Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Prawo karne zna trzy sposoby ścigania przestępstw. W zasadzie posługiwać się należy terminem trzy tryby ścigania przestępstw. Są to tryby publicznoskargowy, prywatnoskargowy i na wniosek. Zasadą jest, że przestępstwa ścigane są z oskarżenia publicznego. Jeżeli dane przestępstwo ma być ścigane na wniosek lub z oskarżenia prywatnego, przy danym przestępstwie winien znaleźć się stosowny zapis określający tryb ścigania (np. „przestępstwo ścigane jest na wniosek pokrzywdzonego”, czy „ przestępstwo ścigane jest z oskarżenia prywatnego”). Jeśli ustawodawca nie podaje tej „informacji” należy przyjąć, że przestępstwo jest ścigane w trybie publicznoskargowym.
Przestępstwo oszustwa opisane w art. 286 kodeksu karnego jest ścigane w trybie publicznoskargowym. Jedynie, gdy oszukaną osobą (pokrzywdzonym) jest osoba najbliższa, wtedy ściganie następuje na wniosek tejże osoby. W takim przypadku podstawą ścigania o owe przestępstwo jest wniosek pokrzywdzonej osoby najbliższej. Co do przestępstw ściganych w trybie publicznoskargowym, a o taki chodzi, jak wynika z treści pytania, to organy ścigania mają obowiązek działania z urzędu. Podstawą takiego działania - „impulsem” - może być złożenie odpowiedniego doniesienia przez osobę, która posiada na temat konkretnego przestępstwa informacje. Doniesienie obliguje organy ścigania do odpowiedniego działania mającego na celu wykrycie sprawcy i wszczęcie lub odmowę wszczęcia postępowania przygotowawczego, gdy działanie sprawcy realizuje znamiona czynu opisanego w art. 286 kk. Aby zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa zostało potraktowane poważnie, powinno zostać podpisane przez osobę składającą to zawiadomienie. W przeciwnym wypadku może zostać zlekceważone przez organy ścigania.