Oszustwo a tryby ścigania przestępstw
Pytanie:
"Czy przestępstwo oszustwa (art. 286 par. 1 kodeksu karnego) ścigane jest z urzędu czy wyłącznie na wniosek pokrzywdzonego? Mam na myśli zwłaszcza sytuację, gdy wiem, że wobec dłużnika (spółki z o.o.) wielokrotnie umarzano egzekucje komornicze jako bezskuteczne prowadzone na wniosek coraz to nowych wierzycieli. Co więcej, dłużnik wydaje się celowo od czasu do czasu zmieniać siedzibę, co pociąga za sobą zmianę rewiru komorniczego na nowy, gdyż w każdym poprzednim piętrzą się postanowienia o umorzeniach z powodu bezskuteczności egzekucji. Dłużnik wciąż zaciąga zobowiązania u nieświadomych (że mają do czynienia z oszustami - tą spółką z o.o.) kontrahentów i nie spłaca ich. Czy właśnie w tej sytuacji zawiadomienie przeze mnie prokuratury (pomimo, że akurat ja nie jestem pokrzywdzony) o procederze spowoduje wszczęcie jakiegoś postępowania, aby przynajmniej powstrzymać tych oszustów przed dokonywaniem kolejnych wyłudzeń?"
Odpowiedź prawnika: Oszustwo a tryby ścigania przestępstw
Prawo karne zna trzy sposoby ścigania przestępstw. W zasadzie posługiwać się należy terminem trzy tryby ścigania przestępstw. Są to tryby publicznoskargowy, prywatnoskargowy i na wniosek. Zasadą jest, że przestępstwa ścigane są z oskarżenia publicznego. Jeżeli dane przestępstwo ma być ścigane na wniosek lub z oskarżenia prywatnego, przy danym przestępstwie winien znaleźć się stosowny zapis określający tryb ścigania (np. „przestępstwo ścigane jest na wniosek pokrzywdzonego”, czy „ przestępstwo ścigane jest z oskarżenia prywatnego”). Jeśli ustawodawca nie podaje tej „informacji” należy przyjąć, że przestępstwo jest ścigane w trybie publicznoskargowym.
Przestępstwo oszustwa opisane w art. 286 kodeksu karnego jest ścigane w trybie publicznoskargowym. Jedynie, gdy oszukaną osobą (pokrzywdzonym) jest osoba najbliższa, wtedy ściganie następuje na wniosek tejże osoby. W takim przypadku podstawą ścigania o owe przestępstwo jest wniosek pokrzywdzonej osoby najbliższej. Co do przestępstw ściganych w trybie publicznoskargowym, a o taki chodzi, jak wynika z treści pytania, to organy ścigania mają obowiązek działania z urzędu. Podstawą takiego działania - „impulsem” - może być złożenie odpowiedniego doniesienia przez osobę, która posiada na temat konkretnego przestępstwa informacje. Doniesienie obliguje organy ścigania do odpowiedniego działania mającego na celu wykrycie sprawcy i wszczęcie lub odmowę wszczęcia postępowania przygotowawczego, gdy działanie sprawcy realizuje znamiona czynu opisanego w art. 286 kk. Aby zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zostało potraktowane poważnie, powinno zostać podpisane przez osobę składającą to zawiadomienie. W przeciwnym wypadku może zostać zlekceważone przez organy ścigania.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?