Minimalne odległości słupów oświetlenia ulicznego od drogi

Pytanie klienta:

""Czy są jakieś przepisy regulujące ustawienie słupów oświetlenia ulicy? Na naszej sześciometrowej ulicy słupy stoją od 25 lat prawie po środku tj. 2 m od płotu. Czy nie jest tak, że powinny być postawione wzdłuż granicy ulicy, aby nie powodować utrudnienia komunikacji? Tym bardziej przy tak wąskiej uliczce?""

Odpowiedź prawnika:

Najważniejsze informacje: Aktualne przepisy wymagają, aby słupy oświetleniowe znajdowały się w określonych minimalnych odległościach od jezdni i elementów drogi. Słupy stojące 2 metry od płotu na 6-metrowej ulicy mogą naruszać obecne standardy bezpieczeństwa.

Aktualne przepisy prawne - zmiany w 2022 roku

UWAGA: Dotychczasowe rozporządzenie z 1999 roku zostało uchylone! Od 21 września 2022 roku obowiązuje nowe Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych (Dz.U.2022.1518).

Podstawowe wymagania dotyczące oświetlenia drogowego

Zgodnie z § 86 aktualnego rozporządzenia:

1. Zasada bezpieczeństwa

Urządzenia do oświetlenia projektuje się w każdym miejscu, które ze względu na bezpieczeństwo ruchu lub bezpieczeństwo publiczne wymaga oświetlenia.

2. Strefa przejściowa

Między oświetlonym a nieoświetlonym odcinkiem drogi projektuje się strefę przejściową o zmieniającym się natężeniu światła.

3. Ochrona przed olśnieniem

Natężenie i kierunek światła nie powinny oślepiać użytkowników drogi.

Szczegółowe wymagania - normy PN-EN 13201

Choć nowe rozporządzenie nie zawiera już szczegółowych wymiarów, posiłkować można się normami PN-EN 13201, które określają precyzyjne wymagania w tym zakresie:

Historyczne wymagania (do 2022)

  • 1,0 m - od krawędzi jezdni nie ograniczonej krawężnikami
  • 0,5 m - od krawędzi pasa postojowego lub utwardzonego pobocza
  • 1,0 m - od lica krawężnika na drodze klasy S lub GP
  • 0,5 m - od lica krawężnika na drogach niższych klas

Aktualne standardy (normy PN-EN 13201:2016)

  • Słupy muszą być umieszczone poza skrajnią drogi
  • Nie mogą powodować zagrożenia bezpieczeństwa ruchu
  • Nie mogą ograniczać widoczności
  • Wymagania szczegółowe określają normy europejskie

Analiza Państwa sytuacji

W przypadku 6-metrowej ulicy ze słupami ustawionymi 2 metry od płotu:

Potencjalne problemy:

  • Naruszenie skrajni drogi - słupy mogą znajdować się zbyt blisko jezdni
  • Ograniczenie widoczności - szczególnie problematyczne na wąskich ulicach
  • Zagrożenie bezpieczeństwa - ryzyko kolizji z wystającymi elementami
  • Utrudnienia w ruchu - problemy z manewrowaniem pojazdów

Normy PN-EN 13201 - aktualny standard

Obecnie obowiązuje seria norm PN-EN 13201:2016, która składa się z pięciu części:

Część 1: Wybór klas oświetlenia

Wytyczne dotyczące doboru odpowiedniej klasy oświetlenia dla danego typu drogi.

Część 2: Wymagania eksploatacyjne

Parametry fotometryczne dla poszczególnych klas oświetleniowych.

Część 3: Obliczenia parametrów

Metody obliczeniowe stosowane przy projektowaniu oświetlenia.

Część 4: Metody pomiarów

Zasady wykonywania pomiarów parametrów oświetlenia.

Część 5: Efektywność energetyczna

Minimalne wartości efektywności energetycznej nowoczesnych opraw.

Działania które można podjąć

Zalecane kroki:

  1. Ekspertyza techniczna - zlecenie fachowej oceny zgodności obecnego oświetlenia z aktualnymi normami
  2. Kontakt z zarządcą drogi - zgłoszenie problemu do odpowiedniego zarządu dróg
  3. Wniosek o modernizację - oficjalne wystąpienie o dostosowanie oświetlenia do aktualnych przepisów
  4. Konsultacje prawne - w przypadku braku reakcji władz lokalnych

Odpowiedzialność za oświetlenie drogowe

Za oświetlenie dróg publicznych odpowiada zarządca drogi, którym może być:

Drogi gminne

Odpowiedzialność gminy jako zarządcy dróg lokalnych

Drogi powiatowe

Odpowiedzialność powiatu

Drogi wojewódzkie

Odpowiedzialność województwa

Drogi krajowe

Odpowiedzialność GDDKiA

Podsumowanie

Słupy oświetleniowe na Państwa ulicy, ustawione 25 lat temu, prawdopodobnie nie spełniają aktualnych wymogów bezpieczeństwa. Nowe przepisy z 2022 roku oraz obowiązujące normy europejskie PN-EN 13201:2016 kładą większy nacisk na bezpieczeństwo ruchu i prawidłowe rozmieszczenie infrastruktury oświetleniowej.

Wniosek: Zalecamy skontaktowanie się z lokalnym zarządcą dróg w celu przeprowadzenia ekspertyzy i ewentualnej modernizacji oświetlenia zgodnie z aktualnymi standardami.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.