Odpowiedzialność za stan dróg

Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność za stan dróg

Zgodnie z ustawą o drogach publicznych „Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa. Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy”. W myśl art. 19 ust. 1 tej ustawy, organ administracji rządowej lub jednostki samorządu, do właściwości którego należą sprawy z zakresu planowania, budowy, modernizacji utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

W odniesieniu do dróg krajowych zarządcą jest Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad, natomiast dla dróg wojewódzkich powiatowych i gminnych funkcję tą sprawuje odpowiednio zarząd województwa, powiatu lub wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Do zarządcy drogi, zgodnie z artykułem 20 ustawy o drogach publicznych, należy m.in. przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg, utrzymanie nawierzchni, chodników, wykonywanie interwencyjnych robót utrzymaniowych i zabezpieczających, sadzenie, utrzymanie oraz usuwanie drzew i krzewów oraz pielęgnacja zieleni w pasie drogowym. 

Przy czym pojęcie "zadania w zakresie utrzymania drogi", którego definicję znajdujemy w przepisie art. 4 pkt 10 wspomnianej ustawy oznacza wykonanie robót remontowych, przywracających jej pierwotny stan oraz robót konserwacyjnych, porządkowych i innych, zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym także odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej. Z tego punktu widzenia zarządca drogi odpowiada nie tylko za to, aby w nawierzchni nie było dziur uniemożliwiających jazdę i doprowadzających do szkód w samochodach, ale także zobligowany jest do tego, aby dbać o stan drogi w szerokim ujęciu tej kwestii. Droga musi być bezpieczna dla jej użytkowników, niezależnie od warunków środowiskowych i pogodowych. Zarządca drogi, uwzględniając właśnie te czynniki, powinien podejmować takie działania, aby wystąpienie niekorzystnych zjawisk atmosferycznych nie doprowadzało do obniżenia bezpieczeństwa i wygody ruchu.

W zależności zatem od tego z jakiej drogi Państwo korzystaliście, do tego zarządcy należy się zwrócić i od tego zarządcy egzekwować odszkodowanie. 

Użytkownicy dróg publicznych mogą bowiem wystąpić do zarządców dróg z roszczeniami, wskazując, iż odpowiedni organ w sposób niewystarczający wypełniał zadania w zakresie utrzymania drogi. Podstawą prawną wysuwania roszczeń odszkodowawczych są powyższe przepisy ustawy o drogach publicznych, a w odniesieniu do wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) dodatkowo ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach. W tej właśnie ustawie na gminy nałożono obowiązek zapewnienia czystości i porządku na swoim terenie, m.in. poprzez zapobieganie zanieczyszczeniu ulic, placów i terenów otwartych przez zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w urządzeniach ustawionych do tego celu na chodniku. Przy drogach gminnych składających się z dwóch chodników i jezdni chodniki sprzątają właściciele nieruchomości graniczących bezpośrednio z drogą, a za stan jezdni, w tym również za jej odpowiednie uprzątnięcie, odpowiada gmina.