Czy pracodawca ma prawo skontrolować pracownika w domu podczas jego nieobecności z powodu choroby?

Odpowiedź prawnika: Czy pracodawca ma prawo skontrolować pracownika w domu podczas jego nieobecności z powodu choroby?

To, czy pracodawca będzie mógł samodzielnie skontrolować sposób wykorzystywania zwolnienia lekarskiego przez pracownika zależy od tego, ilu pracowników zatrudnia, a ściślej – ilu zgłasza do ubezpieczenia społecznego. Liczbę tych pracowników ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego, a w stosunku do płatników składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego - według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali takiego zgłoszenia.  Jeśli liczba zgłoszonych do ubezpieczenia wynosi powyżej 20 osób, pracodawca ma prawo dokonywania kontroli. Jeśli nie – kontrolę wykonuje ZUS.

Pracodawca, który ma prawo kontroli, może sprawdzać, czy zwolnienie nie zostało sfałszowane (i może wystąpić do lekarza o wyjaśnienie sprawy) i czy zostało wydane zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich. Pracodawca oprócz tego kontroluje czy pracownik nie wykonuje innej pracy zarobkowe i czy nie wykorzystuje zwolnienia niezgodnie z jego celem. Kontroli można dokonywać również w miejscu zamieszkania, miejscu czasowego pobytu lub miejscu zatrudnienia osoby kontrolowanej. Pracodawca do przeprowadzenia kontroli może upoważnić inną osobę, wystawiając jej przy tym imienne upoważnienie, którego wzór określony jej przepisami. Jeśli pracodawca nie zastanie pracownika w domu, mimo iż konieczność pozostania w domu wynika ze zwolnienia lekarskiego, to nie powstaje automatycznie możliwość dyscyplinarnego zwolnienia pracownika. Zależeć to będzie od powodu nieobecności pracownika w domu. Wynika to z tego, iż nawet niezgodne z przeznaczeniem korzystanie ze zwolnienia może stanowić powód rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia dopiero wtedy, gdy pracownikowi można przypisać winę, co najmniej w postaci rażącego niedbalstwa. Powód do takiego zwolnienia istnieje wtedy, gdy pracownik podejmuje czynności sprzeczne z celem tego zwolnienia, jakim jest odzyskanie zdolności do pracy. A zwłaszcza, gdy podejmuje  czynności prowadzące do przedłużenia nieobecności w pracy, przez co godzi w dobro pracodawcy i działa sprzecznie ze swoimi obowiązkami, takimi jak lojalność wobec pracodawcy, obowiązek świadczenia pracy i usprawiedliwiania nieobecności.