Forma ustanowienia służebności drogi koniecznej

Odpowiedź prawnika: Forma ustanowienia służebności drogi koniecznej

Najprostszym sposobem ustanowienia służebności drogowej jest zawarcie umowy pomiędzy stronami o ustanowienie takiej służebności. Bardzo istotna jest w niniejszej sytuacji forma oświadczenia - właściciel nieruchomości obciążonej, który takie prawo ustanawia, musi złożyć swoje oświadczenie w formie aktu notarialnego. W przeciwnym wypadku czynność prawna będzie nieważna. Natomiast oświadczenie woli drugiej strony może być złożone w każdej wybranej przez strony formie - w tym także w sposób dorozumiany, tzn. ujawniający tę wolę dostatecznie jasno.
Innym sposobem jest wystąpienie do sądu z wnioskiem o ustanowienie takiej służebności dla nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej. Postępowanie to toczy się wówczas, gdy nie ma porozumienia między stronami stosunku prawnego – jeśli sąsiedzi nie dojdą do porozumienia i nie ma możliwości ustanowienia służebności drogowej w drodze polubownej. W takiej sytuacji właściciel nieruchomości, która nie posiada dostępu do drogi publicznej ma roszczenie do właściciela, przez których nieruchomości może być przeprowadzona droga łącząca nieruchomość pozbawioną dostępu do drogi publicznej z tą drogą o ustanowienie takiej drogi. W przypadku ustanowienia służebności drogi koniecznej ustala się także za to wynagrodzenie, które jest należne za samo ustanowienie służebności drogowej. Jeżeli o ustanowieniu służebności orzeka sąd, to o wynagrodzeniu za tę czynność rozstrzyga sąd z urzędu, niezależnie od wniosku właściciela nieruchomości służebnej. W sentencji postanowienia sąd powinien stwierdzić rodzaj służebności (jako drogi koniecznej) i oznaczyć wymieniony w postanowieniu szlak drogowy z powołaniem się na mapę sporządzoną przez biegłego sądowego według zasad obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w księgach wieczystych, opatrzoną klauzulą właściwego organu do spraw ewidencji gruntów i budynków stwierdzającą, że jest przeznaczona do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Mapa stanowi integralną część orzeczenia sądowego.
Kolejnym niezbędnym krokiem jest ujawnienie powstania służebności drogi koniecznej w księdze wieczystej.