Nadużywanie władzy rodzicielskiej
Pytanie:
"Małżeństwo posiadające dwoje dzieci rozwiodło się. Sąd powierzył władzę rodzicielską obydwojgu rodzicom i ustalił miejsce zamieszkania dzieci przy matce. Nie ustalił natomiast sposobu widywania się ojca z dziećmi. W chwili obecnej matka dzieci zastrasza je i utrudnia kontakt z ojcem. Zabrania odbierania telefonów, nie zgadza się, aby zabrał je do siebie na kilka dni (mieszkają w znacznej odległości od siebie - ok. 200 km). Częste widywanie się jest więc utrudnione, ale ojciec chciałby zabierać dzieci do siebie w miarę możliwości, kiedy nie muszą chodzić do szkoły - w długie weekendy, ferie, w okresie świątecznym. Jakie możliwości ma ojciec, aby wyegzekwować swoje prawo do kontaktu z dziećmi? Jeśli w grę wchodzi droga sądowa, to jaki wniosek powinien złożyć i do jakiego sądu? Czy powinien wystąpić np. o opinię psychologa (dzieci bardzo chcą się z nim kontaktować)? Czy przeszkodą będzie fakt, że ojciec ma zaległości w płaceniu zasądzonych alimentów?"
Odpowiedź prawnika: Nadużywanie władzy rodzicielskiej
Zgodnie z art. 93 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, władza rodzicielska nie została ograniczona w wyroku orzekającym rozwód, a w związku z tym ma Pan równe prawa w wychowywaniu (widywaniu i decydowaniu) dzieci jak ich matka. Z przedstawionej sytuacji wynika, że matka dziecka utrudnia Panu wykonywania władzy rodzicielskiej (a więc nadużywa własnej), co może być podstawą do ograniczenia jej tej władzy. Nadużywanie władzy rodzicielskiej może polegać, m.in. na przekroczeniu granic prawa karcenia dziecka, zmuszaniu go do ciężkiej pracy, wychowywaniu go we wrogości do drugiego z rodziców, wpajaniu mu zasad aspołecznych lub niemoralnych. Zgodnie bowiem z art. 106 kro jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy, w razie zmiany okoliczności, może zmienić zawarte w wyroku orzekającym rozwód orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania.
W niniejszej sytuacji może Pan wystąpić do sądu opiekuńczego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka z wnioskiem ustalenie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej, który powinien Pan uzasadnić nagannym postępowaniem matki dzieci (utrudnianiem Panu wykonywania władzy rodzicielskiej).
Może Pan również złożyć wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej matce dziecka ze względu na nagminne jej nadużywanie z poszkodowaniem Pana (jako ojca dziecka) i małoletnich dzieci. Niniejszy wniosek składa się również do sądu opiekuńczego, ale tym razem właściwego ze względu na zamieszkanie pozwanej (matki dziecka).
Fakt zaległości alimentacyjnych w stosunku do dzieci również może być brany pod uwagę w niniejszej sprawie, ale nie zmienia to faktu nadużywania władzy rodzicielskiej przez matkę dzieci, która może egzekwować niniejsze zaległości w dopuszczalny przez prawo sposób np. przez komornika. Niepłacenie alimentów bowiem nie uprawnia matki dzieci do zakazu kontaktowania się z ich ojcem. Tym bardziej, że dzieci są emocjonalnie związane z ojcem.
Badania psychologiczne nie są obligatoryjnym wymogiem w tego typu postępowaniach, ale jeśli sąd uzna to za niezbędne, wówczas mogą nim być poddawane dzieci.
W kwestii władzy rodzicielskiej po rozwodzie proponujemy zapoznać się z opinia zatytułowaną Rozstrzygnięcia dotyczące małoletnich dzieci w orzeczeniu rozwodowym.
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?