Odmowa wydania postanowienia wstępnego

Odpowiedź prawnika: Odmowa wydania postanowienia wstępnego

Zakładając, w świetle wcześniej zadawanych pytań, że chodzi o podział majątku wspólnego byłych małżonków, wskazujemy, co następuje.

Zgodnie z art. 567 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego w razie sporu co do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym sąd może w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstępnym. Wskazać przy tym trzeba, że jest to jedynie uprawnienie sądu, a nie obowiązek.

Należy również zwrócić uwagę na okoliczność, że do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku.  (art. 567 par. 3). Zatem odpowiednio będzie miał zastosowanie przepis art. 685 kpc w razie sporu o istnienie uprawnienia do żądania działu spadku, jak również w razie sporu między współspadkobiercami o to, czy pewien przedmiot należy do spadku, sąd spadku może wydać postanowienie wstępne.  

Podobnie, zgodnie z art. 618 par. 1 kpc rozstrzygając spór o prawo żądania zniesienia współwłasności lub o prawo własności, sąd może wydać w tym przedmiocie [chodzi tu o spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy- przyp. e-prawnik.pl] postanowienie wstępne.  

Jak wskazuje Jacek Gudowski w „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga, Postępowanie zabezpieczające”. Warszawa 2009 LexisNexis „Rozstrzygając spór o prawo żądania zniesienia współwłasności lub o prawo własności, sąd może wydać w tym przedmiocie postanowienie wstępne. Chodzi tutaj o ten rodzaj postanowienia wstępnego, który stanowi odrębną kategorię orzeczeń co do istoty sprawy, właściwą postępowaniu nieprocesowemu i odpowiadającą jego swoistości. Oprócz tego w postępowaniu nieprocesowym dopuszczalne jest wydawanie postanowień wstępnych w takim pojęciu, w jakim w procesie funkcjonują wyroki wstępne (art. 318 w zw. z art. 13 § 2). Możliwe jest zatem wydanie w sprawie o zniesienie współwłasności postanowienia wstępnego także wówczas, gdy przedmiotem postępowania jest np. zasądzenie świadczenia, przy czym jest ono sporne co do zasady i co do wysokości (rozmiaru).” W sytuacji więc, gdy chodziło o kwestię przyznaną przez obie strony, sąd słusznie odmówił wydania postanowienia wstępnego.

Ten sam autor wskazuje również, że „Możliwe jest zatem wydanie postanowienia wstępnego także wówczas, gdy przedmiotem postępowania o podział majątku wspólnego jest ustalenie prawa lub zasądzenie świadczenia, przy czym dochodzone prawo lub świadczenie jest sporne co do zasady i co do wysokości (rozmiaru), a także gdy istnieje spór co do tego, czy dany przedmiot należy do majątku wspólnego małżonków (tak m.in. T. Misiuk, Problemy integracyjne postępowania działowego, cz. 2, s. 9; S. Madaj, Postępowanie nieprocesowe w sprawach małżeńskich, s. 131; W. Siedlecki, Postępowanie nieprocesowe, s. 76 oraz A. Zieliński, Postępowanie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej). Stanowisko sądu należy zatem uznać za uzasadnione.