Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) podatkowi podlegają m.in. umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat. Co ważne w przedmiotoym przypadku podatkowi podlegają również orzeczenia sądów, w tym również polubownych, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak umowy.
Jak stanowią dalsze przepisy wskazanej ustawy obowiązek podatkowy ciąży przy umowie o zniesienie współwłasności - na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział we współwłasności. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu. Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie o zniesienie współwłasności - wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności. Stawka podatku wynosi od zniesienia współwłasności 2% od podstawy opodatkowania. Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika.
Przepisy nie przewidują szczególnych zwolnień od podatku odnośnie zniesienia współwłasności. Stąd jeśli wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności wynosi 1.000 zł, to podatek wyniesie 20 zł. Podatek był płatny w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, stąd ewentualne odsetki od zaległości podatkowych należy liczyć od 15-tego dnia od uprawomocnienie się orzeczenia.
Zgodnie z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
W przedmiotowym przypadku, z uwagi na niewielką kwotę podatku, sprawcy co najwyżej grozi mandat karny. Niestety czynny żal w przedmiotowym przypadku nie będzie skuteczny, gdyż jak stanowi art. 16 § 5 Kodeksu karnego skarbowego zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.