Opłata za zajęcie pasa drogowego

Odpowiedź prawnika: Opłata za zajęcie pasa drogowego

Drogi niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych są drogami wewnętrznymi. Zgodnie z ustawą o drogach publicznych:

Art. 8. 1. Drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi.

Zarządzanie takimi drogami należy do ich właścicieli. Paweł Zaborniak w publikacji pt. „Ustawa o drogach publicznych. Komentarz” (Warszawa 2010, LexisNexis wydanie I) pisze: „Wynika z tego, że z dróg wewnętrznych - z zachowaniem Prawa o ruchu drogowym - może korzystać właściciel oraz każdy, kto ma jego zgodę. Zgoda właściciela drogi na korzystanie z drogi wewnętrznej może zostać wyrażona przez każde zachowanie, które w sposób dostateczny ujawnia wolę tej osoby (art. 60 k.c.). Właściciel może dać wyraźnie do zrozumienia, że korzystanie z jego drogi wewnętrznej jest dopuszczalne, jednakże wyłącznie w sposób przez niego wskazany”. Ten sam autor pisze także: „Artykuł 8 ust. 2 i 3 z jednej strony gwarantuje właścicielowi drogi wewnętrznej prawo do swobodnego dysponowania nią, z drugiej zaś eliminuje ewentualne roszczenia o wykonanie przez zarządcę drogi publicznej takich działań, jak remont drogi wewnętrznej czy zwrot kosztów poniesionych w związku z jej utrzymaniem. Jedynym obowiązkiem zarządcy drogi publicznej, z którą połączona jest droga wewnętrzna, jest oznakowanie oraz utrzymanie urządzeń bezpieczeństwa i organizacji ruchu związanych z funkcjonowaniem tych połączeń (art. 8 ust. 4)”. Zważając na powyższe należy stwierdzić, że opłaty za użytkowanie fragmentów pasa drogowego mogą być pobierane na podstawie umów cywilno-prawnych, których jedną stroną będzie właściciel, a drugą użytkownik. Powstałe stosunki prawne mogą przyjąć formę np. dzierżawy. Zgodnie z ustawą Kodeks cywilny:

Art. 693. § 1. Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. 

§ 2. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków.

Inną możliwością jest przekształcenie drogi wewnętrznej w drogę gminną. P. Zaborniak w opracowaniu „Ustawa…” pisze: „Podobnie jak w przypadku dróg wojewódzkich i powiatowych, decyzję w przedmiocie zaliczenia podejmuje organ stanowiący jednostki samorządowej (art. 7 ust. 2 u.d.p.). Projekt uchwały podlega zaopiniowaniu wyłącznie przez zarząd powiatu, na którego obszarze położona jest gmina. Uchwała rady gminy jest aktem prawa miejscowego. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10 września 2002 r., II SA/Wr 1581/2002 (LexPolonica nr 358577), stanął na stanowisku, że zaliczenie do kategorii dróg gminnych nadaje jej charakter drogi publicznej, z tego względu uchwała rady gminy podjęta w tym przedmiocie odpowiada przesłankom powszechności, ogólności i abstrakcyjności, właściwym dla aktów powszechnie obowiązujących. W podobnym kierunku wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 26 lipca 2002 r., II SA/Wr 1504/2000 (LexPolonica nr 358579)”. Po przekształceniu w drogę gminną, a więc publiczną, będzie można pobierać opłatę za zajęcie pasa drogowego na podstawie art. 40 ustawy o drogach publicznych.