Określanie lokalizacji telefonu przez pracodawcę

Odpowiedź prawnika: Określanie lokalizacji telefonu przez pracodawcę

Nie ma przepisów wprost regulujących opisaną kwestię. Należałoby rozważyć ją na podstawie przepisów ogólnych. Z jednej strony pracodawca musi mieć zapewnioną możliwość nadzoru nad pracownikami – jest to jeden z najbardziej istotnych elementów stosunku pracy. Ponadto telefon służbowy stanowi własność pracodawcy, co także przemawia za dopuszczalnością określania jego lokalizacji.

Z drugiej strony pracownik ma prawo do ochrony dóbr osobistych, w tym i prawa do prywatności. Jeżeli pracodawca wymaga, by pracownik cały czas (też poza czasem pracy) miał przy sobie telefon służbowy i jednocześnie ma możliwość określenia lokalizacji telefonu, to wkracza w sferę prywatności pracownika. Dlatego naszym zdaniem określanie lokalizacji telefonu poza czasem pracy w takiej sytuacji narusza prawo pracownika do prywatności. Naruszenie takie rodzi konsekwencje z art. 24 kodeksu cywilnego: Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Stwierdzenie zacytowane w pytaniu można uznać za słuszne o tyle, o ile pracownik może telefon służbowy zostawić (w biurze czy w domu) i nie musi go mieć cały czas przy sobie.

Inną zupełnie kwestią jest, iż pracodawca ma prawo kontrolować, czy pracownik przebywający na zwolnieniu lekarskim prawidłowo z tego zwolnienia korzysta. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. 1999 r., Nr 65, poz. 743) w § 6 stanowi, iż kontrola prawidłowości wykorzystywania przez ubezpieczonych zwolnień lekarskich od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny polega na ustaleniu, czy

• ubezpieczony nie wykonuje pracy zarobkowej,
• ubezpieczony nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z jego celem,
• poza ubezpieczonym nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę; nie dotyczy to sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

Rozporządzenie to określa jednak także i sposób kontroli (§ 7): przez upoważnioną przez ZUS (jeśli zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych) pracodawcę osobę, a nie przez lokalizowanie położenia telefonu służbowego.