Odpowiedzialność karna za fałszywe zeznania

Pytanie klienta:

""W nawiązaniu do pytania z dnia 08.05.2006 r. dotyczącego odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania informuję, że podnoszone przez pozwanych zarzuty dotyczą zeznań powódki składanych w trybie art. 304 kpc, tj. po pouczeniu zeznającego przez sąd o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, ale bez odbierania przyrzeczenia. Z treści udzielonej przez Państwa odpowiedzi wynika, że warunkiem odpowiedzialności jest złożenie przyrzeczenia i uprzedzenie o odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań. Wedle wcześniejszych informacji uzyskiwanych od Państwa sądziłem, że wystarczy wyłącznie uprzedzenie zeznającego o odpowiedzialności karnej przez sędziego przed przyjęciem od niego zeznań. Jaki jest ostatecznie warunek odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań - uprzedzenie o takiej odpowiedzialności, czy uprzedzenie i odebranie przyrzeczenia? Jeśli obowiązuje ta druga wersja, to co z zeznaniami osób skazanych wcześniej za składanie fałszywych zeznań, które są z urzędu wyłączone z możliwości składania przyrzeczenia?""

Odpowiedź prawnika:

Należy uznać, że treść art. 233 kodeksu karnego nie pozostawia żadnych wątpliwości co do intencji ustawodawcy. Przepis ten przewiduje, że kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Warunkiem odpowiedzialności jest, aby przyjmujący zeznanie, działając w zakresie swoich uprawnień, uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie. Treść powołanego wyżej przepisu wyraźnie wskazuje, że przesłanką odpowiedzialności karnej określonej osoby za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w postępowaniu sądowym jest to, aby przyjmujący zeznanie pouczył zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie LUB odebrał od niego przyrzeczenie. Wystarczające będzie zatem samo pouczenie, chociaż nic nie stoi na przeszkodzie, aby było ono połączone z odebraniem przyrzeczenia. W odniesieniu jednak do zeznawania w postępowaniu cywilnym w charakterze strony zasadą jest, że sąd dokonuje obu czynności w razie powtórnego przesłuchania stąd spójnik i występujący we wcześniejszej odpowiedzi.