzie przysługiwał urlop szkoleniowy, o którym mówi powyższe rozporządzenie. Zagadnienie zwolnienia pracowników na czas odbywania szkoleń czy egzaminów reguluje ustawa o radcach prawnych. Zgodnie z art. 34 ustawy o racach prawnych, pracownikowi wpisanemu na listę aplikantów radcowskich przysługuje, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, zwolnienie od pracy w celu uczestniczenia w obowiązkowych zajęciach szkoleniowych odbywanych poza siedzibą jednostki organizacyjnej. Ponadto, pracownikowi przysługuje prawo do płatnego urlopu, w wymiarze 30 dni kalendarzowych, na przygotowanie się do egzaminu radcowskiego oraz zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia w celu uczestniczenia w egzaminie konkursowym i radcowskim (art. 36). Pracodawca może jednak we wspomnianej wyżej umowie zwiększyć uprawnienia pracownika.