Opodatkowanie dzierżawy urządzeń z Niemiec

Odpowiedź prawnika: Opodatkowanie dzierżawy urządzeń z Niemiec

Stan faktyczny, w którym podatnik podatku od towarów i usług - spółka z o.o. z siedzibą w Polsce zawarła z kontrahentem z Niemiec umowę dotyczącą dzierżawy maszyn i urządzeń technicznych, które zostały sprowadzone z Niemiec do Polski – w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług – był przedmiotem Informacji Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 12 lipca 2004 r. (PI/005-661/04/CIP/01). W wyżej wskazanej informacji podkreślono, iż w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług (VAT), zwanej dalej ustawą, ustawodawca określił zasady rozliczania podatku od towarów i usług z tytułu transakcji pomiędzy podmiotami z różnych krajów, które mają miejsce bądź traktowane są jako mające miejsce na ściśle określonym terytorium. W świetle uregulowań tej ustawy w przypadku transakcji zagranicznych przepisy, określając miejsce świadczenia przy świadczeniu usług, wskazują wprost na miejsce ich opodatkowania. Miejsce świadczenia wskazuje, który z podmiotów (usługodawca, czy usługobiorca) i w jakim kraju zobowiązany jest do rozliczenia podatku z tytułu dokonanej transakcji.

Zgodnie z ogólną zasadą dotyczącą miejsca świadczenia usług, a co za tym idzie miejsca ich opodatkowania, zawartą w art. 27 ust. 1 ustawy w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Ustawodawca przewidział katalog wyjątków od powyższej reguły. I tak, zgodnie z art. 27 ust. 3 pkt 2 ustawy, w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę - miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Powyższa regulacja odnosi się do usług wymienionych w art. 27 ust. 4 pkt 6 ustawy, w tym do usług wynajmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu.

Zatem dla usług dzierżawy, których przedmiotem są rzeczy ruchome, z wyjątkiem środków transportu, świadczonych na rzecz podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, przyjmuje się, iż miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

W świetle powyższych przepisów w sytuacji, gdy usługi dzierżawy są świadczone przez kontrahenta z Niemiec, na rzecz podatnika posiadającego siedzibę w Polsce, tj. w kraju innym niż kraj świadczącego usługę, miejscem ich świadczenia jest miejsce, gdzie usługobiorca tej usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności (stały adres lub miejsce zamieszkania). Zatem miejscem świadczenia i opodatkowania usługi dzierżawy świadczonej przez niemieckiego kontrahenta na rzecz polskiego podatnika, której przedmiotem są rzeczy ruchome - maszyny i urządzenia techniczne sprowadzone z Niemiec do Polski, jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W przypadku gdy miejscem świadczenia usług wymienionych w art. 27 ust. 3 ustawy oraz art. 28 ust. 3, 4, 6 i 7 ustawy, dla których w każdym przypadku podatnikiem jest usługobiorca, jest terytorium Polski, a usługodawcą jest podatnik posiadający siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium Polski, usługobiorca ww. usługi - polski podatnik zobowiązany jest rozliczyć taką transakcję zaliczając ją do importu usług. Zatem w przedmiotowym stanie faktycznym dzierżawa maszyn i urządzeń technicznych - przez podatnika posiadającego siedzibę na terytorium Polski - od kontrahenta z Niemiec zostanie uznana za import usług. Obowiązek rozliczenia podatku należnego VAT z tytułu przedmiotowej dzierżawy ciąży na polskim usługobiorcy.

Kwestie prowadzenia dokumentacji, w tym wystawiania faktur przez podatników, zostały uregulowane w dziale XI ustawy. I tak, zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy, w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca oraz importu usług, wystawiane są faktury wewnętrzne; za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie. Zgodnie z treścią powyższego przepisu, podatnik (krajowy usługobiorca) obowiązany jest udokumentować import usług, tj. wystawić fakturę wewnętrzną.

Ustawodawca w art. 86 ust. 1 ustawy stwierdził, że podatnikom, o których mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Kwotę podatku naliczonego stanowi - zgodnie z treścią art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy - kwota podatku należnego od importu usług. Na podstawie ww. przepisów, w przypadku kiedy podatnik korzysta z przysługującego mu - w myśl art. 86 ust. 1 ustawy - prawa do obniżenia podatku należnego, podstawę do obniżenia stanowi podatek naliczony z tytułu importu usług, wskazany na fakturze wewnętrznej.

W zakresie opodatkowania akcyzą należy wskazać, iż na gruncie ustawy o podatku akcyzowym dzierżawa urządzeń nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem (jako czynność niewymieniona w art. 4 tej ustawy), ponadto urządzenia nie są co do zasady wyrobem akcyzowym w rozumieniu tej ustawy).