Wykorzystywanie zdjęć psów

4.11.2024

Pytanie klienta:

""Wiele osób bez mojej zgody, a nawet i wiedzy używa zdjęć moich psów (są to psy rasowe). Zdjęcia te są czasem używane w różnych publikacjach (artykuły, książki). Czy możliwa jest ochrona takich zdjęć? Czy jest możliwa ochrona moich praw autorskich czy mojej własności intelektualnej w odniesieniu do takiego, wykonanego przeze mnie zdjęcia (nie portretu artystycznego, ale zwykłego zdjęcia mojego psa)? Czy nie jest to czasem działanie nieuczciwej konkurencji jeżeli zdjęcie mojego psa zostaje umieszczone na stronach innej hodowli tej samej rasy? Czy jest różnica w ocenie takiego działania, gdy: jest to zdjęcie pobrane z mojej strony internetowej albo jest to zdjęcie zrobione mojemu psu bez mojej wiedzy na wystawie psów. Czy jest możliwa ochrona wizerunku (mojego psa) przy zrobieniu mu bez mojej wiedzy zdjęcia na wystawie psów, gdy jest na nim sam pies? A gdy na tym zdjęciu jestem sfotografowany ja z moim psem? Czy jest różnica gdy autor (jakiejś publikacji drukowanej, albo na stronie internetowej) użył bez mojej wiedzy zdjęcia i podał w jego opisie: "pies rasy, hodowla, właściciel," albo wyłącznie "pies rasy" albo nie podał nic, nie ma opisu zdjęcia. A gdyby takie zdjęcie mojego psa zostało opisane gdzieś w publikacji "przykład niewłaściwego osadzenia uszu u psa rasy" (bez podania danych identyfikujących psa). A gdyby te dane identyfikujące zostały podane? ""

Odpowiedź prawnika:

Jeśli chodzi o ochronę prawno-autorską takich zdjęć, to Pan jako twórca takich zdjęć może domagać się zakazania ich rozpowszechniania tylko jeśli są spełnione przesłanki uznania danej fotografii za utwór z art. 1 prawa autorskiego. Zdjęcie takie musi być:

  • przejawem twórczej działalności człowieka,

  • oryginalne,

  • indywidualne.

Jeśli jest to typowe zdjęcie (takie samo jakie zrobiłby każdy postawiony w tej sytuacji) to nie mamy do czynienia z utworem w rozumieniu prawa autorskiego. Przy czym podkreśla się, iż to, czy dana fotografia jest utworem należy oceniać odrębnie w stosunku do każdej sytuacji, nie można dokonać takich ocen abstrakcyjnie. Dopiero sąd w konkretnej sytuacji spornej może przesądzić, czy mamy do czynienia z utworem, czy też nie.

Polskie prawo nie przewiduje ochrony wizerunków zwierząt, a jedynie ludzi. Jeśli została rozpowszechniona fotografia z Pana podobizną (wraz z psem, czy razem z nim, nie ma to znaczenia), to może Pan się domagać zaprzestania rozpowszechniania takiego wizerunku na podstawie art. 81 ust. 1 prawa autorskiego.

Sam podpis zdjęcia, jeśli nie narusza innych Pana dóbr osobistych (np.: czci, co jednak przez stwierdzenie „pies rasy" bądź podobnym nie ma miejsca), nie ma tu znaczenia jeśli nie mamy do czynienia z powyższymi przypadkami ochrony wizerunku lub utworu autorsko-prawnego.

Również prawo własności zwierzęcia nie daje prawa do zakazania rozpowszechnienia zdjęcia na którym jest on utrwalony (bez względu na podpis).

Jeśli zarówno Pan jak i osoba rozpowszechniająca fotografię psa jest przedsiębiorcą (prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek), to o czynie nieuczciwej konkurencji można mówić jeśli spełniona jest definicja z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

W dalszych przepisach tej ustawy określone są poszczególne czyny nieuczciwej konkurencji. W tej sytuacji o takim czynie można by ewentualnie mówić, gdyby dana osoba rozpowszechniała fotografię psa twierdząc wyraźnie (przez podpis pod fotografią), iż jest to element jej hodowli (jej „towar"), bądź jeśli zdjęcie ukazało by się z nieprawdziwą bądź wprowadzającą w błąd informacją na temat Pana hodowli.  Z drugiej strony bardzo trudno byłoby przeprowadzić dowód, czy w danej sytuacji mamy do czynienia dokładnie z tym psem, a nie podobnym do niego psem tej samej rasy (no chyba iż dysponuje on jakimiś cechami szczególnymi). Ostateczny głos w przypadku uznania danego działania za czyn nieuczciwej konkurencji jest rozstrzygnięcie sądu.

Michał Włodarczyk - Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Powiązane artykuły

Immisje - czyli co zrobić, jeżeli sąsiad zakłóca korzystanie z mieszkania lub działki?

Kompleksowy przewodnik po immisjach sąsiedzkich w 2025 roku. Dowiedz się jak skutecznie bronić się przed uciążliwymi sąsiadami, jakie przysługują Ci prawa i jak dochodzić odszkodowań.

Uporczywe nękanie - stalking: co grozi stalkerowi w 2025 roku?

Kompletny przewodnik po przepisach dotyczących stalkingu w Polsce. Dowiedz się, co grozi za uporczywe nękanie według art. 190a Kodeksu karnego, jak się bronić przed stalkerem i jakie są aktualne (...)

Czy wizerunek stanowi dobro osobiste osoby prawnej i w ten sposób podlega ochronie prawnej?

Dobro osobiste, jakim jest wizerunek podlega ochronie prawnej na podstawie art. 23 kodeksu cywilnego (dalej: k.c.). Nie budzi zatem wątpliwości, że osoby fizyczne mogą skutecznie bronić się przed (...)

Prywatny monitoring w prawie polskim

Kompletny przewodnik po prywatnym monitoringu w Polsce 2025. RODO, kary UODO, odpowiedzialność prawna, praktyczne porady prawne.

Chcesz kupić, sprzedać, wynająć mieszkanie przez pośrednika? Na co uważać?

Uważaj na firmy, które pobierają opłaty za udostępnianie adresów. Upewnij się, że pośrednik zweryfikował stan techniczny i prawny mieszkania. Przeczytaj dokładnie umowę i sprawdź, czy nie (...)

Kiedy reklama jest nieuczciwa?

Definicje czynów nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy podaje ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawa reguluje kwestię zapobiegania i zwalczania nieuczciwej (...)

Jak uzyskać Kartę Dużej Rodziny w wersji elektronicznej?

Karta Dużej Rodziny (KDR) jest już dostępna także w wersji elektronicznej. Dzięki temu rodziny wielodzietne mogą korzystać z KDR w formie aplikacji na urządzeniach mobilnych (mKDR). W obiegu pozostanie (...)

Jakie są sposoby realizacji weksla?

Szybkie uzyskanie gotówki jest niezwykle ważne dla sprawnie działającego przedsiębiorcy. Niekiedy przynajmniej już samo zaspokojenie części wierzytelności jest zasadniczym czynnikiem pozwalającym (...)

Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę

Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania opieki nad chorym (...)

RODO w pracy - przetwarzanie danych w miejscu pracy.

Niniejszy artykuł uwzględnia zmiany wynikające z postanowień ogólnego rozporządzenia o ochronie danych (RODO) oraz nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzonej ustawą z 10 maja 2018 r. o ochronie (...)