Ograniczenie wspólności majątkowej

Odpowiedź prawnika: Ograniczenie wspólności majątkowej

Podział majątku dorobkowego małżonków w wyniku ograniczenia wspólności majątkowej małżeńskiej nie będzie podlegał opodatkowaniu (tak po stronie spłacanego, jak i spłacającego), a zatem nie podlega też zgłoszeniu w urzędzie skarbowym, w tym w odniesieniu do poszczególnych podatków należy zauważyć, iż:

1. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) przepisów tej ustawy nie stosuje się (tzn. nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem) do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
2. W odniesieniu do podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) należy zauważyć, iż podział i ograniczenie majątku wspólnego jest instytucją wyłącznie prawa rodzinnego i opiekuńczego, natomiast do czynności wymienionych w ustawie o PCC mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. W świetle obowiązującej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podział majątku wspólnego małżonków nie stanowi przedmiotu opodatkowania (tak: informacja Urzędu Skarbowego w Olsztynie z dnia 25 lutego 2004 r., US.V/436-2/04).
3. Podział majątku małżonków na skutek ograniczenia wspólności ustawowej nie będzie też podlegał podatkowi od spadków i darowizn. Co prawda, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn zwanemu dalej podatkiem, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności. Podatkowi temu nie podlega natomiast odpłatne zniesienie współwłasności (ze spłatami), a ponadto należy należy zauważyć, że w literaturze podatkowej podkreśla się że podział majątku wspólnego małżonków w wyniku zniesienia wspólności ustawowej jest tożsamy ze zniesieniem współwłasności w znaczeniu regulacji kodeksu cywilnego. Nie stanowi tym samym zdarzenia prawnego podlegającego opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
4. Podział majątku małżonków na skutek ograniczenia wspólności ustawowej nie mieści się w katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (VAT) i nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.