Osoba fizyczna a pełna księgowość

Odpowiedź prawnika: Osoba fizyczna a pełna księgowość

Dla osób, które w dotychczas ewidencjonowały przychody i koszty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, założenie ksiąg rachunkowych (pełnej księgowości) oznacza poważną zmianę zasad prowadzenia księgowości.

Założenie ksiąg rachunkowych polega na wprowadzeniu do nich tzw. bilansu otwarcia, czyli zidentyfikowanych, zinwentaryzowanych i wycenionych pozycji aktywów (składników majątku trwałego i obrotowego) oraz pasywów (zobowiązań oraz kapitałów własnych). Podstawą do ujęcia pasywów i aktywów w bilansie otwarcia jest tzw. inwentarz (wykaz sporządzony na dzień 1 stycznia danego roku). Art. 19 ust. 1 ustawy o rachunkowości stanowi, że jednostki, które uprzednio nie prowadziły ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą sporządzają wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz), potwierdzony ich inwentaryzacją. Pozycje inwentarza sporządzonego przez jednostki, które nie prowadziły uprzednio ksiąg rachunkowych, powinny stanowić odpowiedniki lub rozwinięcia poszczególnych pozycji bilansu otwarcia. Składniki aktywów i pasywów wycenia się w inwentarzu według zasad określonych w rozdziale 4 ustawy o rachunkowości. Inwentarz powinien być zatwierdzony podpisem kierownika jednostki (w przypadku osoby fizycznej prowadzącej samodzielnie działalność jest nim ta osoba).

Jeżeli przejście na księgi rachunkowe jest obligatoryjne (podatnik przekroczył limit przychodów), nie ma obowiązku zawiadamiania o tym naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym przed rozpoczęciem roku podatkowego (art. 24a ust. 4-5 ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych). Osoba fizyczna prowadząca samodzielnie działalność gospodarczą powinna jednak pamiętać, aby zaktualizować dane NIP (tj. złożyć formularz aktualizacyjny NIP-1, gdzie w rubryce C.6 wskazuje się jako rodzaj prowadzonej dokumentacji księgi rachunkowe, określa, czy są one prowadzone samodzielnie, czy przez biuro rachunkowe oraz wskazuje miejsce przechowywania ksiąg).