Ochrona transportu pieniędzy

Odpowiedź prawnika: Ochrona transportu pieniędzy

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (t.jedn.: Dz. U. 2002 r. Nr 72 poz. 665) nie przejęła z ustawy Prawo bankowe z 1989 r. (Dz. U. 1992 r. Nr 72 poz. 359) przepisu, że banki zapewniają - a więc mają obowiązek zapewnić należytą ochronę mienia przyjętego na przechowanie. Nie oznacza to jednak, że problem ten stracił na znaczeniu. Obowiązek należytej ochrony mienia powierzonego bankom i przechowywanego w bankach, a przede wszystkim wartości pieniężnych (pieniądza gotówkowego i jego surogatów - papierów wartościowych i dokumentów płatniczych), ciążący na bankach jako profesjonalistach, będących ponadto instytucjami zaufania publicznego, należy wyprowadzać z całokształtu regulacji zawartej w Prawie bankowym. Aktem prawnym, który kompleksowo reguluje problem ochrony osób i mienia i który ma zastosowanie również do banków, jest ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 roku o ochronie dóbr i mienia (Dz. U. Nr 114 poz. 740). Należy sądzić, że przyjęcie tej ustawy spowodowało rezygnację z powtórzenia w nowym Prawie bankowym wyrażonego expressis verbis obowiązku zapewnienia należytej ochrony mienia (por. uwagi w pkt. 1). Według art. 2 pkt 5 tej ustawy, ochrona mienia to działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także przeciwdziałające powstawaniu szkody wynikającej z tych zdarzeń oraz niedopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na chroniony teren. Obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne podlegają obszary, obiekty i urządzenia ważne dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa (art. 5 ust. 1). Należą do nich m.in. banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące bądź transportujące wartości pieniężne w znacznych ilościach. Prezes NBP ma obowiązek sporządzenia szczegółowych wykazów takich podmiotów i przesłania ich do właściwych terytorialnie wojewodów oraz bieżącego ich aktualizowania; wojewodowie prowadzą ewidencję obszarów, obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie, mającą charakter poufny (art. 5 ust. 3-6). Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na wniosek właściwych organów (m.in. Prezesa NBP) może wprowadzić dla odpowiedniego kręgu jednostek organizacyjnych regulaminy ogólnych warunków i trybu wykonywania ochrony obszarów, obiektów i urządzeń.

Szczegółowe zasady jakie obowiązują przy transporcie wartości pieniężnych w odniesieniu do powyższych podmiotów, reguluje Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 września 2010 roku w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne. Konkretnie, przepisy wskazują środki techniczne wymagane przy transporcie, kwalifikacje oraz liczbę konwojentów czy też wielkość przenoszonych kwot.