Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Najważniejsze informacje: Aktualne przepisy wymagają, aby słupy oświetleniowe znajdowały się w określonych minimalnych odległościach od jezdni i elementów drogi. Słupy stojące 2 metry od płotu na 6-metrowej ulicy mogą naruszać obecne standardy bezpieczeństwa.
Aktualne przepisy prawne - zmiany w 2022 roku
UWAGA: Dotychczasowe rozporządzenie z 1999 roku zostało uchylone! Od 21 września 2022 roku obowiązuje nowe Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych (Dz.U.2022.1518).
Podstawowe wymagania dotyczące oświetlenia drogowego
Zgodnie z § 86 aktualnego rozporządzenia:
1. Zasada bezpieczeństwa
Urządzenia do oświetlenia projektuje się w każdym miejscu, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu lub bezpieczeństwo publiczne wymaga oświetlenia.
2. Strefa przejściowa
Między oświetlonym a nieoświetlonym odcinkiem drogi projektuje się strefę przejściową o zmieniającym się natężeniu światła.
3. Ochrona przed olśnieniem
Natężenie i kierunek światła nie powinny oślepiać użytkowników drogi.
Szczegółowe wymagania - normy PN-EN 13201
Choć nowe rozporządzenie nie zawiera już szczegółowych wymiarów, posiłkować można się normami PN-EN 13201, które określają precyzyjne wymagania w tym zakresie:
Historyczne wymagania (do 2022)
- 1,0 m - od krawędzi jezdni nie ograniczonej krawężnikami
- 0,5 m - od krawędzi pasa postojowego lub utwardzonego pobocza
- 1,0 m - od lica krawężnika na drodze klasy S lub GP
- 0,5 m - od lica krawężnika na drogach niższych klas
Aktualne standardy (normy PN-EN 13201:2016)
- Słupy muszą być umieszczone poza skrajnią drogi
- Nie mogą powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu
- Nie mogą ograniczać widoczności
- Wymagania szczegółowe określają normy europejskie
Analiza Państwa sytuacji
W przypadku 6-metrowej ulicy ze słupami ustawionymi 2 metry od płotu:
Potencjalne problemy:
- Naruszenie skrajni drogi - słupy mogą znajdować się zbyt blisko jezdni
- Ograniczenie widoczności - szczególnie problematyczne na wąskich ulicach
- Zagrożenie bezpieczeństwa - ryzyko kolizji z wystającymi elementami
- Utrudnienia w ruchu - problemy z manewrowaniem pojazdów
Normy PN-EN 13201 - aktualny standard
Obecnie obowiązuje seria norm PN-EN 13201:2016, która składa się z pięciu części:
Część 1: Wybór klas oświetlenia
Wytyczne dotyczące doboru odpowiedniej klasy oświetlenia dla danego typu drogi.
Część 2: Wymagania eksploatacyjne
Parametry fotometryczne dla poszczególnych klas oświetleniowych.
Część 3: Obliczenia parametrów
Metody obliczeniowe stosowane przy projektowaniu oświetlenia.
Część 4: Metody pomiarów
Zasady wykonywania pomiarów parametrów oświetlenia.
Część 5: Efektywność energetyczna
Minimalne wartości efektywności energetycznej nowoczesnych opraw.
Działania które można podjąć
Zalecane kroki:
- Ekspertyza techniczna - zlecenie fachowej oceny zgodności obecnego oświetlenia z aktualnymi normami
- Kontakt z zarządcą drogi - zgłoszenie problemu do odpowiedniego zarządu dróg
- Wniosek o modernizację - oficjalne wystąpienie o dostosowanie oświetlenia do aktualnych przepisów
- Konsultacje prawne - w przypadku braku reakcji władz lokalnych
Odpowiedzialność za oświetlenie drogowe
Za oświetlenie dróg publicznych odpowiada zarządca drogi, którym może być:
Drogi gminne
Odpowiedzialność gminy jako zarządcy dróg lokalnych
Drogi powiatowe
Odpowiedzialność powiatu
Drogi wojewódzkie
Odpowiedzialność województwa
Drogi krajowe
Odpowiedzialność GDDKiA
Podsumowanie
Słupy oświetleniowe na Państwa ulicy, ustawione 25 lat temu, prawdopodobnie nie spełniają aktualnych wymogów bezpieczeństwa. Nowe przepisy z 2022 roku oraz obowiązujące normy europejskie PN-EN 13201:2016 kładą większy nacisk na bezpieczeństwo ruchu i prawidłowe rozmieszczenie infrastruktury oświetleniowej.
Wniosek: Zalecamy skontaktowanie się z lokalnym zarządcą dróg w celu przeprowadzenia ekspertyzy i ewentualnej modernizacji oświetlenia zgodnie z aktualnymi standardami.