Miejsce zamieszkania a zameldowanie

Odpowiedź prawnika: Miejsce zamieszkania a zameldowanie

Pojęcie zamieszkiwania należy interpretować z uwzględnieniem przepisów kodeksu cywilnego, a zwłaszcza art. 25, który stanowi, że miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu. Zarówno w orzecznictwie jak i doktrynie o przebywaniu z zamiarem stałego pobytu mamy do czynienia, gdy „występują okoliczności pozwalające przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosku, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby fizycznej. ( Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 14 października 2010 r.III SA/Kr 985/10)”. Są to takie okoliczności jak prowadzenie w danej miejscowości działalności gospodarczej, wynajmowanie mieszkania, posiadanie rodziny z którą prowadzi się wspólne gospodarstwo domowe lub pobieranie nauki. Przedstawiony problem był wielokrotnie rozstrzygany przez wojewódzkie sądy administracyjne i możemy mówić już o ukształtowanej linii orzeczniczej polegającej na uniezależnieniu stwierdzenia zamieszkiwania z zamiarem stałego pobytu od konieczności zameldowania. Przykładowo WSA orzekł: „Dla przyjęcia zamieszkiwania danej osoby w określonej miejscowości konieczne jest ustalenie występowania dwóch przesłanek, a mianowicie przebywania i zamiaru stałego pobytu w określonej miejscowości, przy czym przesłanki te muszą wystąpić kumulatywnie. O ile bowiem ustalenie pierwszej przesłanki nie nastręcza trudności, o tyle przy ustalaniu zamiaru stałego pobytu mogą decydować różnorakie okoliczności. O zamiarze stałego pobytu można mówić wówczas, gdy występują okoliczności pozwalające przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosku, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby fizycznej. Miejsca zamieszkania nie można utożsamiać z miejscem zameldowania, albowiem czynność zameldowania ma charakter jedynie ewidencyjny i nie wiąże się z nią nabycie jakichkolwiek praw bądź obowiązków przez osobę podlegającą zameldowaniu. (Lex nr 757027), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu: „Zamieszkanie jest prawną kwalifikacją określonego stosunku danej osoby do miejsca, na którą składają się dwa elementy: przebywanie w sensie fizycznym w określonej miejscowości (corpus) oraz wola, zamiar stałego pobytu (animus). Oba te elementy muszą występować łącznie. Zatem przy ustalaniu zamiaru nie można poprzestawać tylko na oświadczeniach zainteresowanej osoby, ponieważ sam zamiar stałego pobytu w danej miejscowości nie stanowi o zamieszkaniu, lecz musi być połączony z przebywaniem w danej miejscowości, i to z takim przebywaniem, które ma cechy założenia tam ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów (II SA/Po 543/10). Ustalenie, że osoba nie figuruje w ewidencji ludności Urzędu Miasta oraz aktualnej ewidencji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji nie świadczy jeszcze o tym, że osoba ta nie zamieszkuje w chwili wydawania decyzji w danym miejscu. Prowadzone rejestry odzwierciedlają fakt zameldowania stałego i czasowego, które nie zawsze odpowiada faktycznemu miejscu zamieszkania (art. 25 k.c. w związku z art. 101 ust. 1 u.p.c. (LEX nr 754469). W doktrynie podkreśla się, że sama czynność zameldowania, aczkolwiek nie przesądza o zamieszkiwaniu w danej miejscowości, ale może być pomocna przy jej ustaleniu. Na marginesie warto wspomnieć, że tzw. obowiązek meldunkowy stracił na znaczeniu, bowiem art. 74 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności, znosi ten obowiązek z dniem 1 stycznia 2014 roku.